Piotr Karol Bontemps

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Piotr Bontemps)
Piotr Karol Bontemps
Pierre Charles François Bontemps
Kowal
generał brygady
Data i miejsce urodzenia

3 listopada 1777
Paryż

Data i miejsce śmierci

20 sierpnia 1840
Petersburg

Przebieg służby
Lata służby

1797–1840

Siły zbrojne

Armée de l'Ouest, Grande Armée, Armia Księstwa Warszawskiego

Jednostki

Artyleria

Stanowiska

Dyrektor Artylerii, Arsenału Królewskiego w Warszawie, Dowódca Korpusu Rakietników

Główne wojny i bitwy

Wojny napoleońskie w Niemczech, Holandii, Prusach, Sandomierzem, Smoleńskiem Możajskiem Lipskiem, nad Berezyną, Powstanie Listopadowe. 1830–1831

Późniejsza praca

Amunicja, Balistyka

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Królestwo Kongresowe) Order Świętego Stanisława (Królestwo Kongresowe) Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Rozebrany w 1935 r. kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Imielnicy, w którym pierwotnie pochowany został generał Piotr Bontemps

Piotr Karol Bontemps, franc. Pierre Charles François Bontemps (ur. 3 listopada 1777 w Paryżu, zm. 20 sierpnia 1840 w Petersburgu[1]) – polski generał francuskiego pochodzenia, generał brygady Królestwa Kongresowego, dyrektor Materiału Artylerii, dowódca Korpusu Rakietników[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Kościół kapucynów w Warszawie, w którym znajduje się epitafium gen. Bontempsa

Najstarszy i jedyny syn z czworga rodzeństwa w rodzinie stolarza z paryskiego Faubourg Saint-Antoine, po dwuletnich studiach w Ecole Polytechnique wstąpil do wojska francuskiego w 1797 r. jako podporucznik. Służył pod dowództwem generałów Jacques Louis Francois Delaistre de Tilly, Claude Ignace François Michaud, Gabriel-Marie-Théodore-Joseph de Hédouville oraz Jean-Baptiste Jules Bernadotte. Przez siedem lat był adjutantem polowym generała Antoine Alexandre Hanicque. Od 1799 brał udział w wojnach napoleońskich.

Kiedy w 1807 r. powstało Księstwo Warszawskie, ks. Józef Poniatowski zwrócił się do Francuzów o pomoc z wykwalifikowanym personelem wojskowym. W przydziale dostał kilku oficerów francuskich, m.in. Jean Baptiste Pelletier, Jean-Baptiste Mallet de Grendville oraz Pierre Bomtemps[3].

Jako oficer artylerii, od 1809 roku Bontemps był majorem armii Księstwa Warszawskiego. Tego samego roku poślubił Różę Eleonorę z domu Monfreulle. Mieli trójkę dzieci: Wirginię, Eligiusza i Konstantego. Lata później, w 1821 r. kupili posiadłość Gulczewo k. Płocka. W 1810 roku mianowany pułkownikiem. Odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Od 1807 kawaler, a od 1813 oficer Legii Honorowej. W 1814 roku powrócił do wojska francuskiego[4].

W Królestwie Polskim był organizatorem artylerii i inżynierii wojskowej.

W 1819 roku był pierwszym dozorcą loży wolnomularskiej Tarcza Północy, posiadał piąty stopień tzw. Kawalera Szkockiego[5]. W 1821 r. awansował na generała brygady. Pełniąc służbę w Arsenale Królewskim w Warszawie, jako Dyrektor Materiałów Artyleryjskich i Arsenału już od 1822 r. jego adjutantem był wtedy młody por. Józef Bem. Bontemps odpowiedzialny był za formację rakietników, którzy to walczyli pod Olszynką Grochowską[6].

Odznaczony Orderem Świętego Stanisława I i II klasy w latach 1829 i 1825[7][8]. W 1830 roku został nagrodzony Znakiem Honorowym za 15 lat służby[9].

Podczas powstania listopadowego generał Piotr Bontemps powołany został do Rady Wojennej, organizował polski przemysł wojenny w Warszawie, Białogonie, Suchedniowie, Końskich, Ostrowcu, Denkowie, Odrowążu i Ćmielowie. Zajmował się przygotowaniami do obrony Warszawy i brał w niej udział. Po upadku powstania ponownie złożył przysięgę carowi. Od 1832 roku pełnił służbę w Rosji, w przemyśle zbrojeniowym. Zginął przy próbie z pociskami rakietowymi w Petersburgu w 1840 roku.

Ciało generała rodzina sprowadziła do swego majątku Gulczewo koło Płocka i pochowała w rodzinnej krypcie w kościele pw. św. Jakuba Apostoła w Imielnicy. W 1935 po ukończeniu budowy i konsekracji nowego kościoła, rozebrano kościół pw. św. Jakuba Apostoła pozostawiając kryptę grobową. W 2013 przeprowadzono badania archeologiczne w miejscu po rozebranym kościele, odkrywając zasypaną kryptę grobową, a w niej 2 trumny, które po badaniach zidentyfikowano jako szczątki generała i jego żony. 23 sierpnia 2014 odbył się ponowny pogrzeb generała wraz z małżonką Różą w krypcie kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Płocku-Imielnicy[10].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Piotr Karol Franciszek de Bontemps (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 2017-11-26].
  2. ↑ Rocznik Woyskowy Królestwa Polskiego. Na rok 1830, s. 9.
  3. ↑ Tomasz Kordala, Piotr Bontemps (1777–1840) – żołnierz w służbie trzech narodów. Część I, bazhum.muzhp.pl, 2017, s. 17-38 [dostęp 2020-04-16].
  4. ↑ Robert Bielecki, Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, t. I Warszawa 1995, s. 228.
  5. ↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 62.
  6. ↑ Małgorzata Szczygielska, O wojskach rakietowych w powstaniu listopadowym, czyli z koziołka w zaborcę [online], zastawie-netau.net, 2020 [dostęp 2020-04-19].
  7. ↑ Stanisław Łoza: Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. IX. Nr 5/1930, s. 100.
  8. ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa, 2006 s. 222.
  9. ↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędników wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]
  10. ↑ Andrzej Paczuski, Drugi pogrzeb gen. Bontempsa [online], napoleon.org.pl [dostęp 2014-09-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-14], Cytat: Dnia 23 sierpnia [2014] generał i jego polska małżonka - Róża Bontemps (z domu Monfreull) znaleźli nowe miejsce wiecznego spoczynku w krypcie kościoła p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Płocku-Imielnicy. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • H. Charles-Lavauzelle, La guerre nationale de 1812: Préparation à la guerre en 1811 (mai-juillet), t. 3 de La guerre nationale de 1812: Ire section: Correspondance des personnages officiels et des services de l'Etat, Russia. Armii︠a︡. Glavnoe upravlenie Generalʹnogo shtaba, Southern Regional Library Facility University of California, 1811, s. 143-6.
  • Adam Skałkowski: Bontemps Piotr. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan–Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności–Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, s. 305–306. ISBN 83-04-03291-0.
  • Marcin Ochman, POLSKI KORPUS INŻYNIERÓW WOJSKOWYCH W LATACH 1807-1831, Warszawa: Uniwersytet Warszawski - Wydział historyczny, 2017, s. 271.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Piotr_Karol_Bontemps&oldid=72814807”