Lista pierwiastków chemicznych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Pierwiastki chemiczne oraz niektóre z ich właściwości:

Symb. Nazwa L.a. Std. m. atom.[a][1] Stan skupienia Charakter chemiczny Gęstość
(w 20 °C) 		T. topn. (°C) T. wrz. (°C) Rok odkrycia Odkrywca
H wodór 1 1,0080 gaz niemetal 84 µg/cm³ -259,1 -252,9 1766 Cavendish
He hel 2 4,0026 gaz niemetal/gaz szlachetny[b] 170 µg/cm³ -272,2 -268,9 1895 Ramsay, Cleve i Langlet
Li lit 3 6,94 ciało stałe metal 0,53 g/cm³ 180,5 1317 1817 Arfvedson
Be beryl 4 9,0122 ciało stałe metal 1,85 g/cm³ 1278 2970 1797 Vauquelin
B bor 5 10,81 ciało stałe niemetal/półmetal[b] 2,46 g/cm³ 2300 2550 1808 Davy i Gay-Lussac
C węgiel 6 12,011 ciało stałe niemetal/półmetal[b] 3,51 g/cm³ 3550 4827 prehistoria nieznany
N azot 7 14,007 gaz niemetal 1,17 mg/cm³ -209,9 -195,8 1772 Rutherford
O tlen 8 15,999 gaz niemetal 1,33 mg/cm³ -218,4 -182,9 1774 Priestley i Scheele
F fluor 9 18,998 gaz niemetal 1,58 mg/cm³ -219,6 -188,1 1886 Moissan
Ne neon 10 20,180 gaz niemetal/gaz szlachetny[b] 0,84 mg/cm³ -248,7 -246,1 1898 Ramsay u. Travers
Na sód 11 22,990 ciało stałe metal 0,97 g/cm³ 97,8 892 1807 Davy
Mg magnez 12 24,305 ciało stałe metal 1,74 g/cm³ 648,8 1107 1755 Black
Al glin 13 26,982 ciało stałe metal/półmetal[b] 2,70 g/cm³ 660,5 2467 1825 Oersted
Si krzem 14 28,085 ciało stałe niemetal/półmetal[b] 2,33 g/cm³ 1410 2355 1824 Berzelius
P fosfor 15 30,974 ciało stałe niemetal/półmetal[b] 1,82 g/cm³ 44 (P4) 280 (P4) 1669 Brand
S siarka 16 32,06 ciało stałe niemetal 2,06 g/cm³ 113 444,7 prehistoria nieznany
Cl chlor 17 35,45 gaz niemetal 2,95 mg/cm³ -101 -34,6 1774 Scheele
Ar argon 18 39,95 gaz niemetal/gaz szlachetny[b] 1,66 mg/cm³ -189,4 -185,9 1894 Ramsay i Lord Rayleigh
K potas 19 39,098 ciało stałe metal 0,86 g/cm³ 63,7 774 1807 Davy
Ca wapń 20 40,078 ciało stałe metal 1,54 g/cm³ 839 1487 1808 Davy
Sc skand 21 44,956 ciało stałe metal 2,99 g/cm³ 1539 2832 1879 Nilson
Ti tytan 22 47,867 ciało stałe metal 4,51 g/cm³ 1660 3260 1791 Gregor i Klaproth
V wanad 23 50,942 ciało stałe metal 6,09 g/cm³ 1890 3380 1801 del Rio
Cr chrom 24 51,996 ciało stałe metal 7,14 g/cm³ 1857 2482 1797 Vauquelin
Mn mangan 25 54,938 ciało stałe metal 7,44 g/cm³ 1244 2097 1774 Gahn
Fe żelazo 26 55,845 ciało stałe metal 7,87 g/cm³ 1535 2750 prehistoria nieznany
Co kobalt 27 58,933 ciało stałe metal 8,89 g/cm³ 1495 2870 1735 Brand
Ni nikiel 28 58,693 ciało stałe metal 8,91 g/cm³ 1453 2732 1751 Cronstedt
Cu miedź 29 63,546 ciało stałe metal 8,92 g/cm³ 1083,5 2595 prehistoria nieznany
Zn cynk 30 65,38 ciało stałe metal 7,14 g/cm³ 419,6 907 prehistoria nieznany
Ga gal 31 69,723 ciało stałe metal 5,91 g/cm³ 29,8 2403 1875 Lecoq de Boisbaudran
Ge german 32 72,630 ciało stałe metal/półmetal[b] 5,32 g/cm³ 937,4 2830 1886 Winkler
As arsen 33 74,922 ciało stałe niemetal/półmetal[b] 5,72 g/cm³ 613 613[c] ca. 1250 Albert Wielki
Se selen 34 78,971 ciało stałe niemetal 4,82 g/cm³ 217 685 1817 Berzelius
