Piotr Swiatopołk-Mirski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Piotr Światopełk-Mirski)
Piotr Swiatopołk-Mirski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1857
Władykaukaz

Data i miejsce śmierci

16 maja 1914
Petersburg

minister spraw wewnętrznych Imperium Rosyjskiego
Okres

od 16 września 1904
do 18 stycznia 1905

Poprzednik

Wiaczesław Plehwe

Następca

Aleksandr Bułygin

Odznaczenia
Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława I klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie)
ilustracja
generał porucznik generał porucznik
Data i miejsce urodzenia

30 sierpnia 1857 lub 1857
Władykaukaz

Data śmierci

29 maja 1914 lub 1914

Przebieg służby
Lata służby

1877–1904

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego

Główne wojny i bitwy

wojna rosyjsko-turecka (1877–1878)

Późniejsza praca

polityk

Piotr Dmitrijewicz Swiatopołk-Mirski (ur. 18 sierpnia?/30 sierpnia 1857 we Władykaukazie, zm. 16 maja 3 maja?/16 maja 1914 w Petersburgu) – rosyjski polityk, arystokrata, minister spraw wewnętrznych Imperium Rosyjskiego w latach 1904–1905.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny arystokratycznej o polskich korzeniach, chociaż następnie całkowicie zrusyfikowanej[1]. Ukończył Korpus kadetów i Akademię Sztabu Generalnego. Walczył w wojnie rosyjsko-tureckiej lat 1877–1878. W 1895 został gubernatorem penzeńskim, następnie w 1897 – gubernatorem jekaterynosławskim. W 1900 mianowany zastępcą ministra spraw wewnętrznych Dmitrija Sipiagina i komendantem korpusu żandarmów, po roku otrzymał stopień generała lejtnanta. W sierpniu 1902 uczestniczył w rozwiązywaniu konfliktu rządu ze zbuntowanymi rosyjskimi studentami, sprawdzając zachowanie na zesłaniu studentów ukaranych zsyłką do Azji Środkowej. Rozmawiał z 59 studentami i z powodzeniem apelował następnie o złagodzenie nałożonych na nich kar[2]. W latach 1902–1904 sprawował urząd gubernatora wileńskiego, kowieńskiego i grodzieńskiego[3]. Popierał plany masowych wywózek Polaków z Litwy do Azji, chociaż deklarował się jako przyjaciel ludności polskiej. Dopuścił natomiast zapisywanie języka litewskiego za pomocą znaków języka polskiego w miejsce obowiązkowo wprowadzonej po powstaniu styczniowym grażdanki[1].

W sierpniu 1904, po zabójstwie Wiaczesława Plehwego, objął po nim urząd ministra spraw wewnętrznych Imperium Rosyjskiego. Pragnąc ratować zagrożone samodzierżawie, zmienił ogólny kurs polityki – ograniczył cenzurę, pozwolił na organizację zjazdów ziemskich, ogłosił częściową amnestię, zmniejszył liczbę aresztowań z powodów politycznych[3]. W odróżnieniu od większości urzędników carskich, według określenia Riasanovsky'ego

otwarcie mówił o znalezieniu sposobu na to, by rozległ się wreszcie „głos społeczeństwa”[4]

Deklarował poparcie dla wolności obywatelskich i postępu; w związku z tym okres sprawowania przez niego urzędu ministra spraw wewnętrznych określano jako epokę „wiosny” i „zaufania”[3], tym drugim pojęciem posługiwał się zresztą sam Swiatopołk-Mirski[1]. Dążył do pozyskania poparcia kręgów liberalnych[1]. Jego główny projekt reformy, zakładający dopuszczenie przedstawicieli ziemstw i rad miejskich do Rady Państwa, został jednak odrzucony przez cara Mikołaja II[3]. Efektem polityki Swiatopołka-Mirskiego było wzmożenie się społecznych żądań gruntownych reform ustrojowych w Rosji. W ostatnich miesiącach 1904 liberałowie, wzorując się na działaniach opozycji francuskiej okresu monarchii lipcowej, rozpoczęli kampanię publicznych bankietów, w czasie których głosili hasła demokratyzacji systemu politycznego państwa. Podobne postulaty wysunął również w listopadzie 1904 kongres ziemstw oraz szereg nowo powstałych organizacji społecznych i zawodowych[4].

Został zdymisjonowany przez cara 18 stycznia?/31 stycznia 1905, kilka dni po siłowym rozpędzeniu robotniczej demonstracji w Petersburgu (tzw. krwawa niedziela)[5]. Chociaż o pacyfikacji pokojowej demonstracji zdecydowała cała rada ministrów za przyzwoleniem Mikołaja II oraz władze miejskie Petersburga[6], car uznał, że minister spraw wewnętrznych stracił kontrolę nad wydarzeniami rewolucyjnymi w Rosji. W późniejszej polityce rosyjskiej Swiatopołk-Mirski nie odgrywał już żadnej roli[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d L. Bazylow: Polityka wewnętrzna caratu i ruchy społeczne w Rosji na początku XX wieku. Warszawa: Książka i Wiedza, 1966, s. 297-306.
  2. L. Bazylow: Polityka wewnętrzna caratu i ruchy społeczne w Rosji na początku XX wieku. Warszawa: Książka i Wiedza, 1966, s. 201.
  3. a b c d e Святополк-Мирский Петр Дмитриевич
  4. a b Riasanovsky N. V., Steinberg M. D.: Historia Rosji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 423. ISBN 978-83-233-2615-1.
  5. Michał Heller: Historia Imperium Rosyjskiego, Warszawa 2009, s. 689.
  6. A. Asher, The Revolution of 1905. Russia in Disarray, Stanford University Press, Stanford 1988, ISBN 978-0-8047-2327-5, s. 86-87.