Pomieszanie języków
Pomieszanie języków (confusio linguarum) – dawne podzielenie się języków ludzkich opisane w Księdze Rodzaju 11:1–9 jako rezultat budowy wieży Babel.
Oryginalny opis[edytuj | edytuj kod]
Tekst sugeruje, że przed opisanym wydarzeniem ludzkość używała tylko jednego języka. Mógł być on identyczny lub pochodzić od języka adamowego, jakim mieli mówić Adam i Ewa w raju. Pomieszanie języków polegało na podzieleniu się tego języka na 70 bądź 72 dialekty. Ich liczba zależy od tradycji. Czasami interpretowano to jako zaprzeczenie tekstu z Księgi Rodzaju 10:5:
Od nich pochodzą mieszkańcy wybrzeży i wysp, podzieleni według swych krajów i swego języka, według szczepów i według narodów.
Kwestia ta powstaje tylko w przypadku, gdy Rdz 10:5 interpretuje się jako opisujące czasy wcześniejsze, a więc i niezależne od opowieści o wieży Babel, a nie ogólny komentarz do wydarzeń opisanych w dalszej części, w 11 Rozdziale Rdz. Tekst z Rdz 10 odnosi się do podziału ludzkości w 10:25:
(...) za jego czasów ludzkość się podzieliła.
Uważa się, że odnosi się on do podziału języków właśnie, a nie do fizycznego podziału Ziemi (jak na przykład wydzielenie się kontynentów)[1].
Interpretacje[edytuj | edytuj kod]
W średniowieczu język hebrajski szeroko uznawano za język, w którym Bóg Ojciec przemawiał do Adama w raju, a także używany przez Adama przez różnorodnych nauczycieli wśród żydów, chrześcijan i muzułmanów. Dante Alighieri w Boskiej komedii sugeruje jednak, że język używany w raju był odmienny od późniejszego hebrajskiego, jako że Adam zwracał się do Boga, używając I, a nie El[2].
Wyprzedzając akceptację indoeuropejskiej rodziny językowej, języki te uznawano niekiedy za „jafetyczne”. Uważał tak choćby Rasmus Rask (1815). Z początkiem renesansu przyjmowano pierwszeństwo przed hebrajskim rzekomego języka jafetycznego, który nigdy nie miał ulec zepsuciu, jako że używający go ludzie nie brali udziału w budowie wieży Babel. Wśród kandydatów na dzisiejszych potomków języka adamowego wymieniano języki goidelskie (Auraicept na n-Éces), toskański (Giovan Battista Gelli, 1542, Pier Francesco Giambullari, 1564), holenderski (Goropius Becanus, 1569, Abraham Mylius, 1612), szwedzki (Olof Rudbeck starszy, 1675), niemiecki (Georg Philipp Harsdorffer, 1641, Justus Georg Schottel, 1641)[3], słowiański (jako prekursor polskiego – Wojciech Dębołęcki[4]). Szwedzki lekarz Andreas Kempe napisał w 1688 satyryczny traktat, w którym bawił się sporem pomiędzy europejskimi nacjonalistami twierdzącymi, że ich rodzimy język to język adamowy. Przejaskrawiając wysiłki Szweda Olausa Rudbecka dla uznania szwedzkiego za pierwotny język ludzkości, Kempe napisał parodię, w której Adam mówi po duńsku, Bóg jest Szwedem, wąż natomiast – frankofonem[3]. Zagadnieniem tym zajmowała się również Anna Katarzyna Emmerich, mistyczka katolicka[5].
Prymat hebrajskiego cały czas utrzymywali pewni autorzy do powstania współczesnej lingwistyki w pierwszej połowie XVIII stulecia. Przykłady stanowią Pierre Besnier (1648–1705) w A philosophicall essay for the reunion of the languages, or, the art of knowing all by the mastery of one (1675) i Gottfried Hensel (1687-1767) w Synopsis Universae Philologiae (1741).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Northrup, Bernard (1979). Continental Drift and the Fossil Record. Repossess the Land (Minneapolis: Bible Science Association, 1979), s. 165–166.
- ↑ Dante and Adam in Paradiso of the Divine Comedy The Eucharist and self-knowledge, Moevs Christian. [dostęp 2014-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-24)].
- ↑ a b Maurice Olender: The Languages of Paradise: Race, Religion, and Philology in the Nineteenth Century. Cambridge, MA and London: Harvard University Press, 1992. ISBN 0-674-51052-6.
- ↑ Radosław Sztyber. O Polsce z perspektywy XVII wieku w proroczych wizjach Wojciecha Dembołęckiego. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”. 1, 2013. Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie. ISSN 2083-1765. (pol.).
- ↑ Anna Katarzyna Emmerich: Żywot i Bolesna Męka Pana Naszego Jezusa Chrystusa i Najświętszej Matki Jego Maryi wraz z Tajemnicami Starego Przymierza. 1790.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Umberto Eco, The search for the perfect language (1993).
- Samuel Noah Kramer, The "Babel of Tongues": A Sumerian Version, Journal of the American Oriental Society (1968).