Br brom 35 79,904 ciecz niemetal 3,14 g/cm³ -7,3 58,8 1826 Balard
Kr krypton 36 83,798 gaz niemetal/gaz szlachetny[b] 3,48 mg/cm³ -156,6 -152,3 1898 Ramsay i Travers
Rb rubid 37 85,468 ciało stałe metal 1,53 g/cm³ 39 688 1861 Bunsen i Kirchhoff
Sr stront 38 87,62 ciało stałe metal 2,63 g/cm³ 769 1384 1790 Crawford
Y itr 39 88,906 ciało stałe metal 4,47 g/cm³ 1523 3337 1794 Gadolin
Zr cyrkon 40 91,224 ciało stałe metal 6,51 g/cm³ 1852 4377 1789 Klaproth
Nb niob 41 92,906 ciało stałe metal 8,58 g/cm³ 2468 4927 1801 Hatchett
Mo molibden 42 95,95 ciało stałe metal 10,28 g/cm³ 2617 5560 1778 Scheele
Tc technet 43 [97] ciało stałe metal 11,49 g/cm³ 2172 5030 1937 Perrier i Segrè
Ru ruten 44 101,07 ciało stałe metal 12,45 g/cm³ 2310 3900 1844 Claus
Rh rod 45 102,91 ciało stałe metal 12,41 g/cm³ 1966 3727 1803 Wollaston
Pd pallad 46 106,42 ciało stałe metal 12,02 g/cm³ 1552 3140 1803 Wollaston
Ag srebro 47 107,87 ciało stałe metal 10,49 g/cm³ 961,9 2212 prehistoria nieznany
Cd kadm 48 112,41 ciało stałe metal 8,64 g/cm³ 321 765 1817 Strohmeyer
In ind 49 114,82 ciało stałe metal 7,31 g/cm³ 156,2 2080 1863 Reich i Richter
Sn cyna 50 118,71 ciało stałe metal 7,29 g/cm³ 232 2270 prehistoria nieznany
Sb antymon 51 121,76 ciało stałe metal/półmetal[b] 6,69 g/cm³ 630,7 1750 prehistoria nieznany
Te tellur 52 127,60 ciało stałe niemetal/półmetal[b] 6,25 g/cm³ 449,6 990 1782 von Reichenstein
I jod 53 126,90 ciało stałe niemetal 4,94 g/cm³ 113,5 184,4 1811 Courtois
Xe ksenon 54 131,29 gaz niemetal/gaz szlachetny[b] 4,49 g/dm³ -111,9 -107 1898 Ramsay i Travers
Cs cez 55 132,91 ciało stałe metal 1,90 g/cm³ 28,4 690 1860 Bunsen i Kirchhoff
Ba bar 56 137,33 ciało stałe metal 3,65 g/cm³ 725 1640 1808 Davy
La lantan 57 138,91 ciało stałe metal 6,16 g/cm³ 920 3454 1839 Mosander
Ce cer 58 140,12 ciało stałe metal 6,77 g/cm³ 798 3257 1803 von Hisinger i Berzelius
Pr prazeodym 59 140,91 ciało stałe metal 6,48 g/cm³ 931 3212 1885 von Welsbach
Nd neodym 60 144,24 ciało stałe metal 7,00 g/cm³ 1010 3127 1885[2] von Welsbach
Pm promet 61 [145] ciało stałe metal 7,22 g/cm³ 1080 2730 1945 Marinsky i Glendenin
Sm samar 62 150,36 ciało stałe metal 7,54 g/cm³ 1072 1778 1879 Lecoq de Boisbaudran
Eu europ 63 151,96 ciało stałe metal 5,25 g/cm³ 822 1597 1901 Demaçay
Gd gadolin 64 157,25 ciało stałe metal 7,89 g/cm³ 1311 3233 1880 de Marignac
Tb terb 65 158,93 ciało stałe metal 8,25 g/cm³ 1360 3041 1843 Mosander
Dy dysproz 66 162,50 ciało stałe metal 8,56 g/cm³ 1409 2335 1886 Lecoq de Boisbaudran
Ho holm 67 164,93 ciało stałe metal 8,78 g/cm³ 1470 2720 1878 Soret
Er erb 68 167,26 ciało stałe metal 9,05 g/cm³ 1522 2510 1842 Mosander
Tm tul 69 168,93 ciało stałe metal 9,32 g/cm³ 1545 1727 1879 Cleve
Yb iterb 70 173,05 ciało stałe metal 6,97 g/cm³ 824 1193 1878 de Marignac
Lu lutet 71 174,97 ciało stałe metal 9,84 g/cm³ 1656 3315 1907 Urbain
Hf hafn 72 178,49 ciało stałe metal 13,31 g/cm³ 2150 5400 1923 Coster i vón Hevesy
