Paweł Jędrzejko

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Paweł Jędrzejko
Ilustracja
Paweł Jędrzejko (2004)
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

27 czerwca 1970
Katowice

doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalność: literaturoznawstwo, kulturoznawstwo, amerykanistyka
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Nauczyciel akademicki
Uniwersytet Śląski w Katowicach

W latach 2013-2020 Kierownik Zakładu Studiów Amerykańskich i Kanadyjskich Instytutu Kultur i Literatur Anglojęzycznych; obecnie pracownik Instytutu Literaturoznawstwa Wydziału Humanistycznego UŚ

Okres zatrudn.

od 1995

Odznaczenia
Złota Odznaka Zasłużonego dla Uniwersytetu Śląskiego
Strona internetowa

Paweł Jędrzejko (ur. 27 czerwca 1970 w Katowicach) – polski literaturoznawca-amerykanista, translatolog, muzyk i żeglarz. Członek sekstetu Banana Boat.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 27 czerwca 1970 w Katowicach w rodzinie biologa Krzysztofa (1945–2012) i filolog Ewy Jędrzejków. Jest starszym bratem Macieja Jędrzejki (ur. 1977), twórcy i wokalisty zespołu Banana Boat. Absolwent II Liceum Ogólnokształcącego im. Emilii Plater w Sosnowcu. Ukończył filologię angielską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Stopień doktora nauk humanistycznych za rozprawę poświęconą egzystencjalizmowi Hermana Melville’a uzyskał w roku 2000. Od 1994 pracownik naukowy Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[1]. W roku 2013 uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa za cykl publikacji poświęcony dziełu i myśli Hermana Melville’a[2]. Od roku 2021 profesor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Działalność naukowa[edytuj | edytuj kod]

W kadencji 2003–2009, a następnie od roku 2013 członek zarządu International American Studies Association; od października 2021 prezes tego Towarzystwa[3][4][5], współtwórca i wieloletni redaktor czasopisma Review of International American Studies[6]. Członek polskich i międzynarodowych towarzystw naukowych: The Melville Society, Modern Language Association, American Studies Association i Polskiego Towarzystwa Studiów Amerykańskich. Zastępca redaktora naczelnego czasopisma naukowego Er(r)go-Teoria-Literatura-Kultura[7]. Autor licznych artykułów naukowych i popularnych, redaktor tomów zbiorowych[8], autor wielu recenzji i not krytycznych, twórca pierwszych pełnowymiarowych polskojęzycznych opracowań dotyczących Hermana Melville’a[9]. Jego zainteresowania badawcze obejmują teorię i historię literatury i kultury[10], teorię przekładu[11] oraz filozofię[12].

Wychodząc z założenia o dyskursywno-ontycznym charakterze rzeczywistości, Jędrzejko prowadzi kulturoznawcze poszukiwania miejsc wspólnych ludzkiej działalności poznawczej i aktywności twórczej – oraz relacji, jaka zachodzi między świadomością kreatywnej mocy języka a kształtem codziennych, międzyludzkich relacji. Obszary jego szczególnego zainteresowania obejmują filozofię przyjaźni i filozofię egzystencji[13], historię literatury amerykańskiej XIX stulecia[14], literaturę „Amerykańskiego Renesansu”, twórczość Hermana Melville’a, teorie postkolonialne[15] i teorie feministyczne[16].

Jędrzejko prowadził wykłady gościnne w Polsce, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych (Grinnell College, University of Iowa, Centre College, Massachusetts Institute of Technology). Organizator międzynarodowych konferencji naukowych[17][18][19] i wydarzeń popularyzujących naukę[20]. W roku 2009 uzyskał nominację do nagrody Lauru Studenckiego w kategorii „Przyjaciel Studenta” przyznawanej dorocznie przez Samorząd Studentów Uniwersytetu Śląskiego. W 2016 roku, w uznaniu całokształtu działalności naukowej i organizacyjnej, został wyróżniony Złotą Odznaką Zasłużonego dla Uniwersytetu Śląskiego[21][22].

