Polski Związek Działkowców
Polski Związek Działkowców (PZD) – od 19 stycznia 2014 stowarzyszenie ogrodowe, w okresie od 8 czerwca 1981 do 18 stycznia 2014, samodzielna i samorządna organizacja społeczna, powołana do reprezentowania i obrony praw i interesów swych członków wynikających z użytkowania działek w rodzinnych ogrodach działkowych.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Polski Związek Działkowców powstał 8 czerwca 1981 na mocy ustawy z dnia 6 maja 1981 r. o pracowniczych ogrodach działkowych (Dz.U. z 1996 r. nr 85, poz. 390, z późn. zm.). Ustawa ta dawała związkowi wyłączność na zakładanie i prowadzenie pracowniczych ogrodów działkowych. Monopol związku na zakładanie i utrzymywanie ogrodów działkowych został utrzymany ustawą z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2005 r. nr 169, poz. 1419, z późn. zm.), nadto ustawa ta zastąpiła pojęcie pracowniczego ogrodu działkowego – rodzinnym ogrodem działkowym.
W 2012 r. znaczna część przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych, w tym monopol związku na zakładanie ogródków działkowych, obowiązek zrzeszania się działkowców w PZD, zwolnienie PZD z opłat i podatków i obowiązek przekazywania mu ziemi przez samorządy, została uznana przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodną z Konstytucją[1][2]. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego zakwestionowane przepisy ustawy z 2005 r. miały utracić moc obowiązującą 21 stycznia 2014 r., z wyjątkiem art. 10, który utracił moc 20 lipca 2012 r.
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego było impulsem do stworzenia nowego aktu prawnego, będącego podstawą funkcjonowania ogrodów działkowych. Nowa ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych weszła w życie 19 stycznia 2014 roku, derogując ustawę z 2005 roku[3]. Zgodnie z nią rodzinne ogrody działkowe są prowadzone przez stowarzyszenia ogrodowe[4]. Z dniem wejścia w życie nowej ustawy w taką organizację przekształcił się także Polski Związek Działkowców[5].
23 października 2014 r. Krajowy Zjazd Delegatów PZD uchwalił nowy statut, dostosowany do nowej ustawy[6].
2 lipca 2015 r. ten sam organ uchwalił kolejny statut[7]. 9 września 2015 r. zarejestrowano go w Krajowym Rejestrze Sądowym[8].
Zadania i struktura Polskiego Związku Działkowców do dnia uchwalenia statutu z 2014 r.[9][edytuj | edytuj kod]
Zadania[edytuj | edytuj kod]
Do zadań PZD należało w szczególności[10]:
- propagowanie idei ogrodnictwa działkowego w społeczeństwie, a szczególnie wszechstronnego znaczenia rodzinnych ogrodów działkowych dla rodzin działkowców i mieszkańców miast oraz racjonalnego wykorzystania gruntów miejskich,
- działanie na rzecz wszechstronnego rozwoju ogrodnictwa działkowego,
- zakładanie i zagospodarowywanie rodzinnych ogrodów działkowych,
- inicjowanie i współdziałanie w prowadzeniu badań z zakresu ogrodnictwa i wdrażanie ich wyników w rodzinnych ogrodach działkowych i ogrodnictwie amatorskim,
- wszechstronne działanie na rzecz ochrony przyrody i środowiska,
- organizowanie i udzielanie pomocy oraz poradnictwa w zagospodarowaniu działek i prowadzeniu upraw ogrodniczych,
- propagowanie wiedzy ogrodniczej, zwłaszcza poprzez szkolenia i prowadzenie działalności wydawniczej,
- prowadzenie działalności społecznej, wychowawczej, wypoczynkowej, rekreacyjnej i innej na rzecz członków PZD, ich rodzin oraz społeczności lokalnych.
Struktura[edytuj | edytuj kod]
- organy samorządu na szczeblu krajowym (III instancja):
- Prezydium PZD (składało się z 7–11 osób w tym z prezesa, wiceprezesów i sekretarza);
- Krajowa Rada PZD (składała się z 39–55 osób z prezesem na czele; posiedzenia powinny odbywać co najmniej 3 razy w roku);
- Krajowa Komisja Rewizyjna PZD (składała się z 11–15 osób; do jej zadań należała kontrola nad działalnością organizacyjną, gospodarczą i finansową PZD; dokonywała także oceny wyników rocznej działalności Krajowej Rady oraz badała i weryfikowała sprawozdania finansowe, opracowywała sprawozdania i wnioski na Krajowy Zjazd oraz stawiała wniosek o udzielenie Krajowej Radzie absolutorium; nadzorowała również działalność Okręgowych Komisji Rewizyjnych);
- Krajowa Komisja Rozjemcza PZD (składała się z 11–15 osób; rozpoznawała skargi na prawomocne orzeczenia komisji rozjemczych, wniesione przez prezesa lub przewodniczącego Krajowej Komisji Rozjemczej);
- organy samorządu na szczeblu terenowym (II instancja):
- Okręgowy Zarząd PZD;
- Okręgowa Komisja Rewizyjna PZD;
- Okręgowa Komisja Rozjemcza PZD;
- organy samorządu na szczeblu ROD (I instancja):
- Zarząd ROD;
- Komisja Rewizyjna ROD;
- Komisja Rozjemcza ROD
Ponadto funkcjonowały:
- na szczeblu krajowym – Krajowy Zjazd Delegatów;
- na szczeblu terenowym – Okręgowy Zjazd Delegatów;
- na szczeblu ROD – walne zebranie ROD (albo konferencja delegatów).
