Pomniki Jana Heweliusza w Gdańsku
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce |
Stare Miasto, ul. Wodopój |
| Projektant | |
| Całkowita wysokość |
około 3 m |
| Data odsłonięcia |
18 lutego 1973 |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Gdańsk |
| Miejsce |
Stare Miasto, ul. Korzenna |
| Typ obiektu | |
| Projektant | |
| Całkowita wysokość |
ponad 3 m |
| Data odsłonięcia |
28 stycznia 2006 |
.JPG)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Gdańsk |
| Miejsce |
Przymorze Małe, ul. Zgody 6 |
| Typ obiektu |
posąg |
| Projektant | |
| Materiał |
beton |
| Całkowita wysokość |
około 4 m |
| Data odsłonięcia |
12 maja 1973 |
Pomniki Jana Heweliusza – dwa pomniki wybitnego polskiego astronoma Jana Heweliusza na gdańskim Starym Mieście i jeden w dzielnicy Przymorze Małe.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Jan Heweliusz, pochodzący z Gdańska i przez większość życia związany z miastem, żył w latach 1611-1687[1]. Na terenie miasta upamiętniają go trzy pomniki. Pierwszy pomnik powstał w 1973 z dobrowolnych składek gdańszczan, zbieranych od 1970 z inicjatywy gdańskiego klubu Towarzystwa Przyjaciół Dzieci „Neptun”. Wykonany jest z piaskowca, a astrolabium z miedzianej blachy. Na kolumnie są zainstalowane litery, w pięciu wierszach tworzące napis: JANOWI / HEWELIUSZOWI / GDAŃSKA / MŁODZIEŻ / 1973. Pomnik został odsłonięty 18 lutego 1973, w trakcie uroczystych obchodów 500-lecia urodzin polskiego astronoma Mikołaja Kopernika, na skwerze między Wielkim Młynem[2] a Ratuszem Staromiejskim przy ul. Korzennej. Autorem pomnika był zakopiańsko-gdański artysta rzeźbiarz Michał Gąsienica Szostak. W 2004 pomnik został przeniesiony na zieleniec między Hotelem Mercure Gdańsk Stare Miasto (dawny Hotel Heweliusz) - znajdującym się przy ul. Heweliusza, a ul. Wodopój[3].
12 maja 1973 odsłonięto drugi gdański pomnik astronoma, na Przymorzu Małym, w związku z nadaniem ówczesnej Szkole Podstawowej nr 71 imienia astronoma. Mimo likwidacji w 2001 szkoły (na rzecz gimnazjum) pomnik autorstwa gdańskiego rzeźbiarza Wiesława Pietronia pozostawionu na placu przed wejściem do budynku od ul. Zgody[4].
28 stycznia 2006 przed Ratuszem Staromiejskim, podczas obchodów 395. rocznicy urodzin Jana Heweliusza, odsłonięto trzeci pomnik Heweliusza w Gdańsku. Został umieszczony w miejscu pierwotnej lokalizacji pierwszego pomnika. Autorem pomnika jest gdański rzeźbiarz Jan Szczypka. Monument wykonany w brązie przedstawia naturalnej wielkości siedzącą postać uczonego[5]. Rzeźba została utrzymana w stylistyce późnego baroku[6]. W otaczającym trotuarze zostały umieszczone trzy płyty informacyjne, po jednej w języku polskim, angielskim i niemieckim. W 2009 autor pomnika zaprojektował mapę gwiaździstego nieba na jednej ze ścian kamienicy przed trzecim pomnikiem Jana Heweliusza, by postać uczonego spoglądała na mapȩ nieba[7].
-
Pierwszy pomnik Heweliusza w drugiej lokalizacji, na tle dawnego Hotelu Heweliusz -
Trzeci pomnik Heweliusza na tle mapy nieba -
Zbliżenie trzeciego pomnika -
Jedna z płyt w trotuarze przy trzecim pomniku
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ HEWELIUSZ JAN. gedanopedia.pl. [dostęp 2020-05-03].
- ↑ POMNIK JANA HEWELIUSZA (ul. Wodopój). gedanopedia.pl. [dostęp 2019-08-03].
- ↑ Pierwszy pomnik Jana Heweliusza. zdiz.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)].
- ↑ Pomnik Jana Heweliusza (Przymorze) [online], Gedanopedia [dostęp 2019-05-04] (pol.).
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2012-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-01)].
- ↑ Drugi pomnik Jana Heweliusza. zdiz.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)].
- ↑ Gdańsk - Trójmiasto - NaszeMiasto.pl [online], www.mmtrojmiasto.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-18] (pol.).