Ta tantal 73 180,95 ciało stałe metal 16,68 g/cm³ 2996 5425 1802 Ekeberg
W wolfram 74 183,84 ciało stałe metal 19,26 g/cm³ 3407 5927 1783 Bracia de Elhuyar
Re ren 75 186,21 ciało stałe metal 21,03 g/cm³ 3180 5627 1925 Noddack, Tacke i Berg
Os osm 76 190,23 ciało stałe metal 22,61 g/cm³ 3045 5027 1803 Tennant i Wollastone[3]
Ir iryd 77 192,22 ciało stałe metal 22,65 g/cm³ 2410 4130 1803 Tennant
Pt platyna 78 195,08 ciało stałe metal 21,45 g/cm³ 1772 3827 1557 Scaliger
Au złoto 79 196,97 ciało stałe metal 19,32 g/cm³ 1064,4 2940 prehistoria nieznany
Hg rtęć 80 200,59 ciecz metal 13,55 g/cm³ -38,9 356,6 prehistoria nieznany
Tl tal 81 204,38 ciało stałe metal 11,85 g/cm³ 303,6 1457 1861 Crookes
Pb ołów 82 207,2 ciało stałe metal 11,34 g/cm³ 327,5 1740 prehistoria nieznany
Bi bizmut 83 208,98 ciało stałe metal 9,80 g/cm³ 271,4 1560 1540 Agricola
Po polon 84 [209] ciało stałe metal/półmetal[b] 9,20 g/cm³ 254 962 1898 Maria i Piotr Curie
At astat 85 [210] ciało stałe niemetal/półmetal[b] 302 337 1940 Corson i MacKenzie
Rn radon 86 [222] gaz niemetal/gaz szlachetny[b] 9,23 mg/cm³ -71 -61,8 1900 Dorn
Fr frans 87 [223] ciało stałe metal 27 677 1939 Perey
Ra rad 88 [226] ciało stałe metal 5,50 g/cm³ 700 1140 1898 Maria i Piotr Curie
Ac aktyn 89 [227] ciało stałe metal 10,07 g/cm³ 1047 3197 1899 Debierne
Th tor 90 232,04 ciało stałe metal 11,72 g/cm³ 1750 4787 1829 Berzelius
Pa protaktyn 91 231,04 ciało stałe metal 15,37 g/cm³ 1554 4030 1917 Soddy, Cranston i Hahn
U uran 92 238,03 ciało stałe metal 18,97 g/cm³ 1132,4 3818 1789 Klaproth
Np neptun 93 [237] ciało stałe metal 20,48 g/cm³ 640 3902 1940 McMillan i Abelson
Pu pluton 94 [244] ciało stałe metal 19,74 g/cm³ 641 3327 1940 Seaborg
Am ameryk 95 [243] ciało stałe metal 13,67 g/cm³ 994 2607 1944 Seaborg
Cm kiur 96 [247] ciało stałe metal 13,51 g/cm³ 1340 1944 Seaborg
Bk berkel 97 [247] ciało stałe metal 13,25 g/cm³ 986 1949 Seaborg
Cf kaliforn 98 [251] ciało stałe metal 15,1 g/cm³ 900 1950 Seaborg
Es einstein 99 [252] ciało stałe metal 860 1952 Seaborg
Fm ferm 100 [257] ciało stałe metal 1952 Seaborg
Md mendelew 101 [258] ciało stałe metal 1955 Seaborg
No nobel 102 [259] ciało stałe metal 1958 Seaborg
Lr lorens 103 [262] ciało stałe metal 1961 Ghiorso
Rf rutherford 104 [267] prawdopodobnie ciało stałe metal 1964/69 Flerow lub Ghiorso
Db dubn 105 [268] prawdopodobnie ciało stałe metal 1967/70 Flerow lub Ghiorso
Sg seaborg 106 [269] prawdopodobnie ciało stałe metal 1974 Oganessian
Bh bohr 107 [270] prawdopodobnie ciało stałe metal 1976 Oganessian
Hs has 108 [269] prawdopodobnie ciało stałe metal 1984 Instytut Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt (GSI), Niemcy
Mt meitner 109 [277] prawdopodobnie ciało stałe metal 1982 Instytut Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt
Ds darmsztadt 110 [281] prawdopodobnie ciało stałe metal 1994 Instytut Badań Ciężkich Jonów
Rg roentgen 111 [282] prawdopodobnie ciało stałe metal 1994 Instytut Badań Ciężkich Jonów
