Portal:Prawosławie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Prawosławie

w polskojęzycznej Wikipedii

Ta strona przeznaczona jest dla wszystkich zainteresowanych prawosławiem poprzez ułatwienie dostępu do artykułów jemu poświęconych.

Prawosławie (gr. orthodoxos - prawdziwie, prawidłowo wierzący) - doktryna jednej z dwóch grup Kościołów, obok Kościoła rzymskokatolickiego, powstałych w wyniku rozłamu w Kościele chrześcijańskim z 1054 roku (tzw. schizmy wschodniej), oparta na postanowieniach siedmiu pierwszych soborów powszechnych i przekazach ojców Kościoła.

Strukturę Kościoła prawosławnego tworzą cztery starożytne patriarchaty (składowe dawnej pentarchii) – konstantynopolitański, aleksandryjski, antiocheński i jerozolimski, pięć późniejszych patriarchatów: Moskiewski, Gruziński, Serbski, Rumuński i Bułgarski oraz 7 Kościołów autokefalicznych: Cypryjski, Grecki, Polski, Albański, Czech i Słowacji, Ukraiński i Amerykański). Szczególne znaczenie dla prawosławia mają podlegające biskupom klasztory, nazywane monasterami.

Czytaj więcej...
Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc w rozwijaniu portalu. Jeżeli chcesz edytować tę stronę przejdź tutaj
Prawosławie na świecie

Patriarchat Konstantynopolitański | Patriarchat Aleksandryjski | Patriarchat Antiocheński | Patriarchat Jerozolimski | Rosyjski Kościół Prawosławny | Serbski Kościół Prawosławny | Rumuński Kościół Prawosławny | Bułgarski Kościół Prawosławny | Gruziński Kościół Prawosławny | Cypryjski Kościół Prawosławny | Grecki Kościół Prawosławny | Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny | Albański Kościół Prawosławny | Kościół Prawosławny Czech i Słowacji | Kościół Prawosławny w Ameryce | Autonomiczny Kościół Prawosławny Góry Synaj | Fiński Kościół Prawosławny | Estoński Apostolski Kościół Prawosławny | Estoński Kościół Prawosławny | Łotewski Kościół Prawosławny | Kościół Prawosławny Ukrainy | Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego | Ukraiński Kościół Prawosławny Kanady | Ukraiński Kościół Prawosławny Stanów Zjednoczonych | Arcybiskupstwo Ochrydzkie | Rosyjski Kościół Prawosławny poza granicami Rosji | Chiński Kościół Prawosławny | Japoński Kościół Prawosławny

Diaspora i misje: Francja | Niemcy | Belgia | Holandia | Szwecja | Dania | Włochy | Portugalia | Hiszpania | USA | Austria| Indie | Chiny | Indonezja
Wyróżnione artykuły
W polskojęzycznej Wikipedii mamy 89 Artykułów na medal i Dobrych Artykułów związane tematycznie z prawosławiem:
Wiadomości
Patriarcha Neofit
Nowe artykuły
Sylwetka miesiąca
Jan Kronsztadzki pochodził z rodziny cerkiewnego psalmisty z guberni archangielskiej. Ukończył seminarium duchowne w Archangielsku (1851), a następnie Petersburską Akademię Duchowną (1855). W roku ukończenia Akademii ożenił się z Jelizawietą Nieswicką, a następnie przyjął święcenia kapłańskie. Dzięki małżeństwu z córką odchodzącego na emeryturę proboszcza parafii przy soborze św. Andrzeja w Kronsztadzie uzyskał etat kapłana w tejże parafii. Był z nią związany do końca życia, stąd nadany mu jeszcze za życia przydomek Kronsztadzki, którym sam duchowny posługiwał się zamiast nazwiska.

W Kronsztadzie prowadził szeroko zakrojoną działalność charytatywną i duszpasterską, wspierając materialnie najuboższych mieszkańców miasta i głosząc wśród nich zasady prawosławnej moralności. Zorganizował dom pracy, w którym bezrobotni i bezdomni mieszkańcy Kronsztadu mogli znaleźć zatrudnienie i zakwaterowanie. Z czasem jego sława obrońcy najuboższych i charyzmatycznego kaznodziei rozprzestrzeniła się na cały kraj. Janowi Kronsztadzkiemu przypisywano dary leczenia siłą samej modlitwy i przepowiadania przyszłości. Na jego adres wpływały dary finansowe od osób prywatnych, które następnie przeznaczał na wsparcie dzieł dobroczynności, cerkwi i monasterów. Jego wystąpienia publiczne gromadziły tysiące wiernych.

więcej informacji...

