Porúbka (powiat Żylina)
49°09′21″N 18°43′28″E/49,155833 18,724444
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Starosta |
Milan Janura[1] | ||||
| Powierzchnia |
3,45[2] km² | ||||
| Wysokość |
376[3] m n.p.m. | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||||
| Nr kierunkowy |
+421 41[3] | ||||
| Kod pocztowy |
013 11[3] | ||||
| Tablice rejestracyjne |
ZA | ||||
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |||||
Położenie na mapie Słowacji  | |||||
| 49°09′21″N 18°43′28″E/49,155833 18,724444
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Porúbka – wieś (obec) na Słowacji położona w kraju żylińskim, w powiecie Żylina.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Porúbka leży na pograniczu Kotliny Żylińskiej i jej południowego przedłużenia – Kotliny Rajeckiej. Zabudowania wsi rozlokowane są na wysokości 350 - 400 m n.p.m., w większości wzdłuż potoku Rajčanka i drogi krajowej nr 64 z Żyliny do Rajeckich Cieplic. Od zachodu nad wsią wznoszą się strome stoki góry Svinianka (664 m n.p.m.) należącej do grupy Skałek w Sulowskich Wierchach. Przez wieś przebiega linia kolejowa Żylina – Rajec.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1362, kiedy wieś weszła w skład majątku zamku Lietava. Jej właścicielami były rodziny Praznovských i Egresdych. Od 1439 r. aż do wieku XVIII należała do feudalnego „państwa” z siedzibą na zamku Strečno. Osadnictwo koncentrowało się od początku wzdłuż doliny Rajčanki i biegnącej równolegle do niej drogi, a pozostałości tej zabudowy rzędowej czytelne są do dziś.
W 1598 r. było we wsi 7 domów i nowo postawiony młyn wodny. W 1720 r. podatki płaciło 8 gospodarstw. Już jednak w 1784 r. było w Porúbce 20 domów, w których żyły 22 rodziny, tj. 175 osób. W tym czasie do wsi należał folwark Podhradek. W 1828 r. wieś liczyła 23 gospodarstwa z 255 mieszkańcami.
Mieszkańcy wsi zajmowali się rolnictwem (uprawa owsa, poganki, ziemniaków, kapusty, lnu, konopi) i hodowlą (bydło, owce). Z czasem zajęli się również pracą w lesie, w tartaku oraz rzemiosłem (wyrób przedmiotów gospodarstwa domowego z drewna). Po uruchomieniu cementowni w sąsiedniej Lietavskiej Lúčce (1902 r.) wielu podjęło pracę w tym zakładzie. W 1899 r. przez wieś poprowadzono linię kolejową z Żyliny do Rajca, a na południe od zabudowań wsi powstał przystanek kolejowy[6].
W latach 1831 i 1873 w okolicy grasowała cholera, która przyczyniła się do śmierci wielu mieszkańców wsi. 1 czerwca 1901 r. Porúbkę prawie całkowicie zniszczył wielki pożar, z którego ocalały jedynie trzy domy. Z kolei w 1918 r. wieś nawiedziła epidemia grypy hiszpanki, która zostawiła w niej wiele ofiar śmiertelnych[6].
W latach międzywojennych wielu mieszkańców wsi pracowało w charakterze najemnych robotników rolnych w majątkach ziemskich w Czechach i na Morawach. Niektórzy emigrowali za pracą do Niemiec, Francji i USA. Po 1945 r. większość mieszkańców znalazła pracę w fabrykach, urzędach lub w handlu w Żylinie. Wielu mężczyzn pracowało w budownictwie, natomiast kobiet – w zawiązanej we wsi w 1953 r. spółdzielni rolniczej[6].
1 stycznia 1961 r. Porúbka została włączona do wsi Lietavská Lúčka, wraz z którą weszła następnie w granice miasta Żylina. Od 1991 r. jest znów samodzielną wsią.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według danych z 31 grudnia 2010 wieś zamieszkiwało 461 osób, w tym 239 kobiet i 222 mężczyzn[7].
W 2001 roku rozkład populacji względem narodowości i przynależności etnicznej wyglądał następująco[8]:
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-09]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 3,45S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ a b c według „Kroniki Porúbki” na oficjalnej stronie wsi
- ↑ Dane statystyczne dotyczące liczby mieszkańców. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2012-01-01]. (ang.).
- ↑ Statystyki mieszkańców na podstawie spisu statystycznego z roku 2001. Statistical Office of the Slovak Republic. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-01)]. (ang.).
