Pigwowiec japoński

Pigwowiec japoński
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	pigwowiec
Gatunek	pigwowiec japoński
	Nazwa systematyczna
	Chaenomeles japonica (Thunb.) Lindl. ex Spach; Hist. nat. vég. 2:159. 1834
Synonimy
	Chaenomeles japonica var. alpina Maxim.; Chaenomeles maulei (Mast.) Lavallée; Choenomeles maulei var. alba Nakai; Cydonia japonica (Thunb.) Pers.; Cydonia lagenaria Loisel.; Pyrus japonica Thunb.; Pyrus maulei Mast.;
	Chaenomeles japonica var. alpina Maxim.; Chaenomeles maulei (Mast.) Lavallée; Choenomeles maulei var. alba Nakai; Cydonia japonica (Thunb.) Pers.; Cydonia lagenaria Loisel.; Pyrus japonica Thunb.; Pyrus maulei Mast.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Pigwowiec japoński (Chaenomeles japonica (Thunb.) Lindl. ex Spach.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych (Rosaceae). Nieprawidłowo bywa czasami nazywany pigwą japońską^{[potrzebny przypis]}. Pochodzi z Japonii^[3]. Nazwa rodzajowa Chaenomeles związana jest z anatomią owocu – pochodzi od gr. χαίνειν chainein (pękać, otwierać się)^[5] i gr. μῆλον mēlon (jabłko)^[6]. Jest uprawiany w Polsce.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Kolczasty krzew o wysokości 1-2 m. Młode pędy nagie. Ma szeroko rozpostarte na boki gałęzie.
Liście: Odwrotnie jajowate lub łopatkowate, długości do 5 cm, ostro piłkowane z dużymi przylistkami.
Kwiaty: Liczne 5-działkowe i 5-płatkowe, łososioworóżowe lub pomarańczowoczerwonawe z licznymi pręcikami i 1 słupkiem powstałym ze zrośnięcia pięciu owocolistków.
Owoce: Owoce pozorne, pachnące i jadalne, po dojrzeniu koloru jasnożółtego, czasami czerwono nakrapiane. Dojrzewają w październiku.

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

Często tworzy mieszańca z pigwowcem chińskim (jest to pigwowiec pośredni Ch. × superba (Frahm) Rehder.)^[7].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Sztuka kulinarna: owoce są twarde i kwaśne. Zawierają duże ilości witaminy C, kwasów organicznych oraz polifenoli. Nie nadają się do bezpośredniego spożycia z powodu niskiego poziomu cukrów do kwasów (2:1, czyli poniżej akceptowalnego 10:1)^[8]. Nadają się natomiast jako dodatek do herbaty (w miejsce cytryny), jako podstawa pigwówki i na przetwory: dżemy, galaretki. Można je łączyć w przetworach z innymi owocami, np. jabłkami lub aronią.
Roślina ozdobna: w Europie nieco zapomniany krzew ozdobny^{[według kogo?]}. Wczesną wiosną obficie i efektownie zakwita, czasami również powtórnie jesienią. W uprawie często spotykany w odmianie karłowatej (C. japonensis var. alpina). Istnieją odmiany o różnych barwach kwiatów od pomarańczowej poprzez różową do czerwonej. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby i jest odporny na mróz. Należy przycinać nadmiernie rozrastające się na boki pędy^{[potrzebny przypis]}.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-28].
↑ Chaenomeles japonica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ χαίνειν - WordSense.eu [online], www.wordsense.eu [dostęp 2020-11-08] (ang.).
↑ μῆλον - WordSense.eu [online], www.wordsense.eu [dostęp 2020-11-08] (ang.).
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Charakterystyka owoców pigwowca japońskiego i derenia jadalnego. [dostęp 2015-12-05].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

A. i J. (red.) Szweykowscy: Słownik botaniczny. Warszawa: 2003. ISBN 83-214-1305-6.
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Pigwowiec w odmianach. [dostęp 2008-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2008)].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-28].

[iucn-4] Chaenomeles japonica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] χαίνειν - WordSense.eu [online], www.wordsense.eu [dostęp 2020-11-08] (ang.).

[6] μῆλον - WordSense.eu [online], www.wordsense.eu [dostęp 2020-11-08] (ang.).

[7] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[8] Charakterystyka owoców pigwowca japońskiego i derenia jadalnego. [dostęp 2015-12-05].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]