Planned Parenthood

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Planned Parenthood
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Siedziba

Manhattan, Nowy Jork

Data założenia

1916/1942[a]

Profil działalności

profilaktyka zdrowotna, działania pod kontem prewencji i zwalczania chorób wenerycznych, umożliwianie dostępności do aborcji,
działania na rzecz zdrowia reprodukcyjnego

Przewodniczący

Alexis McGill Johnson[1]

Członkowie

600+ klinik[2]

brak współrzędnych
Strona internetowa
Demonstracja poparcia dla Planned Parenthood

Planned Parenthood, właściwie Planned Parenthood Federation of America (PPFA) (wcześniej American Birth Control League) – amerykańska organizacja non-profit działająca na rzecz praw reprodukcyjnych z siedzibą w Nowym Jorku. Jej celem jest propagowanie świadomego rodzicielstwa, kompleksowej edukacji seksualnej, szerokiego dostępu do legalnej antykoncepcji i aborcji, walki z chorobami przenoszonymi drogą płciową oraz szerzenie, w ramach posiadanych środków, podstawowej opieki medycznej na całym świecie, szczególnie w ubogich krajach Afryki i Ameryki Łacińskiej. Organizacja jest również operatorem jednej z największych sieci klinik oferujących zabiegi związane z aborcją, antykoncepcją oraz diagnostyką chorób wenerycznych[3].

PPFA jest największym niezależnym dostawcą usług w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, w tym aborcji, w Stanach Zjednoczonych[4][5][6]. W okresie od 1 października 2016 do 30 września 2017 udzieliła pomocy 2,4 milionom pacjentek i pacjentów, udzieliła 9,7 mln usług medycznych, przeprowadziła 4,7 mln testów na choroby przenoszone drogą płciową, udzieliła 2,6 mln usług informacyjnych na temat antykoncepcji, przeprowadziła 570 tys. usług badania piersi, pomogła uniknąć 402 tysięcy ciąży oraz wykonała 333 tys. legalnych aborcji[7].

Od 1952 roku PPFA jest członkiem założycielskim International Planned Parenthood Federation.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Powstanie Planned Parenthood wiąże się z działalnością Margaret Sanger. W 1916 roku Sanger wspólnie z siostrą założyły pierwszą w USA klinikę planowania rodziny[8][9]. Punkt został szybko zamknięty przez policję, jej założycielki zostały aresztowane i oskarżone o przestępstwo polegające na informowaniu kobiet o środkach antykoncepcyjnych[9] (było to zakazane na mocy obowiązującego w USA tzw. Prawa Comstocka)[10]. W 1921 roku Sanger wspólnie ze współpracowniczkami założyły organizację pod nazwą American Birth Control League[11]. ABCL zajmowała się działalnością edukacyjną i informacyjną. Początkowo aktywność ABCL polegała na odpowiadaniu na listy od kobiet, które poszukiwały informacji na temat środków antykoncepcyjnych, Sanger na ogół polecała użycie diafragmy[12]. W 1923 roku w Nowym Yorku przy ABCL powstało Birth Control Clinical Research Bureau, czyli punkt pomocy medycznej, gdzie lekarze zakładali diafragmy i informowali jak należy je zakładać[12]. Pacjentki, które nie miały pieniędzy otrzymywały pomoc za darmo[12]. W 1929 roku lekarze i pielęgniarki w Birth Control Clinical Research Bureau zostali aresztowani pod zarzutem złamania tzw. Prawa Comstocka, które zakazywało propagowania informacji na temat antykoncepcji[12].

W styczniu 1942 roku American Birth Control League zmieniła nazwę na Planned Parenthood Federation of America[13]. Celem zmiany nazwy było uniknięcie negatywnych skojarzeń, które budził wówczas w USA termin „kontrola urodzeń”[14].

Finansowanie[edytuj | edytuj kod]

Planned Parenthood jest organizacją non-profit. W 2017 roku 38% funduszy organizacji pochodziło z wpłat od darczyńców, 34% z grantów rządowych, 22% stanowiły dochody z usług medycznych, 6% z innych źródeł[15]. Darczyńcami organizacji są między innymi: Melinda Gates[16], Fundacja Forda[17], Warren Buffett[18]. Całkowity budżet wyniósł 1,6 mld dolarów[19]. Planned Parenthood otrzymało finansowanie rządowe po raz pierwszy w latach 70. XX wieku podczas rządów prezydenta Richarda Nixona (Nixon i republikanie byli wówczas pozytywnie nastawieni wobec upowszechnienia wiedzy na temat środków antykoncepcyjnych, aborcja była wówczas w USA nielegalna)[20].

