Podejście kwalifikacyjne

Podejście kwalifikacyjne – najstarsze spojrzenie na przywództwo. U źródeł tego podejścia stoją badania nad charakterystycznymi cechami efektywnych przywódców, tymi typowymi oraz unikatowymi. Podstawowym założeniem tego podejścia jest teoria mówiąca o przywództwie jako coś wrodzonego:

• przywódcy rodzą się z odpowiednimi cechami
• przywództwo jest rzadką umiejętnością bazującą na cechach osobowych
• przywódcy są charyzmatyczni (Robbins, 1992)

Badania

Badania cech osobowych miały odkryć przed nami charakterystyczny zestaw cech wybitnych przywódców, które nie są dostępne dla zwykłego śmiertelnika.

Uzyskano różne kompilacje cech. Cechy poddane badaniom podzielono na grupy:

• cechy fizyczne
  • wzrost
  • atrakcyjność
• cechy osobowości
  • agresywność
  • pewność siebie
• umiejętności budowania relacji społecznych
  • takt
  • urok osobisty
• umiejętności zawodowe
  • zdolności organizacyjne
  • podejmowanie inicjatywy

Lista specyficznych atrybutów liderów charyzmatycznych zawierała takie cechy jak odporność na stres, asertywność, kooperatywność oraz wiele innych.

Istnieje korelacja między cechami osobowymi a sukcesami kierowników. Do takiego wniosku doprowadziły badania nad:

• umiejętnościami komunikacji interpersonalnej
• zdolnościami budowania relacji międzyludzkich
• potrzebami rozwoju
• odpornością na stres
• umiejętność radzenia sobie z niepewnością
• energiczność

Zestawienie cech i umiejętności według K. Obłója

cechy:

• pewność siebie
• ambicja
• asertywność
• zdolność do dominacji nad innymi
• tolerancja na stres
• upór i stanowczość
• inteligencja
• odwaga

umiejętności:

• umiejętność tworzenia wizji pożądanego stanu
• kreatywność i innowacyjność
• takt i talenty dyplomatyczne
• sprawność perswazyjnego mówienia i słuchania
• szybkie podejmowanie decyzji
• umiejętność stawiania zadań i organizowania pracy

Podejście kwalifikacyjne znalazło charakterystyczne cechy liderów, ale nie dostarczyło odpowiedzi na następujące pytania:

• Jakie cechy są najważniejsze w konkretnych sytuacjach? (wyniki badań były różne)
• Kto może być liderem, a kto się do tego w ogóle nie nadaje?

Zobacz też

• podejście behawioralne – lidera można wyszkolić wzmacniając pożądane lub tłumiąc niepożądane zachowania
• podejście sytuacyjne

Bibliografia

• A.K. Koźmiński, W. Piotrowski, Zarządzanie. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa 2002.