Monografie (autorskie i współredagowane)[edytuj | edytuj kod]

  • Zbigniew Białas, Paweł Jędrzejko, Julia Szołtysek, eds. Culture and the Rites/Rights of Grief, Newcastle: Cambridge Scholars Publishing, 2013. Strony: 260. ISBN 978-1-4438-5059-9
  • Zbigniew Białas, Paweł Jędrzejko, Karolina Lebek, eds. Inside-Out: Discourses of Interiority and Worldmaking Imagination, Bielsko-Biała: Wydawicnictwo WSEH, 2012. Strony: 277. ISBN 978-83-928226-3-9
  • Paweł Jędrzejko, Milton M. Reigelman, Zuzanna Szatanik, eds. Secret Sharers: Melville, Conrad and Narratives of the Real, Zabrze: M-Studio, 2011. Strony: 395. ISBN 978-83-62023-56-1
  • Paweł Jędrzejko, Milton M. Reigelman, Zuzanna Szatanik, eds. Hearts of Darkness: Melville, Conrad and Narratives of Oppression, Zabrze: M-Studio, 2010. Strony: 262. ISBN 978-83-62023-40-0
  • Paweł Jędrzejko. Płynność i egzystencja. Doświadczenie lądu i morza a myśl Hermana Melville'a, Katowice: Bananaart.pl/ExMachina/M-Studio, 2008. Strony: 372. ISBN 978-83-88427-76-3 (in Polish)
  • Paweł Jędrzejko. Melville w kontekstach czyli prolegomena do studiów melvillistycznych (kierunki badań--biografia-kultura), Katowice: Bananaart.pl/ExMachina/M-Studio, 2007. Strony: 157. ISBN 83-88427-50-4 (in Polish)
  • Wojciech Kalaga, Eugeniusz Knapik, eds., Paweł Jędrzejko, Stanisław Kosz, Marcin Trzęsiok – assistant eds. Styl późny w muzyce i literaturze, Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk, 2002. Strony: 240. ISBN 978-83-716-4304-0 (in Polish)
  • Teresa Pyzik, Paweł Jędrzejko, eds. Reflections on Ethical Values in Post(?)Modern American Literature, Katowice: Wydawnictwo UŚ, 2000. Strony: 238. ISBN 83-226-0962-0

Działalność organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

W latach 2013-2020, do chwili reorganizacji struktury Uniwersytetu Śląskiego, Paweł Jędrzejko był Kierownikiem Zakładu Studiów Amerykańskich i Kanadyjskich Instytutu Kultur i Literatur Anglojęzycznych Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego[23]. W latach 2012–2013 Jędrzejko pełnił również funkcję Pełnomocnika Rektora Uniwersytetu Śląskiego ds. Rekrutacji; w tym też okresie był członkiem Komisji ds. Optymalizacji Działań Administracji oraz Zespołu ds. Fundraisingu. W latach 2013–2017 piastował stanowisko dyrektora Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego. Jako dyrektor Wydawnictwa był odpowiedzialny za wdrożenie elektronicznego obiegu dokumentów i implementację platform elektronicznych dla potrzeb publikacji i dystrybucji prac naukowych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz reorganizację strukturalną podległej sobie jednostki w celu dostosowania jej do wymogów współczesnego rynku wydawniczego[24]. Dla tych przyczyn, w latach 2015–2016 został powołany do Zespołu Doradczego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ds. Otwartego Dostępu do treści naukowych[25] oraz był przedstawicielem Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich w grupie kontaktowej przy Europejskim Stowarzyszeniu Uniwersytetów. Reprezentował też Uniwersytet Śląski w Katowicach w negocjacjach z kluczowymi międzynarodowymi partnerami z ekosystemu społeczno-ekonomicznego UŚ i w tym wymiarze pełni funkcję Członka Zarządu Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Inteligentnej Metropolii Śląskiej Smarter Silesia[26]. Jędrzejko był inicjatorem powołania dwóch specjalności studiów: „SPRINT – Studia Projektowania Rozrywki Interaktywnej” (koordynowanej później przez Marcina Sarnka, Małgorzatę Łuszczak i Urszulę Boryczkę)[27], oraz „Amerykanistyka w stosunkach międzykulturowych i dyplomacji”[28].

