Partyzancki Batalion Kuperjanova

Odznaka Batalionu Kuperjanova

Oficerowie Batalionu Kuperjanova

Partyzancki Batalion Kuperjanova (est. Kuperjanovi partisanide pataljon) – estoński ochotniczy oddział zbrojny w latach 1918–1919.

Historia

Latem 1918 roku porucznik Julius Kuperjanov opracował plan przeprowadzenia mobilizacji na obszarze okręgu Tartu do oddziałów, które miały przejąć władzę po wycofaniu się okupacyjnych wojsk niemieckich. Nawiązał też kontakt z działaczami niepodległościowymi w Tallinnie. Wczesną jesienią tego roku Kuperjanov przedostał się do Tartu, gdzie rozpoczął formowanie oddziału samoobrony. Po rewolucji październikowej w Tallinnie powstał Tymczasowy Rząd Estonii, który powołał formację obrony terytorialnej Kaitseliit. Stacjonujący w Tartu sztab niemieckiego LX Korpusu Armijnego nie przekazał jednak Estończykom władzy, ani uzbrojenia. Mianowany komendantem miejscowego Kaitseliitu porucznik Kuperjanov na czele oddziału konnego porozumiał się z Niemcami, którzy opuścili miasto. 23 grudnia otrzymał on od pułkownika Johana Laidonera, głównodowodzącego armią estońską, rozkaz sformowania oddziału partyzanckiego. Odbyło się to z pomocą pułkownika Ernsta Limberga, dowódcy 2 Dywizji Piechoty. W skład oddziału weszli ochotnicy z Tartu i okolic, głównie młodzież studencka i członkowie Kaitseliit. Partyzanci wycofali się wraz z 2 Dywizją Piechoty do Kärevere. Następnie ruszyli w kierunku Põltsamaa, gdzie rozpoczęli samodzielną działalność zbrojną. Oddział osiągnął liczebność batalionu. Dowódcą 1 kompanii został praporszczik Rudolf Riives, 2 kompanii – porucznik Eduard Saar, 3 kompanii – sztabskapitan Rudolf Kuslap, 4 kompanii – porucznik Jaan Unt, zaś kompanii zapasowej – porucznik Johannes Soodla. Sformowano też oddział konny pod dowództwem sztabskapitana Johannesa Tiimanna. Partyzantom brakowało uzbrojenia, wyposażenia wojskowego i umundurowania. Mieli – poza karabinami ręcznymi – jedynie dwa karabiny maszynowe.

Oddział działał w południowej części Estonii. Prowadził głównie rozpoznanie wojsk bolszewickich, wykonując często małymi grupami rajdy na tyłach frontu w celu schwytania jeńców i uzyskania danych wywiadowczych. Ponadto atakował mniejsze oddziały bolszewickie. W styczniu partyzanci wraz z dywizjonem pociągów pancernych Karla Partsa uczestniczyli w odzyskaniu Tartu. Następnie brali udział w walkach w rejonie Puka i Tõrva. 2 lutego 1919 roku z powodu ran doznanych podczas bitwy pod Paju zginął porucznik Kuperjanov. Po jego śmierci oddział otrzymał oficjalną nazwę Batalionu Partyzanckiego Kuperjanova. W okresie od maja do lipca oddział walczył z Bałtycką Landeswehrą na obszarze północnej Łotwy. We wrześniu uczestniczył w walkach z bolszewikami wraz z oddziałami Armii Północno-Zachodniej generała Nikołaja Judenicza. Szturmował forty Sieraja Łoszad i Krasnaja Gorka. W listopadzie batalion został rozwinięty do wielkości pułku. Po zakończeniu wojny o niepodległość Estonii oddział został przeorganizowany w batalion piechoty regularnych sił zbrojnych. Po odzyskaniu niepodległości przez Estonię 9 marca 1992 roku w Võru został sformowany Samodzielny Batalion Piechoty Kuperjanova.

Bibliografia

• Toivo Miljan: Historical Dictionary of Estonia, 2004.

Linki zewnętrzne

• Biografia porucznika Juliusa Kuperjanova, w tym historia Batalionu Partyzanckiego Kuperjanova (jęz. estoński). hot.ee. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-18)].