Cn kopernik 112 [285] prawdopodobnie ciecz metal 1996 Instytut Badań Ciężkich Jonów
Nh nihon 113 [286] prawdopodobnie ciało stałe metal 2003 Riken[4]
Fl flerow 114 [290] prawdopodobnie ciało stałe metal 1998 Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych i Lawrence Livermore National Laboratory[5][6][7]
Mc moskow 115 [290] prawdopodobnie ciało stałe metal 2003 Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych
Lv liwermor 116 [293] prawdopodobnie ciało stałe metal 2000 Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych i Lawrence Livermore National Laboratory[5][8][9]
Ts tenes 117 [294] prawdopodobnie ciało stałe prawdopodobnie niemetal 2009 Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych
Og oganeson 118 [294] prawdopodobnie ciało stałe prawdopodobnie niemetal 2002 Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Podana wartość stanowi przybliżoną standardową względną masę atomową (ang. abridged standard atomic weight) bez odpowiadającej jej niepewności rozszerzonej. Wartości podane w nawiasach klamrowych stanowią liczbę masową natrwalszego izotopu i dotyczą pierwiastków, które nie mają trwałych izotopów, a więc niemożliwe jest dla nich wskazanie standardowej względnej masy atomowej.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Różnice w postrzeganiu charakteru chemicznego niektórych pierwiastków wynikają z różnych badań a także uzgodnień i rozróżnienia pojęć: metal, niemetal, gaz szlachetny, półmetal (rodzaj, którego niektórzy chemicy nie uznają).
  3. ↑ W podanej temperaturze pierwiastek podlega sublimacji.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
  2. ↑ WebElements Periodic Table » Neodymium » historical information [online], www.webelements.com [dostęp 2019-07-17].
  3. ↑ S.I. Venetskii, Osmium, „Metallurgist”, 18 (2), 1974, s. 155–157, DOI: 10.1007/BF01132596, ISSN 1573-8892 [dostęp 2019-07-18] (ang.).
  4. ↑ Discovery and Assignment of Elements with Atomic Numbers 113, 115, 117 and 118. Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej, 2015-12-30. [dostęp 2016-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-31)]. (ang.).
  5. ↑ a b Discovery of the Elements with Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 czerwca 2011 [zarchiwizowane z adresu 2013-01-29].
  6. ↑ Yu. Ts. Oganessian i inni, Synthesis of Superheavy Nuclei in the 48 C a + 244 Pu Reaction, „Physical Review Letters”, 83 (16), 1999, s. 3154–3157, DOI: 10.1103/PhysRevLett.83.3154 (ang.).
  7. ↑ Kit Chapman, What it takes to make a new element [online], Chemistry World, 30 listopada 2016 [dostęp 2020-11-24] (ang.).
  8. ↑ Y.T. Oganessian i inni, Observation of the decay of 292116, „Physical Review C”, 63 (1), 2000, art. nr 011301, DOI: 10.1103/PhysRevC.63.011301 (ang.).
  9. ↑ Livermorium and Flerovium join the periodic table of elements. Lawrence Livermore National Laboratory, 2012-05-31. [dostęp 2020-11-24]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_pierwiastków_chemicznych&oldid=72951523”