Popielica

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Popielica
Glis[a][2]
Brisson, 1762[3]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – popielica szara (G. glis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

wiewiórkokształtne

Rodzina

popielicowate

Podrodzina

popielice

Rodzaj

popielica

Typ nomenklatoryczny

Sciurus glis Linnaeus, 1766

Synonimy
Gatunki

15 gatunków (w tym 13 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies

Popielica[9] (Glis) – rodzaj ssaków z podrodziny popielic (Glirinae) w obrębie rodziny popielicowatych (Gliridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Europie i południowo-zachodniej Azji[10][11].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 131–185 mm, długość ogona 100–175 mm; masa ciała 79–228 g[12][13].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1762 roku francuski przyrodnik Mathurin Jacques Brisson w publikacji swojego autorstwa o tytule Regnum animale in classes IX. distributum, sive, Synopsis methodica[3]. W oryginalnym opisie Brisson nie wymienił żadnego gatunku gatunek typowy Brisson; w ramach późniejszego oznaczenia w 1998 roku Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej na typ nomenklatoryczny wyznaczyła popielicę szarą (G. glis)[1].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Glis: łac. glis, glisris ‘popielica’[14].
  • Rattus: łac. rattus ‘szczur’[15]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Rattus somnolentus E.A.W. Zimmermann, 1777 (= Sciurus glis Linnaeus, 1766).
  • Myoxus (Myorus): gr. μυοξος muoxos ‘popielica’[16]. Gatunek typowy: Zimmermann wymienił kilka gatunków – Myoxus chrysurus E.A.W. Zimmermann, 1780, Sciurus glis Linnaeus, 1766, Myoxus muscardinus von Schreber, 1782 (= Mus avellanarius Linnaeus, 1758) i Myoxus nitela von Schreber, 1782 (= Mus quercinus Linnaeus, 1766) – z których gatunkiem typowym jest Sciurus glis Linnaeus, 1766.
  • Elius: gr. ελειος eleios ‘gatunek popielicy’[17]. Gatunek typowy: Schulze wymienił dwa gatunki – Sciurus glis Linnaeus, 1766 i Myoxus dryas von Schreber, 1782 (= Mus nitedula Pallas, 1778) – nie wskazując typu nomenklatorycznego.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[18][13][10][19][20][9]:

Opisano również gatunki wymarłe:

