Park Radziwiłłowski

Park Radziwiłłowski – najstarszy park w Szydłowcu, zwany również Ogrodem Zamkowym, założony w XVI wieku przez Mikołaja Szydłowieckiego. W parku znajduje się zamek na wyspie, otoczony fosą, rzeka Korzeniówka oraz kilka starodrzewów.

Położenie

Park wraz z zamkiem znajduje się w zachodniej części miasta pomiędzy Podzamczem a Starym Miastem. Ograniczony jest od strony południowej ulicą Kąpielową, od północy - Zamkową, od wschodniej - Ogrodową, a od zachodniej - Sowińskiego. Powierzchnia parku wynosi obecnie 7,85 ha i jest to niewielka część dawnego założenia ogrodowego z czasów jego ostatniej świetności.

Historia

Widok na zamek i park w Szydłowcu z 1880 roku, Alfred Schouppe

Ogród Zamkowy w Szydłowcu w okresach historycznych był znacznie większy od obecnego parku, przechodził on na przestrzeni czasu liczne zmiany. W literaturze historycznej, oraz w materiałach i dokumentach historycznych tyczących parku w epoce renesansu i baroku, są jedynie wzmianki na ten temat.

Renesans

Prawdopodobnie w XV wieku powstał ogród włoski położony na północny zachód od zamku, wokół którego rozciągał się zwierzyniec. Przed rozpoczęciem renesansowej przebudowy zamku w 1515 roku, Mikołaj Szydłowiecki powiększył obszar wyspy oraz rozszerzył i pogłębił otaczający ją staw. Po ukończeniu rozbudowy, gdy wody napełniły głęboką fosę, Szydłowiecki kazał założyć zwierzyniec, w którym hodowano sarny, daniele, jelenie, zające i bażanty dla zamkowej rozrywki. Nowy ogród powstał na trzech połaciach terenu: dawnego ogrodu włoskiego czyli na północny zachód od wyspy, pomiędzy drogą do Starej Wsi a zabudowaniami gospodarczymi Podzamcza, oraz na wschód od zamku - na prawym brzegu rzeki, na obszarze pomiędzy stawem a nowo zakładaną częścią miasta - Skałką (obecny park). Założenie zwierzyńca poprzedzało lub odbywało się równolegle z wytyczeniem nowej części miasta. Na wyżej wymienionych połaciach znajdowały się: zwierzyniec, ogród owocowy, warzywny, oraz ozdobny ogród włoski, ogrodzony kamiennym murem. Mikołaj dokonał największych ukierunkowań kompozycji przestrzennej, która była kontynuowana przez następnych właścicieli.

Barok

Kolejnymi właścicielami miasta byli Radziwiłłowie, którzy również kontynuowali upiększanie przyzamkowego ogrodu. Prawdopodobnie za czasów Zygmunta Karola Radziwiłła na zwierzyńcu, postawiono rzeźby z szydłowieckiego piaskowca. Były to figury fauna grającego na syrindzie i tańczącej muzy oraz istniejąca do dziś grupa rzeźbiarska Heraklesa z Anteuszem, stojąca na cokole z płaskorzeźbionymi insygniami radziwiłłowskimi, popiersiem rycerskim na tle panopliów. Znajdowały się tam również rzeźby przedstawiające Zygmunta Karola i Aleksandra Ludwika oraz postument, herma i fragmenty dekoracji.

Bibliografia

Fotografia

• Danuta Słomińska-Paprocka Szydłowiec i okolice, Szydłowiec 2003

Bibliografia

• Zenon Guldon Hrabstwo Szydłowieckie Radziwiłłów – materiały sesji popularnonaukowej, Szydłowiec 1994
• Danuta Paprocka Szydłowiec, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1983
• Stefan Rosiński Mikołaj i Krzysztof Szydłowieccy – Patroni Turnieju Rycerskiego, Szydłowiec 2006
• Danuta Słomińska-Paprocka Szydłowiec i okolice, Szydłowiec 2003
• Jacek Wijaczka Zamek Szydłowiecki i jego właściciele – materiały sesji popularnonaukowej, Szydłowiec 1996