Pikule (województwo lubelskie)
50°40′39″N 22°19′57″E/50,677500 22,332500
| wieś | |
.jpg) Pomnik poległych podczas pacyfikacji wsi Pikule w październiku 1942 roku. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
23-300[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LJA |
| SIMC |
0794684[5] |
Położenie na mapie gminy Janów Lubelski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu janowskiego  | |
| 50°40′39″N 22°19′57″E/50,677500 22,332500[1]
| |
Pikule – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Janów Lubelski[5][7].
Krótki opis[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 30 mieszkańców[8] i była najmniejszą miejscowością gminy Janów Lubelski.
Znajduje się tu pomnik poświęcony pomordowanym wzniesiony w 1967 r. W pobliżu wsi w lesie znajduje się stanowisko archeologiczne w miejscu cmentarzyska z I wieku p.n.e. Są to najstarsze ślady pozostawione przez człowieka w Lasach Janowskich.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Już w 1652 roku istniał tutaj młyn należący do proboszcza bialskiego. Prowadziła go rodzina Pikulów. W II połowie XVIII wieku rozwinęła się wokół młyna osada rolnicza. Chłopi zostali osadzeni na działkach czynszowych wnosząc opłaty proboszczowi bialskiemu, który był właścicielem wsi. W I połowie XIX wieku na miejscu młyna zbudowano folusz, był też staw rybny i karczma. W roku 1882 wieś liczyła 12 domów 85 mieszkańców na 183 morgach gruntu[9]. W 1914 roku wskutek walk frontowych spłonęła cała wieś. W 1921 roku Pikule liczyły 14 domów i 84 mieszkańców.
W październiku 1942 roku partyzanci ChOW „Racławice” stoczyli walkę z Niemcami. W odwecie okupanci dokonali okrutnej pacyfikacji Pikul. Rozstrzelano 51 osób i spalono 13 zabudowań. W 1967 roku ku czci ofiar wzniesiono pomnik. W lipcu 1943 roku oddział GL "Szymona" współdziałając z plutonem GL Franciszka Bielaka dokonał udanej akcji odbicia konwoju ok. 70 więźniów zmierzającego do Janowa[10]. W 1990 roku w okolicach wsi dokonano odkrycia ciałopalnego cmentarzyska z okresu kultury przeworskiej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 101073
- ↑ Wieś Pikule w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-10], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-10].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 925 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Janów Lubelski. Urząd Gminy Janów Lubelski. [dostęp 2015-05-05].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Wacław Sakławski. Województwo lubelskie w 15 tomach "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego, Władysława Walewskiego 1880-1904.. „Polskie Towarzystwo Geograficzne Oddział Lubelski ; Zakład Kartografii Instytutu Nauk o Ziemi UMCS”.
- ↑ Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 160
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Baranowski Z.:Rys historyczny miejscowości powiatu janowskiego, Stalowa Wola 2001, ISBN 83-87840-53-X.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, str. 37.
- Stworzyński M., Opisanie historyczno-jeograficzne ordynacji zamojskiej z 1834 r., Janów Lubelski, str. 97.
- Naumiuk J.: Z dziejów GL i AL w powiecie kraśnickim, w: Z dziejów powiatu kraśnickiego, Lublin 1964, str. 256.
- Hirsz Z. J.: Położenie chłopów w kluczu janowskim w drugiej połowie XVIII w., Lublin 1962, str. 44.
- Garbacz K: Nowo odkryte cmentarzysko kultury przeworskiej w Pikulach, gm. Janów Lubelski, woj. Tarnobrzeg, Sprawozdania Archeologiczne 1991, str. 199-226.
- Fajkowski J., Religa J.: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, str. 397.
- Gronczewski E.: Kalendarium walk Gwardii Ludowej i Armii Ludowej na Lubelszczyźnie (1942-1944), Lublin 1964, str. 50.
- Bartyś J.: Sukiennictwo w ordynacji zamojskiej w I połowie XIX w., Przegląd Historyczny 1958, str. 502.
- Akta wizytacji kościelnej, sygn.: 58, 24-28. (mikrofilmy w ABMK Lublin).
- Archiwum Ordynacji Zamojskiej, sygn.: 2035,158v; 3268, 20v-21,28, 174-175; 3196; 16197.
- Komenda Powiatowa Janów, sygn.: 153,26-27.
- Starostwo Powiatowe Janowskie, sygn.: 17,8.
- Rząd Gubernialny Lubelski, Spisy, sygn.: 30.
- Pikule (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 127.
- Siedziba gminy: Janów Lubelski
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta |
|
| Wsie | |
| Części wsi |
|
| Kolonia | |
| Osady leśne |
