Porzeczka czerwona

Porzeczka czerwona

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Saxifraganae
Rząd	skalnicowce
Rodzina	agrestowate
Rodzaj	porzeczka
Gatunek	porzeczka czerwona
Nazwa systematyczna
Ribes spicatum Robson Arr. Brit. Pl. ed. 3 2: 265 1796
Synonimy
Ribes schlechtendalii Lange

Kwiaty

Porzeczka czerwona, porzeczka dzika (Ribes spicatum Robson) – gatunek krzewu należący do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae). Występuje w stanie dzikim w Europie i na Syberii. W Polsce pospolita z wyjątkiem Karpat, gdzie jest rzadka.

Morfologia

Pokrój

Krzew o wysokości do około 2 metrów.

Liście

Ułożone skrętolegle, z nasadą sercowatą i piłkowano-ząbkowatymi klapami w liczbie od 3 do 5. Miękko owłosione od spodu. Blaszka równa długości ogonka.

Kwiaty

Zielonkawożółte, o średnicy 6–8 mm, obupłciowe, zebrane w grona, promieniste. Dno kwiatowe wypukłe bez pierścieniowatego krążka. Płatki drobne, pylniki pręcików stykają się ze sobą.

Owoce

Czerwone kuliste jagody o średnicy od 5 do 10 mm. Jadalne.

Biologia i ekologia

• Roślina wieloletnia, nanofanerofit, kwitnie od kwietnia do maja.
• Siedlisko: rośnie na glebach wilgotnych, żyznych, o odczynie obojętnym, w półcieniu. Spotykana w lasach łęgowych.

Wartość odżywcza

Porzeczki są bogatym źródłem potasu, witaminy C oraz żelaza. Ponadto zawierają nieco β-karotenu (0,024 mg na 100 g), dużo kwasu asparaginowego (173 mg na 100 g), glutaminowego (287 mg na 100 g) oraz argininy (99 mg na 100 g).

Choroby

• wirusowe: otaśmienie nerwów agrestu, rewersja czarnej porzeczki, rozjaśnienie nerwów czarnej porzeczki, zielona cętkowana plamistość czarnej porzeczki
• wywołane przez lęgniowce i grzyby: antraknoza liści porzeczek, biała plamistość liści porzeczek, gruzełek cynobrowy, huba porzeczki, opieńka miodowa, pierścieniowa zgnilizna podstawy pędu porzeczki, rdza porzeczki, rdza wejmutkowo-porzeczkowa.

Wartość odżywcza Porzeczka czerwona (100 g)

Wartość energetyczna 191 kJ (46 kcal) Białka 1,1 g szczegółowe informacje RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,4% 2,4% 2,4% 2,4% M 2,0% 2,0% 2,0% 2,0% Węglowodany 13,8 g szczegółowe informacje Przyswajalne 6,1 g RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,7% 4,7% 4,7% 4,7% M 4,7% 4,7% 4,7% 4,7% Cukry (jedno- i dwucukry) 4,8 g Jednocukry Glukoza 1,9 g Fruktoza 2,6 g Dwucukry Sacharoza 0,3 g Błonnik 7,7 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 31% 31% 37% 37% M 20% 20% 26% 26% Tłuszcze 0,2 g szczegółowe informacje Kwasy tł. nasycone 0,04 g Kwasy tł. nienasycone Jednonienasycone 0,03 g Wielonienasycone 0,07 g omega-3 0,03 g α-Linolenowy (ALA) 0,03 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,7% 2,7% 2,7% 2,7% M 1,9% 1,9% 1,9% 1,9% omega-6 0,04 g Linolowy (LA) 0,04 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,3% 0,3% 0,4% 0,4% M 0,2% 0,2% 0,3% 0,3% Woda 84,2 g szczegółowe informacje AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,1% 3,1% 3,1% 3,1% M 2,3% 2,3% 2,3% 2,3%

Witaminy Witamina C 45,8 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 61% 61% 61% 61% M 51% 51% 51% 51% Tiamina (B1) 0,04 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,6% 3,6% 3,6% 3,6% M 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% Ryboflawina (B2) 0,022 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,0% 2,0% 2,0% 2,0% M 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% Niacyna (B3) 0,27 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,9% 1,9% 1,9% 1,9% M 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% Witamina B6 0,04 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,1% 3,1% 2,7% 2,7% M 3,1% 3,1% 2,4% 2,4% Foliany 0,011 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,8% 2,8% 2,8% 2,8% M 2,8% 2,8% 2,8% 2,8% Kobalamina (B12) 0,00 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Witamina A 0,004 mg RAE RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% M 0,4% 0,4% 0,4% 0,4% Witamina D 0,00 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Witamina E 0,4 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,7% 2,7% 2,7% 2,7% M 2,7% 2,7% 2,7% 2,7% Makroelementy Fosfor 33 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,7% 4,7% 4,7% 4,7% M 4,7% 4,7% 4,7% 4,7% Wapń 36 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,6% 3,6% 3,0% 3,0% M 3,6% 3,6% 3,6% 3,0% Magnez 12 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,9% 3,8% 3,8% 3,8% M 3,0% 2,9% 2,9% 2,9% Potas 259 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,5% 5,5% 5,5% 5,5% M 5,5% 5,5% 5,5% 5,5% Sód 2 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,1% 0,1% 0,2% 0,2% M 0,1% 0,1% 0,2% 0,2% Mikroelementy Jod 0,0011 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% M 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% Żelazo 0,9 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,0% 5,0% 11% 11% M 11% 11% 11% 11% Miedź 0,11 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 12% 12% 12% 12% M 12% 12% 12% 12% Cynk 0,22 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,8% 2,8% 2,8% 2,8% M 2,0% 2,0% 2,0% 2,0% Mangan 0,7 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 39% 39% 39% 39% M 30% 30% 30% 30%

Dane liczbowe na podstawie: Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health

Bibliografia

• Leokadia Witkowska-Żuk: Rośliny leśne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013. ISBN 978-83-7073-359-9.brak strony w książce