Podział administracyjny województwa dolnośląskiego

W województwie dolnośląskim znajdują się: 26 powiatów oraz 4 miasta na prawach powiatu. Składa się na nie: 169 gmin, w tym 4 miasta na prawach powiatu, 35 gmin miejskich, 58 gmin miejsko-wiejskich oraz 76 gmin wiejskich^[1].

Lista powiatów[edytuj | edytuj kod]

Zestawienie przygotowano na podstawie publikacji Głównego Urzędu Statystycznego^[2] z dnia 1 stycznia 2018 r. oraz z dnia 30 czerwca 2023 r.^[3]

Powiat	Siedziba	Liczba ludności (30.06.2023)	Powierzchnia (km²)	Gęstość zaludnienia (osób/km²)	Liczba gmin
Miasta na prawach powiatu
Wrocław		674 132	292,82	2302,2	1
Wałbrzych		101 082	84,7	1193,4	1
Legnica		92 568	56,29	1644,5	1
Jelenia Góra		75 429	109,22	690,6	1
Powiaty
kłodzki	Kłodzko	147 823	1643,3	90,0	14
świdnicki	Świdnica	150 834	741,14	203,5	8
wrocławski	Wrocław*	184 738	1117,7	165,3	9
oleśnicki	Oleśnica	106 427	1049,31	101,4	8
lubiński	Lubin	103 114	711,62	144,9	4
dzierżoniowski	Dzierżoniów	95 255	478,51	199,1	7
zgorzelecki	Zgorzelec	85 446	838,6	102,1	7
bolesławiecki	Bolesławiec	87 748	1303,51	67,3	6
głogowski	Głogów	85 386	443,27	192,6	6
trzebnicki	Trzebnica	87 401	1024,78	85,3	6
oławski	Oława	77 378	524,1	147,6	4
ząbkowicki	Ząbkowice Śląskie	60 838	801,53	75,9	7
karkonoski	Jelenia Góra*	60 744	627,14	96,9	9
polkowicki	Polkowice	61 253	779,46	78,6	6
wałbrzyski	Wałbrzych*	52 892	430,22	122,9	8
legnicki	Legnica*	54 990	744,08	73,9	8
lubański	Lubań	51 642	428,3	120,6	7
średzki	Środa Śląska	58 694	704,14	83,4	5
jaworski	Jawor	47 363	581,55	81,4	6
wołowski	Wołów	45 592	674,96	67,5	3
lwówecki	Lwówek Śląski	42 960	709,69	60,5	5
złotoryjski	Złotoryja	40 757	575,81	70,8	6
strzeliński	Strzelin	41 871	622,06	67,3	5
kamiennogórski	Kamienna Góra	40 550	395,69	102,5	4
milicki	Milicz	35 668	714,93	49,9	3
górowski	Góra	32 558	738,27	44,1	4
* nie zalicza się powiatu ziemskiego

Powiaty[edytuj | edytuj kod]

Liczba jednostek administracyjnych
miasta na prawach powiatu	4
powiaty	26
ogółem	30
gminy miejskie	35
gminy miejsko-wiejskie	58
gminy wiejskie	76
gminy ogółem	169
miasta	93

Jednostkami administracyjnymi są gminy (miejskie, miejsko-wiejskie lub wiejskie). Miasta mogą stanowić gminy miejskie lub wchodzić w skład gmin miejsko-wiejskich.

