Porozumienia jastrzębskie

Mural upamiętniający 40-lecie podpisania porozumienia jastrzębskiego na bloku mieszkalnym przy ulicy Śląskiej w Jastrzębiu-Zdroju

Porozumienie jastrzębskie – porozumienie podpisane 3 września 1980 w Jastrzębiu-Zdroju przy Kopalni Węgla Kamiennego "Manifest Lipcowy" (obecnie: "Zofiówka"), przez Komisję Rządową (przewodniczący Aleksander Kopeć) i Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (przewodniczący Jarosław Sienkiewicz). Jest zaliczane do Porozumień sierpniowych. Porozumienie podpisane zostało przez 56 zakładów pracy tworzących Międzyzakładowy Komitet Strajkowy przy KWK "Manifest Lipcowy".

Zaakceptowane postulaty

Do 21 postulatów wysuniętych przez załogi zakładów strajkujących na Wybrzeżu Międzyzakładowy Komitet Strajkowy w KWK "Manifest Lipcowy" dołączył własne dotyczące spraw płacowych, socjalno-bytowych oraz zarządzania i organizacji pracy. Z tych zaakceptowanych przez rząd PRL i zapisanych w protokole wymienić można m.in.:

• podnoszenie wysokości zarobków w ścisłej relacji ze wzrostem kosztów utrzymania,
• wprowadzenie wolnych sobót i niedziel,
• wprowadzenie pułapu minimalnej i maksymalnej płacy,
• obniżenie wieku emerytalnego dla pracowników dołowych (przedłożone Sejmowi PRL),
• zniesienie czterobrygadowego systemu pracy w niektórych kopalniach, w innych ustalenie systemu według uznania załóg,
• przyznanie dodatków pieniężnych za rozłąkę dla pracowników mieszkających w hotelach robotniczych lub kwaterach prywatnych z dala od rodzin,
• zaliczenie pylicy płuc do chorób zawodowych,
• poprawę zaopatrzenia sklepów w przetwory mięsne i zaniechanie sprzedaży tych wyrobów w miejscach innych niż sklepy ogólnej sieci handlowej,
• przyznanie deputatu węglowego wszystkim pracownikom zatrudnionym w górnictwie,
• ograniczenie administracji,
• wprowadzenie racjonalnej gospodarki węglem kamiennym,

oraz powołanie przez Prezesa Rady Ministrów Komisji Mieszanej składającą się z przedstawicieli rządu, władz wojewódzkich i przedstawicieli Międzyzakłodowego Komitetu Strajkowego mającej za zadanie nadzorować realizację postanowień oraz dopilnowanie by wobec osób biorących udział w strajku oraz ich rodzin nie były stosowane jakiekolwiek szykany.

Główną zasługą porozumień jastrzębskich było wywalczenie przez MKS wolnych sobót dla ogółu polskich pracowników.

Zobacz też

Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z siedzibą w KWK Manifest Lipcowy