Działalność artystyczna[edytuj | edytuj kod]

Od 1998 roku członek sekstetu Banana Boat, baryton i barytenor zespołu, twórca wielu nagradzanych tekstów. Współautor płyt A morze tak, a może nie..., Banana Boat... Świątecznie, A Little A Cappella: A Polish-Irish Harmony (z Eleanor McEvoy) i Aquareal. Propagator gatunku neo-szanty. Jako członek zespołu współuczestniczył w organizacji wielu wydarzeń kulturalnych i artystycznych, wśród których najważniejsze to organizowany w Łaziskach Górnych Międzynarodowy Festiwal Piosenki Żeglarskiej „Zęza” (2002–2007), akcja charytatywna Zobaczyć morze, oraz organizowane przy współpracy z zespołem festiwale Cobh Maritime Song Festival w Sirius Arts Centre w Cobh w Irlandii, czy World Fusion Music Festival Euroszanty&Folk w Sosnowcu. Jest autorem takich piosenek, jak Zęza czy Requiem dla nieznajomych przyjaciół z s/y Bieszczady, Arktyka, Stavanger i wielu innych. Pisze teksty i recenzje dla portali i czasopism w obszarze kultury marynistycznej. Prowadzi także warsztaty dla autorów tekstów piosenek. Grał również epizodyczną rolę w filmie Hi Way (2006).

Żeglarstwo[edytuj | edytuj kod]