miasta na prawach powiatu
- miasta (gminy miejskie): Jelenia Góra, Legnica, Wałbrzych i Wrocław
bolesławiecki ⇒ Bolesławiec
- miasta: Bolesławiec i Nowogrodziec
- gmina miejska: Bolesławiec
- gmina miejsko-wiejska: Nowogrodziec
- gminy wiejskie: Bolesławiec, Gromadka, Osiecznica i Warta Bolesławiecka
dzierżoniowski ⇒ Dzierżoniów
- miasta: Bielawa, Dzierżoniów, Niemcza, Pieszyce i Piława Górna
- gminy miejskie: Bielawa, Dzierżoniów i Piława Górna
- gminy miejsko-wiejskie: Niemcza i Pieszyce
- gminy wiejskie: Dzierżoniów i Łagiewniki
głogowski ⇒ Głogów
- miasto: Głogów
- gmina miejska: Głogów
- gminy wiejskie: Głogów, Jerzmanowa, Kotla, Pęcław i Żukowice
górowski ⇒ Góra
- miasta: Góra i Wąsosz
- gminy miejsko-wiejskie: Góra i Wąsosz
- gminy wiejskie: Jemielno i Niechlów
jaworski ⇒ Jawor
- miasta: Bolków i Jawor
- gmina miejska: Jawor
- gmina miejsko-wiejska: Bolków
- gminy wiejskie: Męcinka, Mściwojów, Paszowice i Wądroże Wielkie
kamiennogórski ⇒ Kamienna Góra
- miasta: Kamienna Góra i Lubawka
- gmina miejska: Kamienna Góra
- gmina miejsko-wiejska: Lubawka
- gminy wiejskie: Kamienna Góra i Marciszów
karkonoski ⇒ Jelenia Góra
- miasta: Karpacz, Kowary, Piechowice i Szklarska Poręba
- gminy miejskie: Karpacz, Kowary, Piechowice i Szklarska Poręba
- gminy wiejskie: Janowice Wielkie, Jeżów Sudecki, Mysłakowice, Podgórzyn i Stara Kamienica
kłodzki ⇒ Kłodzko
- miasta: Bystrzyca Kłodzka, Duszniki-Zdrój, Kłodzko, Kudowa-Zdrój, Lądek-Zdrój, Międzylesie, Nowa Ruda, Polanica-Zdrój, Radków, Stronie Śląskie i Szczytna
- gminy miejskie: Duszniki-Zdrój, Kłodzko, Kudowa-Zdrój, Nowa Ruda i Polanica-Zdrój
- gminy miejsko-wiejskie: Bystrzyca Kłodzka, Lądek-Zdrój, Międzylesie, Radków, Stronie Śląskie i Szczytna
- gminy wiejskie: Kłodzko, Lewin Kłodzki i Nowa Ruda
legnicki ⇒ Legnica
- miasta: Chojnów i Prochowice
- gmina miejska: Chojnów
- gmina miejsko-wiejska: Prochowice
- gminy wiejskie: Chojnów, Krotoszyce, Kunice, Legnickie Pole, Miłkowice i Ruja
lubański ⇒ Lubań
- miasta: Leśna, Lubań, Olszyna i Świeradów-Zdrój
- gminy miejskie: Lubań i Świeradów-Zdrój
- gminy miejsko-wiejskie: Leśna i Olszyna
- gminy wiejskie: Lubań, Platerówka i Siekierczyn
lubiński ⇒ Lubin
- miasta: Lubin i Ścinawa
- gmina miejska: Lubin
- gmina miejsko-wiejska: Ścinawa
- gminy wiejskie: Lubin i Rudna
lwówecki ⇒ Lwówek Śląski
- miasta: Gryfów Śląski, Lubomierz, Lwówek Śląski, Mirsk i Wleń
- gminy miejsko-wiejskie: Gryfów Śląski, Lubomierz, Lwówek Śląski, Mirsk i Wleń
milicki ⇒ Milicz
- miasto: Milicz
- gmina miejsko-wiejska: Milicz
- gminy wiejskie: Cieszków i Krośnice