Wybrany monaster

Monaster Koniewski został założony w 1394 przez mnicha Arseniusza przybyłego na wyspę Koniewiec z monasteru Wałaam. Za początek jego istnienia przyjmuje się wzniesienie przez zakonnika drewnianej cerkwi Narodzenia Matki Bożej. Arseniusz został również pierwszym przełożonym męskiej wspólnoty monastycznej, jaka skupiła się wokół niego. Funkcję tę pełnił do swojej śmierci w 1447.

W końcu XVI stulecia zabudowania monasterskie zostały zniszczone przez wojska szwedzkie, podobnie jak kompleks położonego na innej wyspie na jeziorze Ładoga monasteru Wałaam. Po reaktywacji życia mniszego w klasztorze został on ponownie zniszczony za panowania Wasyla Szujskiego. Ocaleli zakonnicy przenieśli się do monasteru Deriewiannickiego w Nowogrodzie. Mnisi pojawili się ponownie na wyspie Koniewiec dopiero w 1718, tworząc początkowo filię tegoż klasztoru, zaś od 1760 - ponownie samodzielny monaster Narodzenia Matki Bożej. W XVIII stuleciu powstał sobór Narodzenia Matki Bożej (połączonym z cerkwią Świętego Spotkania), który w 1766 został wzniesiony ze środków przekazanych wcześniej przez carycę Elżbietę.

więcej informacji...

Wybrana ikona

Według tradycji Włodzimierska Ikona Matki Bożej została napisana przez Ewangelistę Łukasza na desce ze stołu w Wieczerniku. Jednak według badań historyków sztuki powstała znacznie później, w pierwszej połowie XII w. w Bizancjum. Jej autor jest nieznany. Ikona jest jednym z wizerunków Matki Bożej przywiezionych na Ruś z Bizancjum w okresie, gdy schrystianizowane państwa ruskie nie posiadały jeszcze własnych ośrodków sztuki sakralnej (prawdopodobnie 1131). Tym samym stanowiła ona jeden z wzorców dla pierwszych ruskich twórców ikon.

W pierwszych latach po przywiezieniu z Bizancjum ikona była przechowywana w pałacu książęcym w Wyszogrodzie, zaś w 1155 została przewieziona przez księcia Andrzeja I Bogolubskiego do Włodzimierza nad Klaźmą. Tam umieszczono ją w soborze Zaśnięcia Matki Bożej, który spłonął w 1185. Ikona przetrwała jednak pożar. W 1237 w czasie najazdu mongolskiego na Ruś wizerunek został pozbawiony ozdób.

więcej informacji...

Czy wiesz...
Ilustracja miesiąca
Kategorie artykułów
Wybrany Kościół
Sobór św. Michała Archanioła w Sitce

Kościół Prawosławny w Ameryce (ang. Orthodox Church in America, OCA) – jeden z Kościołów prawosławnych, działający na terytorium Stanów Zjednoczonych, Kanady, Meksyku oraz Australii. Jego obecnym zwierzchnikiem jest metropolita Jonasz (Paffhausen), zaś funkcję katedry metropolitalnej pełni sobór św. Mikołaja w Waszyngtonie. Liczbę placówek duszpasterskich Kościoła szacuje się na 550; sam Kościół podaje liczbę 700. Kościół podzielony jest na 12 jednostek terytorialnych (11 diecezji oraz egzarchat) i trzy diecezje etniczne. Według R. Robersona liczy milion wiernych, jednak podawane są zarówno dane wyższe, jak i znacznie niższe (nawet 100 tys. wiernych). Kościół Prawosławny w Ameryce jest Kościołem o mieszanym składzie etnicznym, jednak udział poszczególnych narodowości w nim pozostaje przedmiotem dyskusji. Zdaniem E. Lowiga zdecydowaną większość jego wiernych stanowią osoby pochodzenia ukraińskiego (lub rusińskiego), które jednak uważają się w pierwszej kolejności za Amerykanów.

Kościół posiada od 1970 status autokefalicznego, przy czym nie jest to autokefalia uznawana przez wszystkie pozostałe Kościoły prawosławne.

więcej informacji...

Wybrana cerkiew

Budowa soboru Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Lublinie, który miał stać się główną świątynią prawosławną w mieście, rozpoczęto w 1870 według projektu gen. Chlebnikowa. Sobór został zlokalizowany na głównym placu Lublina (placu Litewskim). Po sześciu latach prac budowlanych gotowa cerkiew została poświęcona 18 października 1876. Świątynia była katedrą eparchii lubelskiej po jej powstaniu wskutek reorganizacji eparchii chełmsko-warszawskiej. Została rozebrana w latach 1924-1926. Część pozyskanego materiału budowlanego wykorzystano na wzniesienie Domu Żołnierza.

więcej informacji...

Pokrewne portale
Prawosławie w siostrzanych projektach
Inne portale tematyczne na polskojęzycznej Wikipedii
Przypisy