Popeye

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Popeye the Sailor Meets Sindbad the Sailor
Bride and Gloom – film animowany z Popeye’em z 1954

Popeye – fikcyjny bohater komiksów i krótkometrażowych filmów animowanych, stworzony w 1929 roku przez Elziego Crislera Segara, przedstawiany z nieodłączną fajką w ustach.

W latach 1933–1957 powstał seria kinowych filmów animowanych (pierwszy to: Marynarz Popeye), a w latach 1960–1962 serial animowany. W 1980 Robert Altman nakręcił film fabularny, z dekoracji stworzonych do niego na Malcie powstał park rozrywki Popeye Village.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Popeye to marynarz o dobrym sercu, ale porywczej naturze, lubiący bójki. Szczególną siłę zyskuje po zjedzeniu puszki szpinaku (fakt ten miał zapewne spopularyzować to nielubiane zwykle przez dzieci warzywo). Jego narzeczoną jest Oliwka Olejek, a największym rywalem – Bluto.

Pierwowzorem postaci był prawdopodobnie mieszkający w rodzinnym mieście Segara, Frank „Rocky” Fiegel (1868–1947)[1], którego rodzice Bartłomiej Figiel i Anna (z domu Grott) wyemigrowali w drugiej połowie XIX w. z Wielkopolski do USA[2].

W przekładach ukazujących się w przedwojennej Polsce Popeye znany był jako marynarz Kubuś[3][4], a także był tłumaczony jako „Ferdek i Merdek” („Merdek” było imieniem nadanym postaci Wimpy’ego)[5].

Od 1933 do 1942 roku produkcją animowanych krótkometrażówek kinowych z Popeye’em zajmowało się studio braci Fleischer, później w latach 1942–1957 produkcję przejęło studio Famous należące do wydawcy krótkometrażówek, Paramount Pictures. W latach 1960–1962 studio King Features Syndicate wyprodukowało telewizyjny serial animowany. W 1980 r. powstała filmowa wersja przygód Popeye’a z żywymi aktorami – z Robinem Williamsem w głównej roli. Z dniem 1 stycznia 2009 r. postać Popeye’a stała się w Europie domeną publiczną[6]. Elzie Segar – autor postaci i komiksów z jego przygodami zmarł w 1938 roku. Minęło więc już 70 lat ustawowej ochrony praw autorskich do komiksu. Jednakże na terenie Stanów Zjednoczonych nadal chronione są prawa autorskie do postaci.

Zarówno kinowe krótkometrażówki, jak i serial telewizyjny z lat 60. były emitowane na kanale Boomerang z polskim dubbingiem.

Postacie[edytuj | edytuj kod]

  • Popeye – marynarz. Jest człowiekiem o dobrej naturze (np. nie potrafi kłamać), ale porywczym, lubiącym bijatyki i bójki (choć w niektórych kreskówkach pokazany jako pacyfista zostawiający rozwiązanie siłowe jako konieczność). Siłę czerpie z jedzenia szpinaku, lecz o ile w komiksach jej źródłem było regularne spożywanie tego warzywa, w kreskówkach jadł szpinak okazyjnie, by dzięki temu zyskać nadludzką siłę na pewien czas. W wersji oryginalnej istotną cechą Popeye’a jest akcent i częste przekręcanie słów.
  • Oliwka Olejek (ang. Olive Oyl) – dziewczyna Popeye’a (pojawiała się w komiksach Segara o wiele wcześniej niż Popeye), bardzo wysoka i szczupła. Zwykle nie potrafi wybrać między Popeye’em a Blutem, w wielu odcinkach pokazana jako skłonna do unoszenia się. W komiksie mieszkała z rodzicami i z bratem Castorem.
  • Bluto (w serialu animowanym z lat 60. Brutus) – główny rywal Popeye’a. Rywalizuje z nim o względy Oliwki, czasami również o inne rzeczy. Mimo to, wyprodukowano kilka kreskówek gdzie on i Popeye byli przyjaciółmi (np. w filmie W poszukiwaniu Tatki są przyjaciółmi, choć często wdają się w bójki). W niektórych kreskówkach było zaznaczone że nienawidzi szpinaku (co wyjaśnia, czemu nigdy go nie używa przeciw Popeye’owi), choć były też wyjątki.
  • Wimpy – wąsaty grubasek, ubóstwiający jedzenie hamburgerów, mimo że nigdy nie ma na nie pieniędzy. Przyjaciel Popeye’a, choć w wielu kreskówkach pojawia się jako postać neutralna (np. jako sędzia)
  • Swee’Pea (Groszek – w polskiej wersji językowej) – adoptowany synek Popeye’a, niemowlę.
  • Siostrzeńcy Popeye’a – czworaczki, żaden nie posiada osobnych charakterystyk. Pojawiają się tylko w kreskówce (w komiksie Popeye był jedynakiem i nie miał rodziny poza ojcem, zatem nie mógłby mieć siostrzeńców). Ich imiona to:
    • Pipeye
    • Pupeye
    • Poopeye
    • Peepeye
  • Poopdeck Pappy – ojciec Popeye’a. Jako jego przeciwieństwo pozbawiony galanterii i o wiele bardziej lubiący bójki od syna (wyglądają identycznie z tą różnicą, że Poppedeck ma brodę).
  • Jeep (Gienio) – dziwny przypominający nieco psa lub kota stworek, który wszedł w posiadanie Popeye’a. Ma różne magiczne zdolności – np. gdy zada mu się jakiekolwiek pytanie, na które odpowiedź brzmi „tak” lub „nie”, to jeśli zamerda ogonem, odpowiedź brzmi „tak”. Potrafi też przenikać przez ściany, stawać się niewidzialny, czy razić magicznymi promieniami.
  • Wiedźma Morska – przeciwniczka Popeye’a. Posługuje się czarną magią. W wersji animowanej ma zieloną skórę oraz swojego pomagiera – sępa.
  • Sęp – zwykły sęp, pomocnik Wiedźmy Morskiej.
  • Doktor Wallyshnizer – naukowiec oraz lekarz, znajomy Popeye’a. Tworzy różne dziwne wynalazki. Ma długą, siwą brodę i jest niski.
  • Wiffle Bird – magiczny ptak. Potrafi rzucać wszelakie zaklęcia, np. raz zamienił Wimpy’ego w wilkołaka.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Bio of Frank Fiegel, the real life Popeye from Chester – Newspapers.com [online], newspapers.com [dostęp 2018-11-11] (ang.).
  2. Słyszeliście, że… marynarz Popeye był Polakiem? [online], Portal Informacyjny » Żeglarski.info, 27 grudnia 2018 [dostęp 2023-04-10] (pol.).
  3. Czas”, s. 11, 1937-01-10. 
  4. Sensacje taśmy filmowej. „Reporter Filmowy”. 2 (22), s. 8, 1934-12-22. Warszawa. 
  5. Maciej Kur, Magazyn Miłośników Komiksu | Popeye [online], kzet.pl, 23 czerwca 2010 [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-16] (ang.).
  6. Z problemów domeny publicznej: Popeye [online], prawo.vagla.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]