oleśnicki ⇒ Oleśnica
- miasta: Bierutów, Międzybórz, Oleśnica, Syców i Twardogóra
- gmina miejska: Oleśnica
- gminy miejsko-wiejskie: Bierutów, Międzybórz, Syców i Twardogóra
- gminy wiejskie: Dobroszyce, Dziadowa Kłoda i Oleśnica
oławski ⇒ Oława
- miasta: Jelcz-Laskowice i Oława
- gmina miejska: Oława
- gmina miejsko-wiejska: Jelcz-Laskowice
- gminy wiejskie: Domaniów i Oława
polkowicki ⇒ Polkowice
- miasta: Chocianów, Polkowice i Przemków
- gminy miejsko-wiejskie: Chocianów, Polkowice i Przemków
- gminy wiejskie: Gaworzyce, Grębocice i Radwanice
strzeliński ⇒ Strzelin
- miasta: Strzelin i Wiązów
- gminy miejsko-wiejskie: Strzelin i Wiązów
- gminy wiejskie: Borów, Kondratowice i Przeworno
średzki ⇒ Środa Śląska
- miasta: Miękinia i Środa Śląska
- gminy miejsko-wiejskie: Miękinia i Środa Śląska
- gminy wiejskie: Kostomłoty, Malczyce i Udanin
świdnicki ⇒ Świdnica
- miasta: Jaworzyna Śląska, Strzegom, Świdnica, Świebodzice i Żarów
- gminy miejskie: Świdnica i Świebodzice
- gminy miejsko-wiejskie: Jaworzyna Śląska, Strzegom i Żarów
- gminy wiejskie: Dobromierz, Marcinowice i Świdnica
trzebnicki ⇒ Trzebnica
- miasta: Oborniki Śląskie, Prusice, Trzebnica i Żmigród
- gminy miejsko-wiejskie: Oborniki Śląskie, Prusice, Trzebnica i Żmigród
- gminy wiejskie: Wisznia Mała i Zawonia
wałbrzyski ⇒ Wałbrzych
- miasta: Boguszów-Gorce, Głuszyca, Jedlina-Zdrój, Mieroszów i Szczawno-Zdrój
- gminy miejskie: Boguszów-Gorce, Jedlina-Zdrój i Szczawno-Zdrój
- gminy miejsko-wiejskie: Głuszyca i Mieroszów
- gminy wiejskie: Czarny Bór, Stare Bogaczowice i Walim
wołowski ⇒ Wołów
- miasta: Brzeg Dolny i Wołów
- gminy miejsko-wiejskie: Brzeg Dolny i Wołów
- gmina wiejska: Wińsko
wrocławski ⇒ Wrocław
- miasta: Kąty Wrocławskie, Siechnice i Sobótka
- gminy miejsko-wiejskie: Kąty Wrocławskie, Siechnice i Sobótka
- gminy wiejskie: Czernica, Długołęka, Jordanów Śląski, Kobierzyce, Mietków i Żórawina
ząbkowicki ⇒ Ząbkowice Śląskie
- miasta: Bardo, Kamieniec Ząbkowicki, Ząbkowice Śląskie, Ziębice i Złoty Stok
- gminy miejsko-wiejskie: Bardo, Kamieniec Ząbkowicki, Ząbkowice Śląskie, Ziębice i Złoty Stok
- gminy wiejskie: Ciepłowody i Stoszowice
zgorzelecki ⇒ Zgorzelec
- miasta: Bogatynia, Pieńsk, Węgliniec, Zawidów i Zgorzelec
- gminy miejskie: Zawidów i Zgorzelec
- gminy miejsko-wiejskie: Bogatynia, Pieńsk i Węgliniec
- gminy wiejskie: Sulików i Zgorzelec
złotoryjski ⇒ Złotoryja
- miasta: Świerzawa, Wojcieszów i Złotoryja
- gminy miejskie: Wojcieszów i Złotoryja
- gmina miejsko-wiejska: Świerzawa
- gminy wiejskie: Pielgrzymka, Zagrodno i Złotoryja