Kapitan jachtowy i motorowodny. Żeglarstwo morskie uprawia od roku 1984. W latach 1992–1994 trzykrotnie przebył pod żaglami Ocean Atlantycki. Od roku 1998 organizuje i prowadzi wyprawy żeglarskie. W latach 2008–2012 pełnił funkcję członka Komisji Kultury i Etyki Polskiego Związku Żeglarskiego. Oferuje także warsztaty poświęcone bezpieczeństwu na morzu. Członek Koła Kapitanów "Śląsk"[29]. Jego organizacyjną konstelacją jest Mały Lew (Leo Minor)[30].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ dr hab. Paweł Jędrzejko. Instytut Kultur i Literatur Anglojęzycznych Uniwersytetu Śląskiego. [dostęp 2010-05-11].
  2. ↑ Dr hab. Paweł Krzysztof Jędrzejko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2010-04-29].[martwy link]
  3. ↑ Our Officers [online], International American Studies Association [dostęp 2022-04-27] (ang.).
  4. ↑ Forum Akademickie Amerykanista z Uniwersytetu Śląskiego na czele IASA - Forum Akademickie [online] [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  5. ↑ Dr hab. Paweł Jędrzejko, prof. UŚ prezesem International American Studies Association | Uniwersytet Śląski w Katowicach [online], 9 maja 2022 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  6. ↑ Review of International American Studies [online], journals.us.edu.pl [dostęp 2017-02-21].
  7. ↑ ER(R)GO. Teoria–Literatura–Kultura [online], journals.us.edu.pl [dostęp 2017-02-21].
  8. ↑ Styl późny w muzyce, literaturze i kulturze – Kalaga, Wojciech; Eugeniusz Knapik (red.); Paweł Jędrzejko, Stanisław Kosz, Marcin Trzęsiok (współpraca redakcyjna). Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 2002, oraz Reflections on Ethical Values in American Literature – Pyzik, Teresa (red.); Jędrzejko, Paweł (asyst. red). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2000
  9. ↑ Płynność i egzystencja. Doświadczenie lądu i morza a myśl Hermana Melville'a, Sosnowiec-Katowice-Zabrze: BananaArt.Pl/ExMachina/MStudio, 2008 oraz Melville w kontekstach. Prolegomena do studiów melvillistycznych, Sosnowiec-Katowice-Zabrze: BananaArt.Pl/ExMachina/MStudio, 2007
  10. ↑ Zob. np.: Kadir, Djelal; Jędrzejko, Paweł. 2005a. „Between Self and State: On Discourses of Political Correctnes. A Dialog”, w: Political Correctness – Mouth Wide Shut? Katarzyna Ancuta, Wojciech Kalaga, Jacek Mydla, eds. Frankfurt, New York: Peter Lang Verlag, s. 33–42.
  11. ↑ Zob. np.: Jędrzejko, Paweł. „Biografia-Metodologia-Przekład”, w: Biograficzne aspekty przekładu, Piotr Fast (red.). Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 2002. s. 27–46
  12. ↑ Zob. np.:Jędrzejko, Paweł. “Późny Melville, czyli rzecz o Oceanie Spokojnym,” w: Styl późny w muzyce, kulturze i literaturze. T. 2. E. Borkowska, E. Knapik (red). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2007. s. 116–137.; zob. także: Jędrzejko, Paweł. „‘Belle Lettre’ o (I)mperium (O)ntycznym Sauny – Andrzejowi Chojeckiemu”, Er(r)go, nr 4 (1/2002), s. 113–123
  13. ↑ Zob. np: Jędrzejko, Paweł. „Uniwersalny uścisk dłoni. W stronę egzystencjalnej etyki Hermana Melville’a” w: Etyczne paradygmaty żeglarstwa w głównych nurtach komunikacji społecznej, Zbigniew Kosiorowski (red.). Warszawa-Szczecin: PZŻ i Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, 2009 s. 23–32., zob. też: Jędrzejko, Paweł. „W poszukiwaniu transcendencji, czyli krótki szkic o tym jak Melville ubóstwił Ocean”, w: Bóg, wiara i religia w literaturze i kulturze amerykańskiej, Teresa Pyzik (red.) Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2002. s. 64–93.
  14. ↑ Jędrzejko, Paweł. „Limes Culturae, czyli kilka uwag o Cooperowskiej ‘historii opisowej’ pogranicza” w: Wielkie tematy literatury amerykańskiej. T. 2: Granica, pogranicze, Zachód, Teresa Pyzik, Krzysztof Kowalczyk-Twarowski (red.) Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 33–65.
  15. ↑ Zob. np.: Jędrzejko, Paweł. „Ślady na oceanie. Refleksja nad myśleniem magicznym i prozą Lucjana Wolanowskiego” w: Wokół reportażu podróżniczego. Tom 3. Lucjan Wolanowski (1920–2006). Studia – szkice – materiały. Dariusz Rott (red.) Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009. s. 94–107.
  16. ↑ Jędrzejko Paweł. „Kultura popularna a baśń o Innym” w: Kultura-Polityka-Tożsamość, Stockholm Slavic Papers Vol. 15. Dorota Tubielewicz-Mattsson and Ewa Teodorowicz-Hellman, eds. Stockholm: Stockholm University Press, 2007. s. 63–90
  17. ↑ Na przykład, oprócz książek i artykułów jakie poświęcił Hermanowi Melville'owi, Jędrzejko był także organizatorem Szóstej Międzynarodowej Konferencji The Melville Society w Szczecinie w roku 2007, zorganizowanej w ramach obchodów finału regat Tall Ships' Races Szczecin 2007. (Zob. Paweł Jędrzejko, Conference Co-Chair. Melville à la Polonaise. „Leviathan”. 10 (1), s. 75–79, 2008. DOI: 10.1111/j.1750-1849.2008.01264.x. )
  18. ↑ Radio Szczecin, Konferencja o Melville'u i Conradzie [online], Konferencja o Melville'u i Conradzie, 4 sierpnia 2007 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  19. ↑ Radio Szczecin, Międzynarodowe wykłady o Melville'u i Conradzie [online], Międzynarodowe wykłady o Melville'u i Conradzie, 6 sierpnia 2007 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  20. ↑ Zob. np. Dzień Hermana Melville'a w Bibliotece Śląskiej
  21. ↑ Zob.Zasłużeni dla Uniwersytetu Śląskiego
  22. ↑ Zasłużeni dla Uniwersytetu Śląskiego | Absolwent | Uniwersytet Śląski w Katowicach [online], absolwent.us.edu.pl [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  23. ↑ Zakład Studiów Amerykańskich i Kanadyjskich [online] [dostęp 2017-02-21] (pol.).
  24. ↑ Sprawozdanie Rektora z Działalności Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2014 (część C: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego i Rada Wydawnicza
  25. ↑ Zob. Zarządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 20 marca 2015 r.
  26. ↑ Zob.Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Inteligentnej Metropolii Śląskiej Smarter Silesia
  27. ↑ Zob. Uniwersytet nowoczesny i innowacyjny, „Gazeta Uniwersytecka”, wydanie specjalne 2011/2012.
  28. ↑ Zob. Specjalność Amerykanistyka w stosunkach międzykulturowych i dyplomacji.
  29. ↑ Historia – Śląski Związek Żeglarski – szz.org.pl [online] [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  30. ↑ Leo Minor Constellation: Stars, Story, Facts, Location – Constellation Guide [online], www.constellation-guide.com [dostęp 2022-10-03].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Paweł_Jędrzejko&oldid=73159954”