Delegaci PZD danego szczebla i walne zebranie ROD wybierali właściwe organy samorządu wymienione powyżej.
Zadania i struktura Polskiego Związku Działkowców od 23 października 2014[edytuj | edytuj kod]
Zadania[edytuj | edytuj kod]
Do zadań PZD należy[11]:
- zakładanie i prowadzenie ROD,
- rozwój ROD w sposób zapewniający działkowcom i ich rodzinom aktywny wypoczynek i możliwość prowadzenia upraw ogrodniczych na własne potrzeby,
- przywracanie społeczności i przyrodzie terenów zdegradowanych,
- ochrona środowiska przyrodniczego,
- podnoszenie standardów ekologicznych otoczenia,
- kształtowanie zdrowego otoczenia człowieka,
- ochrona przyrody,
- poprawa warunków socjalnych społeczności lokalnych.
Struktura[edytuj | edytuj kod]
- organy samorządu na szczeblu krajowym (III instancja):
- Krajowy Zarząd (wcześniej Prezydium) PZD (składa się z 7–11 osób w tym z prezesa, wiceprezesów i sekretarza);
- Krajowa Rada PZD (składa się z 27–45 osób z prezesem na czele; posiedzenia powinny odbywać co najmniej 3 razy w roku);
- Krajowa Komisja Rewizyjna PZD (składa się z 11–13 osób; do jej zadań należy kontrola nad działalnością organizacyjną, gospodarczą i finansową PZD; dokonuje także oceny wyników rocznej działalności Krajowej Rady oraz bada i weryfikuje sprawozdania finansowe, opracowuje sprawozdania i wnioski na Krajowy Zjazd oraz stawia wniosek o udzielenie Krajowej Radzie absolutorium; nadzoruje również działalność Okręgowych Komisji Rewizyjnych);
- organy samorządu na szczeblu terenowym (II instancja):
- Okręgowy Zarząd (dawniej Prezydium Okręgowego Zarządu) PZD;
- Okręgowa Rada (dawniej Okręgowy Zarząd) PZD;
- Okręgowa Komisja Rewizyjna PZD;
- organy samorządu na szczeblu ROD (I instancja):
- Zarząd ROD;
- Komisja Rewizyjna ROD
Ponadto funkcjonują:
- na szczeblu krajowym – Krajowy Zjazd Delegatów;
- na szczeblu terenowym – Okręgowy Zjazd Delegatów;
- na szczeblu ROD – walne zebranie ROD (albo konferencja delegatów).
Delegaci PZD danego szczebla i walne zebranie ROD wybierają właściwe organy samorządu wymienione powyżej.
Zgodnie z poprzednim statutem z 2014 r. istniały także koła członkowskie i ich organy: komisje rewizyjne, zarządy, walne zebrania (albo konferencje delegatów).
Nadzór nad działalnością PZD[edytuj | edytuj kod]
Nadzór nad działalnością PZD sprawuje prezydent miasta stołecznego Warszawy. Nadzór nad działalnością jednostki terenowej (okręgu PZD) sprawuje starosta właściwy ze względu na siedzibę Okręgowego Zarządu PZD[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lipca 2012 r. sygn. akt K 8/10 (Dz.U. z 2012 r. poz. 837).
- ↑ TK: ponad 20 przepisów ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych – niekonstytucyjnych. Rzeczpospolita, 2012-07-11. [zarchiwizowane z tego adresu (2016–04–02)].
- ↑ Ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1073, dalej: ustawa o ROD.
- ↑ Art. 11 ust. 1 ustawy o ROD.
- ↑ Art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy o ROD.
- ↑ Nowy Statut PZD – 24.10.2014. [dostęp 2015-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-15)].
- ↑ Statut PZD – 06.07.2015. [dostęp 2015-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-10)].
- ↑ KRS zarejestrował nowy statut PZD – 14.09.2015. [dostęp 2015-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-07)].
- ↑ Przepisy statutu sprzed uchwalenia ustawy stosowano od dnia wejścia jej w życie w zakresie, w jakim nie były z nią sprzeczne.
- ↑ Por. "Prawo w PZD".
- ↑ Statut PZD z 23 października 2014 i późniejszy z 2 lipca 2015.
- ↑ Art. 8 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261) w związku z art. 45 ust. 2 ustawy o ROD.