Pasmo Łososińskie
Pasmo Łososińskie – grzbiet górski w Beskidzie Wyspowym o przebiegu równoleżnikowym, rozciągający się między Łososiną Górną koło Limanowej a Jeziorem Rożnowskim[1].
Topografia[edytuj | edytuj kod]
Długość całego grzbietu wynosi ok. 20 km. Od północy ograniczony jest rzeką Łososiną, od południa potokami Sowlinka, Mordarka i Smolnik. Najwyższy szczyt – Jaworz (921 m n.p.m.). Pasmo Łososińskie składa się z dwóch dość wyraźnie od siebie oddzielonych dolinami potoków grzbietów – niższego południowego i wyższego północnego. Główny grzbiet północny tworzy ciągłą grań i swoim wyglądem różni się znacząco od większości szczytów Beskidu Wyspowego, zwykle oddzielonych od siebie głębokimi przełęczami. Grań główna Pasma Łososińskiego jest bowiem niemal płaska i jej szczyty niewiele tylko wznoszą się ponad główny grzbiet. Od grani tej w północnym kierunku, do doliny Łososiny odchodzą krótkie grzbiety boczne, pomiędzy którymi spływają potoki. W kierunku od zachodu na wschód są to: Wiktorów, Korab, Cuprówka, Goła Góra[2].
Szczyty i przełęcze[edytuj | edytuj kod]
Grupa północna. Kolejność szczytów w kierunku od zachodu na wschód[3]:
- Dzielec (628 m). W północnym kierunku odchodzi od niego krótki boczny grzbiet Wiktorów.
- Groń (742 m)
- Sarczyn
- Przełęcz pod Sałaszem (670 m)
- Sałasz Zachodni, Sałasz Mały (868 m). Po jego północnej stronie znajduje się boczny grzbiet Korab (727 m)
- Sałasz Wschodni (909 m). Po jego północnej stronie znajduje się boczny grzbiet Cuprówka (753 m) oddzielony przełęczą Oślak
- Jaworz (918 m)[2]. Po jego północnej stronie odchodzi boczny grzbiet Gołej Góry
- Babia Góra (728 m). W północno-wschodnim kierunku odchodzi od niej boczny grzbiet do Jodłowca
- Chełm (793 m)
- Białowodzka Góra (616 m)
Grupa południowa. Kolejność szczytów w kierunku od zachodu na wschód[3]
- Miejska Góra (716 m)
- Łysa Góra (785 m)
- Dziedzic (763 m)
- Wielka Góra (752 m)
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Szczyty porośnięte są lasami bukowymi i jodłowymi. Występują także grądy, a w dolnej części, na obrzeżach lasy brzozowe. W niektórych miejscach pola uprawne, polany i zabudowania podchodzą wysoko na grzbiet pasma, z miejsc tych roztaczają się bardzo rozległe widoki. Z rzadszych gatunków zwierząt występują m.in.: bocian czarny, kobuz, paź żeglarz, rusałka żałobnik, z roślin zaś wawrzynek wilczełyko, śnieżyczka przebiśnieg, ciemiężyca zielona, dziewięćsił bezłodygowy, niektóre gatunki goryczek i storczykowatych[4][1].
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Wiele atrakcji turystycznych. Na wierzchołku Miejskiej Góry (716 m n.p.m.) nad Limanową znajduje się wysoki betonowo-metalowy krzyż (37 m wys.), spod którego roztacza się bardzo rozległa panorama widokowa. Na północno-wschodnich stokach Jaworza jest niewielka Jaskinia w Jaworzu. Z większych grzbietowych polan warto wymienić Polanę Stoły i polanę Pod Jaworzem. Po północnej stronie Sałasza Zachodniego, na Korabiu cmentarz wojenny z I wojny światowej (Cmentarz wojenny nr 359 – Jaworzna). Występuje także obszar chroniony – rezerwat przyrody na Białowodzkiej Górze. W paśmie we wsi Jaworzna leżącej na północnych stokach Sałasza Wschodniego i Zachodniego znajduje się jedyne całoroczne schronisko młodzieżowe PTSM w budynku szkoły podstawowej. Południowymi zboczami przebiega nieczynna już linia kolejowa nr 104 Nowy Sącz–Chabówka (Galicyjska Kolej Transwersalna)[1].
Szlaki turystyki pieszej[edytuj | edytuj kod]
– niebieski z Limanowej przez Łysą Górę, Sałasz, Jaworz i Babią Górę do Jeziora Rożnowskiego
– czarny z Laskowej na Sałasz Zachodni
– zielony z Łososiny Górnej przez przełęcz pod Sałaszem i Sałasz Zachodni do Pisarzowej
– żółty z Pisarzowej na Sałasz Wschodni[3]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Gacek Dariusz, Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, ISBN 978-83-62460-25-0.
- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2014-04-01].
- ↑ a b c Beskid Wyspowy 1: 50000. Mapa turystyczna, Kraków: Compass, 2006, ISBN 83-89165-86-4.
- ↑ Andrzej Matuszczyk, Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wyd. „Rewasz”, 2001, ISBN 83-85557-86-5.
