Perz

Perz
	; Perz właściwy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	perz
	Nazwa systematyczna
	Elymus L.; Sp. Pl. 83. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	Elymus sibiricus L.
Synonimy
	Asperella Humb.; Braconotia Godr.; Clinelymus (Griseb.) Nevski; Connorochloa Barkworth, S.W.L.Jacobs & H.Q.Zhang; Crithopyrum Steud.; Cryptopyrum Heynh.; × Elymotrigia Hyl.; × Elysitanion Bowden; Elytrigia Desv.; Elytrigium Benth.; Goulardia Husn.; Gymnostichum Schreb.; Hystrix Moench; Pascopyrum Á.Löve; Polyantherix Nees; Psammopyrum Á.Löve; × Pseudelymus Barkworth & D.R.Dewey; Roegneria K.Koch; Semeiostachys Drobow; Sitanion Raf.; Sitospelos Adans.; Terrellia Lunell; × Terrelymus B.R.Baum;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Perz (Elymus) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje ponad 170 gatunków^[4]. Rośliny te występują na rozległych obszarach strefy umiarkowanej półkuli północnej, z centrum zróżnicowania w Azji (w Chinach występuje 88 gatunków, z czego 62 tylko tam)^[4]^[5]^[6]. Nieliczne gatunki rosną na obszarach górskich w strefie międzyzwrotnikowej (Ameryka Środkowa i północno-zachodnia część Ameryki Południowej, Wyżyna Abisyńska w Afryce) oraz w klimacie umiarkowanym Ameryki Południowej^[4]. Jako introdukowani przedstawiciele rodzaju obecni są w Afryce Południowej i Australii^[4]. W Polsce występują cztery gatunki rodzime z tego rodzaju i dwa przejściowo zawlekane (efemerofity)^[7].

Różne gatunki z tego rodzaju wykorzystywane są jako dobre rośliny pastewne i ozdobne. Niektóre są uciążliwymi, silnie inwazyjnymi gatunkami i chwastami w uprawach. Dotyczy to zwłaszcza pospolitego także w Polsce perzu właściwego Elymus repens^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z rodziny wiechlinowatych (Poaceae), rzędu wiechlinowców (Poales)^[2]. W obrębie rodziny należy do podrodziny wiechlinowych (Pooideae), plemienia Triticeae^[8].

Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1994–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa komelinowe (Commelinidae Takht.), nadrząd Juncanae Takht., rząd wiechlinowce (Poales Small), rodzina wiechlinowate (Poaceae (R. Br.) Barnh.), podplemię Elyminae Benth., rodzaj perz (Elymus L.)^[9]

Pozycja rodzaju w systemie Cronquista (1981)

Gromada okrytonasienne, klasa jednoliścienne, podklasa komelinowe, rząd ciborowce, rodzina wiechlinowate, podrodzina jęczmieniowe, plemię jęczmieniowe, podplemię Hordeinae.

Gatunki flory Polski^[7]

perz psi Elymus caninus (L.) L.
perz siny Elymus hispidus (Opiz) Meldris
perz sitowy Elymus farctus (Viv.) Runemark ex Meldris
perz właściwy Elymus repens (L.) Gould.
perz ościsty Elymus athericus (Link) Kerguélen – efemerofit
perz kanadyjski Elymus canadensis L. – efemerofit

Wykaz gatunków

Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju perz.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

perzyk (Agropyron)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Elymus L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-21].
↑ Elymus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 327, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 74-75, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).
↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Elymus. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-18]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).

[A-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-19].

[powo-4] Elymus L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-21].

[china-5] Elymus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 327, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[checklist-7] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 74-75, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[8] Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).

[9] Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Elymus. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-18]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]