Krytyka[edytuj | edytuj kod]

Z powodu działalności na rynku usług aborcyjnych organizacja jest krytykowana przez organizacje pro-life, które zabiegają o odebranie organizacji finansowania rządowego[21]. Aborcja jest jednak jedną z wielu usług medycznych, którymi zajmuje się Planned Parenthood, w 2017 roku zabiegi przerywania ciąży stanowiły 3,4% wszystkich usług medycznych wykonanych przez organizację[7]. Jednakże, jak zauważa Susan B. Anthony List, aborcje stanowią 95% usług Planned Parenthood w zakresie rozwiązywania problemów związanych z ciążą, a na każde skierowanie do adopcji Planned Parenthood przeprowadziło prawie 81 aborcji w roku sprawozdawczym 2018–2019.[1]

Przemoc ze strony aktywistów antyaborcyjnych[edytuj | edytuj kod]

Wolontariuszka, zajmująca się eskortowaniem pacjentów(inne języki), przed budynkiem jednej z klinik Planned Parenthood

W Stanach Zjednoczonych osobom przeprowadzającym aborcję grożono śmiercią, a placówki wykonujące aborcję były przedmiotem ataków lub aktów wandalizmu[22][23][24]. Kliniki Planned Parenthood były celem wielu aktów przemocy ze strony działaczy antyaborcyjnych, w tym zamachów bombowych, podpaleń i ataków z użyciem broni chemicznej[25][26][27][28][29].

W grudniu 1994 roku John Salvi(inne języki) wszedł do kliniki Planned Parenthood w Brooklinie i otworzył ogień, zabijając recepcjonistkę Shannon Elizabeth Lowney i raniąc trzy inne osoby. Uciekł do innej kliniki Planned Parenthood, gdzie zamordował Leane Nichols i zranił dwie inne osoby[30][31].

W grudniu 2015 w klinice Planned Parenthood w Colorado Robert Lewis Dear zastrzelił trzy osoby i ranił dziewięć innych, wykrzykiwał: „Koniec z organami dzieci”[32].

W lutym 2017 mężczyzna uderzył ciężarówką w klinikę organizacji, ranił ciężarną kobietę[33].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Planned Parenthood zapoczątkowała swoją działalność w 1916 roku, ale nazwę przyjęła dopiero w 1942 roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Alexis McGill Johnson.
  2. ↑ Who We Are | Planned Parenthood [online], www.plannedparenthood.org [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  3. ↑ Health centers. Planned Parenthood.
  4. ↑ Deana Rohlinger, Sociology Professor, Planned Parenthood: A Thorn In Abortion Foes’ Sides [online], NPR.org [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  5. ↑ Erin Kelly, Republicans try new way to defund Planned Parenthood, avoiding shutdown [online], USA TODAY [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  6. ↑ Planned Parenthood Federation of America [online], Forbes [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  7. ↑ a b report 2018 ↓.
  8. ↑ Cavendish 2016 ↓.
  9. ↑ a b Cox 2005 ↓, s. 60.
  10. ↑ Bendyk 2007 ↓.
  11. ↑ People & Events: Margaret Sanger (1879-1966). pbs.org. [dostęp 2015-07-02]. (ang.).
  12. ↑ a b c d Cox 2005 ↓, s. 79.
  13. ↑ Cox 2005 ↓, s. 98.
  14. ↑ Gordon 2007 ↓, s. 244.
  15. ↑ report 2018 ↓, s. 27.
  16. ↑ Why Melinda Gates’s $1 billion pledge for women and girls is a game-changer.
  17. ↑ Grants Database.
  18. ↑ How One Abortion Research Megadonor Forced the Supreme Court’s Hand.
  19. ↑ report 2018 ↓, s. 28.
  20. ↑ The secret Republican love affair with Planned Parenthood: A history.
  21. ↑ Anna North: What Planned Parenthood Really Does. New York Times, 2016-03-18T21:55:26-04:00. [dostęp 2019-11-04]. (ang.).
  22. ↑ History com Editors, Dr. David Gunn is murdered by anti-abortion activist [online], HISTORY [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  23. ↑ Liam Stack, A Brief History of Deadly Attacks on Abortion Providers, „The New York Times”, 29 listopada 2015, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  24. ↑ Am, Terkel, Laura Bassett, Small Bomb Explodes Outside Planned Parenthood Clinic In Wisconsin [online], HuffPost, 2 kwietnia 2012 [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  25. ↑ Dallas A. Blanchard, Terry James Prewitt, Religious Violence and Abortion: The Gideon Project, University Press of Florida, 1993, ISBN 978-0-8130-1193-6 [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  26. ↑ Christopher Hewitt, Political Violence and Terrorism in Modern America: A Chronology, Greenwood Publishing Group, 2005, ISBN 978-0-313-33418-4 [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  27. ↑ Man charged with driving into Planned Parenthood facility [online], Star Tribune [dostęp 2020-01-28].
  28. ↑ Johnson Publishing Company, Wattleton Assails Rash of Planned Parenthood Center Bombings, Arson, Johnson Publishing Company, 18 marca 1985 [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  29. ↑ Fire at Washington state Planned Parenthood ruled arson, „Reuters”, 5 września 2015 [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  30. ↑ John Kifner: ANTI-ABORTION KILLINGS: THE OVERVIEW; Gunman Kills 2 at Abortion Clinics in Boston Suburb. New York Times, 1994-12-31T00:00:00-05:00. [dostęp 2019-11-04]. (ang.).
  31. ↑ Shooting victim understood risks, but loved her job [online], news.google.com, 1995 [dostęp 2020-01-28].
  32. ↑ Mariusz Zawadzki: Kto odpowiada za mord w amerykańskiej klinice aborcyjnej. wyborcza.pl, 2015-12-02. [dostęp 2019-11-04].
  33. ↑ Jacey Fortin: Man Crashes Truck Into Planned Parenthood Clinic, Police say. New York Times, 2018-02-17T15:03:17-05:00. [dostęp 2019-11-04]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Planned_Parenthood&oldid=72371834”