Powiat wileński (II Rzeczpospolita)
| powiat | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
Położenie na mapie województwa
| |
Powiat wileński – powiat województwa wileńskiego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, później guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego, następnie Litwy Środkowej, a od 13 kwietnia 1922 roku na obszarze Ziemi Wileńskiej II Rzeczypospolitej z siedzibą w Wilnie. W 1921 roku z powiatu wyłączono miasto Wilno, tworząc osobny powiat miejski[1].
W 1921 r. bez formalnego aktu prawnego został połączony z powiatem trockim w powiat wileńsko-trocki[2]. Pomimo tego jeszcze w ustawie o objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską został wymieniony jako samodzielny powiat obok trockiego[3]
Odpowiada mu częściowo dzisiejszy rejon wileński.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
W grudniu 1919 roku powiat wileński okręgu wileńskiego ZCZW zamieszkiwały 313 172 osoby. Na jego terytorium znajdowały się 3799 miejscowości, z których 3 miały ponad 1–5 tys. mieszkańców i jedna powyżej 5 tys. mieszkańców. Było nią Wilno z 128 954 mieszkańcami[4].
Oświata[edytuj | edytuj kod]
W powiecie wileńskim okręgu wileńskiego ZCZW w roku szkolnym 1919/1920 działało 188 szkół powszechnych, 1 szkoła średnia, 2 szkoły zawodowe i 32 kursy. Ogółem uczyło się w nich 12 950 dzieci i pracowało 236 nauczycieli[5].
Starostowie[edytuj | edytuj kod]
- Wiktor Niedźwiescki (-1937)[6]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Powiat wileński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 524.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dz. U. TKR nr 9 (19), dekret nr 96 z 18 lutego 1921 r.
- ↑ Michał Gałędek: Ustrój administracji ogólnej na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym. Gdańsk: Wydawnictwo Historyczne Tabularium, 2012, s. 33-35, 84. ISBN 978-83-63923-01-3.
- ↑ Ustawa z dnia 6 kwietnia 1922 r. o objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską (Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213); również w późniejszych aktach prawnych był wymieniany aż do 1923 r. zob. M.P. z 16 listopada 1923 r.
- ↑ I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 25, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
- ↑ Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 242. ISBN 83-88973-60-6. (pol.).
- ↑ 18 starostów zwolnił Minister Spraw Wewnętrznych. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 206 z 11 września 1937.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
- Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.