Paulina Lebl-Albala
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
nauczycielka, pisarka, feministka |
| Narodowość | |
| Odznaczenia | |
| |
Paulina Lebl-Albala cyr. Паулина Лебл-Албала (ur. 9 sierpnia 1891 w Belgradzie, zm. 8 października 1967 w Los Angeles[1]) – serbska filolożka, tłumaczka i działaczka feministyczna, pochodzenia żydowskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była najmłodszą córką francuskiego inżyniera Simona Lébla i Natalie z d. Berger[1]. Ukończyła szkołę średnią w Niszu, a następnie kontynuowała naukę w belgradzkim gimnazjum. W tym okresie związała się z klubem literackim Nada[1]. W roku 1906 belgradzka Politika opublikowała pierwsze tłumaczenia dzieł niemieckiej pisarki Idy Boy-Ed, w tłumaczeniu Pauliny Lebl. W 1909 w czasopiśmie Prosvetni pregled ukazał się opowiadanie, za które otrzymała pierwszą w swoim życiu nagrodę literacką. W tym samym roku rozpoczęła studia z zakresu architektury, ale po pierwszym semestrze przeniosła się na studia filologiczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Belgradzie. W tym czasie tłumaczyła dzieła Johanna Wolfganga Goethego, Ludwiga Thomy, Paula-Louisa Herviera, Maurice Barrèsa i Oscara Wilde'a. W 1913 rozpoczęła pracę nauczycielki w gimnazjum żeńskim w Belgradzie[1].
W latach I wojny światowej Lebl-Albala wydawała w Zagrzebiu pisma Odjek (Odpowiedź), Književni jug (Literackie Południe) oraz Moderna žena (Nowoczesna kobieta). W 1917 wyjechała do Szwajcarii, a w 1918 powróciła do Belgradu, gdzie mieszkała w okresie międzywojennym. Od 1920 pracowała w gimnazjum żeńskim. W grudniu 1927 stanęła na czele Stowarzyszenia oświecenia kobiet i ochrony ich praw (Društvo za prosvećivanje žene i zaštitu njenih prava), działała także w organizacjach syjonistycznych[2].
Zajmowała się teorią literatury. Oprócz artykułów naukowych pisała eseje, opowiadania, a także relacje z podróży[1]. W 1937 wydawała Biuletyn Jugosłowiańskiego Stowarzyszenia Kobiet (Glasnik Jugoslovenskog ženskog saveza). W 1940 wyjechała do Waszyngtonu, gdzie jej mąż pracował w ambasadzie jugosłowiańskiej. W tym czasie pisała dla czasopisma Yugoslav News Bulletin. Po śmierci męża w 1942, Lebl-Albala wraz z córką osiedliły się w Nowym Jorku, a w 1945 powróciła do Belgradu. W 1947 skorzystała z możliwości migracji dla ludności żydowskiej i opuściła Jugosławię. W latach 1951–1953 mieszkała w Rzymie, a następnie w Kanadzie, skąd dotarła do Los Angeles, gdzie mieszkała do końca życia[1]. Tłumaczyła teksty dla wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer i dla Columbia Pictures[1].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Była mężatką (mąż David Albala był lekarzem i działaczem syjonistycznym), mieli córkę Jelenę (ur. 1925)[1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
- 1930: Razvoj universitetskog obrazovanja naših žena
- 1923, 1930: Teorija književnosti i analiza pismenih sastava za srednje i stručne škole (z Katariną Bogdanović)
- 1932: Gertruda
- 1939: Deset godina rada Udruženja univerzitetski obrazovanih žena u Jugoslaviji: 1928-1938
- 1943: Yugoslav women fight for freedom
- 1943: Dr. Albala as a Jewish National Worker
- 1951: Izabrana proza
- 2005: Tako je nekad bilo (wydanie pośmiertne)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Паулина Лебл Албала. knjizenstvo.etf.bg.ac.rs. [dostęp 2019-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-22)]. (serb.).
- ↑ Jelena Petrović: Women's Authorship in Interwar Yugoslavia: The Politics of Love and Struggle.. Springer: 2018, s. 64. ISBN 978-3-030-00142-1. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Паулина Лебл Албала. knjizenstvo.etf.bg.ac.rs. [dostęp 2019-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-22)]. (serb.).