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Książka Brissona decyzją ICZN została uznana za nieważną do celów nomenklatorycznych ze względu na niekonsekwentne stosowanie nazewnictwa binominalnego, jednak nazwa Glis została zachowana aby uniknąć zamieszania w nazewnictwie[1].
  2. ↑ Nazwa ogólnie uważana za nieprawidłową (niekonsekwentnie stosowanie nazewnictwa binominalnego)[4].
  3. ↑ Nazwa nieważna, odrzucona do celów nomenklatorycznych decyzją ICZN[1].
  4. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Myoxus E.A.W. Zimmermann, 1780.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Anonim. Regnum Animale ..., Ed. 2 (M.J. Brisson, 1762): rejected for nomenciatural purposes, with the conservation of the mammalian generic names Philander (Marsupialia), Pteropus (Chiroptera), Glis, Cuniculus and Hydrochoerus (Rodentia), Meles, Lutra and Hyaena (Carnivora), Tapirus (Perissodactyla), Tragulus and Giraffa (Artiodactyla). „The Bulletin of zoological nomenclature”. 55 (1), s. 64–71, 1998. (ang.). 
  2. ↑ Glis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  3. ↑ a b M.J. Brisson: Regnum animale in classes IX. distributum, sive, Synopsis methodica: sistens generalem animalium distributionem in classes IX, & duarum primarum classium, quadrupedum scilicet & cetaceorum, particularem divisionem in ordines, sectiones, genera & species: cum brevi cujusque speciei descriptione, citationibus auctorum de iis tractantium, nominibus eis ab ipsis & nationibus impositis, nominibusque vulgaribus. Lugduni Batavorum: Theodorum Haak, 1762, s. 113. (łac.).
  4. ↑ J.S. Zijlstra, ''Rattus'' Zimmermann, 1777, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-21] (ang.).
  5. ↑ E.A.W. von Zimmermann: Specimen zoologiae geographicae, quadrupedum domicilia et migrationes sistens. Lugduni Batavorum: Apud Theodorum Haak, et Socios, 1777, s. 522. (łac.).
  6. ↑ E.A.W. von Zimmermann: Geographische Geschichte des Menschen, und der allgemein verbreiteten vierfüßigen Thiere. Cz. 2. Leipzig: Weygand, 1780, s. 351. (niem.).
  7. ↑ L. Reichenbach: Bildergallerie der Thierwelt oder Abbildungen des Interessantesten aus dem Thierreiche. Leipzig: E. Pönicke & Sohn, 1835, s. 7. (niem.).
  8. ↑ E. Schulze. Catalogus mammalium europaeorum. „Zeitschrift für Naturwissenschaften”. 73, s. 200, 1900. (łac.). 
  9. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 630. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  11. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Glis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-12-26].
  12. ↑ M.E. Holden-Musser, R. Juškaitis & G. Musser: Family Gliridae (Dormice). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 880. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  13. ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 403. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  14. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 295.
  15. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 601.
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 442.
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 256.
  18. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-21]. (ang.).
  19. ↑ B. Kryštufek, M. Naderi, F. Janžekovič, R. Hutterer, D. Bombek & A. Mahmoudi. A taxonomic revision of fat dormice, genus Glis (Rodentia). „Mammalia”. 85 (4), s. 362–378, 2021. DOI: 10.1515/mammalia-2020-0161. (ang.). 
  20. ↑ M.M. Gharkhloo, A. Karataş & R.G. Kassari. On the karyology, morphology and biology of Glis glis (Linnaeus, 1766)(Rodentia: Gliridae) in Iran. „Biharean Biologist”. 15 (1), s. 53–58, 2021. DOI: 10.13140/RG.2.2.14123.67363. (ang.). 
  21. ↑ H. Mayr, Gebissmorphologische Untersuchungen an miozanen Gliriden (Mammalia, Rodentia) Suddeutschlands, [w:] Thesis, München: Ludwig-Maximilians-Universität München, 1979, s. 1–420 (niem.).
  22. ↑ A.J. van der Meulen & H. de Bruijn. The mammals from the Lower Miocene of Aliveri (Island of Evia, Greece). Part 2: The Gliridae. „Proceedings of the Koninklijke Nederlanse Akademie Van Wetenschappen”. Series B. 85 (4), s. 485–524, 1982. (ang.). 
  23. ↑ E. Ünay-Bayraktar. Rodents from the Middle Oligocene of Turkish Thrace. „Utrecht Micropaleontological Bulletins, Special Publication”. 5, s. 75, 1989. (ang.). 
  24. ↑ T. Kormos. Ziesel- und Schläferreste im ungarischen Präglazial. „Mathematischer und naturwissenschfatlicher Anzeiger der Ungarischen Akademie der Wissenschaften”. 59, s. 921–935, 1940. (niem.). 
  25. ↑ H. de Bruijn & C.G. Rümke. On a pecular mammalian association from the Miocene of Oschiri (Sardinia). „Proceedings of the Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen”. Series B. 77 (1), s. 57, 1974. (ang.). 
  26. ↑ Aguilar i Michaux 2011 ↓, s. 372.
  27. ↑ K. Kowalski. Insectivores, bats and rodents from the Early Pleistocene bone breccia of Podlesice near Kroczyce (Poland). „Acta Palaeontologica Polonica”. 1 (4), s. 384, 1956. (ang.). 
  28. ↑ Aguilar i Michaux 2011 ↓, s. 379.
  29. ↑ F. Heller. Eine Forest-Bed-Fauna aus der Sackdillinger Höhle (Oberpfalz). „Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geologie und Paläontologie”. 63A, s. 247–298, 1930. (niem.). 
  30. ↑ W. Soergel. Der Siebenschläfer aus den Kiesen von Süssenborn bei Weimar. „Zeitschrift der Deutschen Geologischen Gesellschaft”. 71, s. 59–79, 1919. (niem.). 
  31. ↑ E. Ünay-Bayraktar. Early Miocene rodent faunas from the eastern Mediterranean area. Part IV. The Gliridae. „Proceedings of the Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen”. Series B. 97 (4), s. 445–490, 1994. (ang.). 
  32. ↑ J. Agustí Ballester. Glis vallesiensis n. sp., nouveau gliride (Rodentia, Mammalia) du Neogene de Seu d’Urgell (Catalogne, Espagne). „Geobios”. 14 (4), s. 544, 1981. DOI: 10.1016/S0016-6995(81)80128-3. (hiszp.). 
  33. ↑ A. Hofmann. Die Fauna von Göriach. „Abhandlungen der Kaiserlich-königlichen geologischen Reichsanstalt”. 15 (6), s. 43, 1893. (niem.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Popielica&oldid=72436422”