Podgrodzie (Nowe Warpno)
53°44′10″N 14°18′26″E/53,736111 14,307222| Dzielnica Nowego Warpna | |
.jpg) Podgrodzie z lotu ptaka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Miasto | |
| Data założenia |
1305 |
| Populacja (2006) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
72-022 |
| Tablice rejestracyjne |
ZPL |
Położenie na mapie Nowego Warpna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu polickiego  | |
Położenie na mapie gminy Nowe Warpno  | |
| 53°44′10″N 14°18′26″E/53,736111 14,307222
| |
| Strona internetowa | |
.jpg)
Podgrodzie (do 1945 niem. Wendischer Berg-Altstadt) – dawna osada, obecnie dzielnica miasta Nowe Warpno położona w północno-wschodniej części miasta przy wjeździe z DW114, ok. 49 km na północ od centrum Szczecina, w województwie zachodniopomorskim, powiecie polickim.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Niewielka osada wypoczynkowo-rybacka położona na niewielkim Półwyspie Grodzkim, oddzielającym Zatokę Nowowarpieńską od Zalewu Szczecińskiego. Znajduje się tutaj przystań, plaża oraz zagrody rolnicze, domy rybackie z czasów niemieckich oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. A. Fiedlera. Na półwyspie utworzono użytek ekologiczny "Półwysep Podgrodzie", ok. 300 m od półwyspu znajduje się Łysa Wyspa, również część użytku ekologicznego. Wyspa znajduje się w najbliższej odległości do Niemiec (Altwarp).
Nieopodal Podgrodzia (na wschód) położona jest nad Zalewem Szczecińskim osada Miroszewo, obecnie także część Nowego Warpna, znajduje się tam ośrodek wypoczynkowy.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Już w średniowieczu istniał tutaj prawdopodobnie słowiański gród (Słowiańska góra, wzniesienie). Podgrodzie jako regularna osada powstała dopiero na początku XX wieku. Na początku osada typowo rolnicza, po I wojnie światowej utworzono tutaj ośrodek rehabilitacyjno-wypoczynkowy dla kombatantów, później przekształcony w sanatorium[1].
Zarządzeniem Ministerstwa Oświaty, 27 lipca 1952 roku w poniemieckiej osadzie dla rybaków w Podgrodziu utworzono tzw. Republikę Dziecięcą, czyli minipaństewko zarządzane całkowicie przez młodzież, na wzór obozu pionierów Artek w ZSRR (jako czwarte tego typu na świecie, a pierwsze w Polsce)[2]. Opiekę nad przedsięwzięciem sprawował Centralny Związek Spółdzielczości Pracy. Na sześciotygodniowych turnusach kolonijnych przebywało tam około tysiąca dzieci, które wdrażano do „dorosłych” zajęć – tworzyły różne służby i rady narodowe[2]. Główną atrakcją republiki była wąskotorowa kolej dziecięca o prześwicie 750 mm i długości 3,2 km, zwana Podgrodzkim Expresikiem[2]. Na trasie urządzono murowany dworzec i około pięciu przystanków, a kolej dysponowała parowozem (prawdopodobnie Ty-1081) i trzema wagonami[2]. Ruch pociągów (z wyjątkiem stanowiska maszynisty) prowadzony był przez dzieci i przewidywał 6 kursów między godzinami 10:00 a 17:40, z czasem przejazdu wynoszącym 25 minut[3]. Patronat nad miasteczkiem i obsługę kolejki objęła Huta Szczecin. Kolejka istniała do 1964 roku, a sama republika do 1973 roku[4][2]. Po tym, ośrodek przeszedł pod zarząd Kuratorium Oświaty i Wychowania i utworzono w nim placówkę resocjalizacyjną dla młodzieży, a następnie w latach 80. Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Arkadego Fiedlera[2].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Zdjęcia[edytuj | edytuj kod]
- Podgrodzie (Nowe Warpno)
-
Dawny przystanek kolejki -
Budynek dawnej izby historii -
Budynek dawnej poczty -
Przystań
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 97, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ a b c d e f Filip Karoński. Gdy maszynista ma 12 lat... „Świat Kolei”. Nr 9/2000. s. 20-21.
- ↑ Roman Czejarek Sekrety kolei w Polsce
- ↑ Rzeczpospolita najmłodszych, PKF 37/52 w zasobach Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
| Części miasta wg TERYT |
|---|