Zmiany od 1 I 1999 r.[edytuj | edytuj kod]

prawa miejskie
- (01.01.2000): Prusice (powiat trzebnicki)
- (01.01.2005): Olszyna (powiat lubański)
- (01.01.2021): Kamieniec Ząbkowicki (powiat ząbkowicki)
- (01.01.2023): Miękinia (powiat średzki)
likwidacja powiatów
- (01.01.2003): m.p.p. Wałbrzych (włączony do pow. wałbrzyskiego)
utworzenie powiatów
- (01.01.2013): m.p.p. Wałbrzych (wyłączony z pow. wałbrzyskiego)
zmiany granic, legenda (województwa/powiaty/miasta/gminy po lewej zyskały część terytorium, województwa/powiaty/miasta/gminy po prawej straciły część terytorium)
- granice województw
  - (1 I 2016): lubuskie pow. żagański (m. Gozdnica) <> pow. zgorzelecki (gm. Węgliniec), część wsi Ruszów
- granice powiatów
  - (01.01.2002): pow. polkowicki (gm. Radwanice) <> pow. głogowski (gm. Żukowice)
  - (01.01.2023): pow. oławski (gm. Domaniów) <> pow. strzeliński (gm. Wiązów)
- granice miast i gmin
  - (01.01.2000): (pow. górowski) m. Góra <> gm. Góra
  - (01.01.2000): (pow. kłodzki) gm. Bystrzyca Kłodzka <> gm. Międzylesie
  - (01.01.2000): (pow. lwówecki) m. Lwówek Śląski <> gm. Lwówek Śląski
  - (01.01.2001): (pow. legnicki) gm. Kunice <> gm. Ruja
  - (01.01.2001): (pow. zgorzelecki) m. Pieńsk <> gm. Pieńsk
  - (01.01.2002): (pow. kłodzki) gm. Stronie Śląskie <> gm. Bystrzyca Kłodzka
  - (01.01.2002): (pow. legnicki) m. Chojnów <> gm. Chojnów
  - (31.07.2003): (pow. legnicki) m. Chojnów <> gm. Chojnów
  - (01.01.2004): (pow. polkowicki) gm. Polkowice <> gm. Chocianów
  - (01.01.2004): (pow. ząbkowicki) m. Bardo <> gm. Bardo
  - (01.01.2005): (pow. kamiennogórski) m. Kamienna Góra <> gm. Kamienna Góra
  - (01.01.2005): (pow. polkowicki) m. Polkowice <> gm. Polkowice
  - (01.01.2006): (pow. kłodzki) m. Bystrzyca Kłodzka <> gm. Bystrzyca Kłodzka
  - (01.01.2011): (pow. polkowicki) m. Chocianów <> gm. Chocianów
  - (01.01.2011): (pow. polkowicki) m. Przemków <> gm. Przemków
  - (01.01.2011): (pow. wrocławski) m. Kąty Wrocławskie <> gm. Kąty Wrocławskie
  - (01.01.2013): (pow. świdnicki) m. Żarów <> gm. Żarów
  - (01.01.2014): (pow. zgorzelecki) gm. Węgliniec <> gm. Pieńsk
  - (01.01.2014): (pow. jaworski) m. Bolków <> gm. Bolków
  - (01.01.2016): (pow. świdnicki) m. Żarów <> gm. Żarów
  - (01.01.2016): (pow. dzierżoniowski) gm. Pieszyce <> m. Pieszyce (wydzielenie obszaru wiejskiego i zmiana statusu gminy z miejskiej na miejsko-wiejską)
  - (01.01.2017): (pow. trzebnicki): m. Trzebnica <> gm. Trzebnica
  - (01.01.2021): (pow. strzeliński) m. Strzelin <> gm. Strzelin
  - (01.01.2023): (pow. wołowski) m. Brzeg Dolny <> gm. Brzeg Dolny
siedziby i nazwy miast i gmin
- (01.01.2010): (pow. wrocławski) gm. Święta Katarzyna (s. Święta Katarzyna) > gm. Siechnice (s. Siechnice)

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

polskie tablice rejestracyjne (wikisource)
podział administracyjny Polski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Raport: Liczba jednostek podziału terytorialnego [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2022-08-13] .
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018 roku
↑ GUS, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 czerwca [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-11-12] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Szczegółowy opis zmian administracyjnych

[1] Raport: Liczba jednostek podziału terytorialnego [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2022-08-13] .

[2] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018 roku

[3] GUS, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 czerwca [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-11-12] (pol.).

[1]

[2]

[3]

Miasta na prawach powiatu	Jelenia Góra Legnica Wałbrzych Wrocław (siedziba)
Powiaty	bolesławiecki dzierżoniowski głogowski górowski jaworski kamiennogórski karkonoski kłodzki legnicki lubański lubiński lwówecki milicki oleśnicki oławski polkowicki strzeliński średzki świdnicki trzebnicki wałbrzyski wołowski wrocławski ząbkowicki zgorzelecki złotoryjski
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Województwa	dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie
Siedziby wojewodów i sejmików	Białystok Bydgoszcz Gdańsk Gorzów Wielkopolski Katowice Kielce Kraków Lublin Łódź Olsztyn Opole Poznań Rzeszów Szczecin Toruń Warszawa Wrocław Zielona Góra
Podziały administracyjne województw	dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie
Herby województw	dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie
Flagi województw	dolnośląskie (g) (p) kujawsko-pomorskie (g) (p) lubelskie (g) (p) lubuskie (g) (p) łódzkie (g) (p) małopolskie (g) (p) mazowieckie (g) (p) opolskie (g) (p) podkarpackie (g) (p) podlaskie (g) (p) pomorskie (g) (p) śląskie (g) (p) świętokrzyskie (g) (p) warmińsko-mazurskie (g) (p) wielkopolskie (g) (p) zachodniopomorskie (g) (p)
Województwa proponowane	17. województwo częstochowskie staropolskie środkowopolskie (wschodniowielkopolskie) środkowopomorskie Warszawa
Inne jednostki podziału	powiaty gminy