Powiat żuromiński
| powiat | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Siedziba | |||||||
| Starosta |
Jerzy Rzymowski | ||||||
| Powierzchnia |
805,01 km² | ||||||
| Populacja (30 czerwca 2014[1]) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
49,54 os./km² | ||||||
| Urbanizacja |
27,32% | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
WZU | ||||||
Adres urzędu: pl. Piłsudskiego 409-300 Żuromin | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
Powiat żuromiński – powiat w Polsce (województwo mazowieckie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Żuromin.
Podział administracyjny
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejsko-wiejskie: Bieżuń, Żuromin
- gminy wiejskie: Kuczbork-Osada, Lubowidz, Lutocin, Siemiątkowo
- miasta: Bieżuń, Żuromin
Historia
Powiat żuromiński został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie warszawskim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat żuromiński złożyło się 1 miasto i 21 gromad, które wyłączono z trzech ościennych powiatów[2]:
- z powiatu sierpeckiego (woj. warszawskie):
- z powiatu mławskiego (woj. warszawskie):
- gromady Chromakowo, Dłutowo, Gościszka, Krzywki-Bratki, Kuczbork Osada, Lubowidz, Raczyny, Sarnowo, Sinogóra, Zielona i Zieluń Osada
- z powiatu rypińskiego (woj. bydgoskie):
1 stycznia 1958 roku z powiatu żuromińskiego wyłączono gromadę Dłutowo i włączono ją do powiatu działdowskiego w województwie olsztyńskim[3].
Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat żuromiński podzielono na 1 miasto i 6 gmin[4] :
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu żuromińskiego włączono do nowo utworzonego województwa ciechanowskiego[6].
1 lipca 1976 roku zniesiono gminę Syberia[7]. 1 stycznia 1992 roku miasto i gminę Żuromin połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską Żuromin[8]. 31 grudnia 1993 roku prawa miejskie odzyskał Bieżuń co sprawiło że wiejską gminę Bieżuń przekształcono w gminę miejsko-wiejską Bieżuń[9].
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w województwie mazowieckim przywrócono powiat żuromiński[10]. W porównaniu z obszarem z początku 1975 roku powiat żuromiński został zwiększony o gminę Siemiątkowo Koziebrodzkie (dawniej w powiecie sierpeckim, a następnie także w województwie ciechanowskim). 1 stycznia 2004 roku gmina Siemiątkowo Koziebrodzkie zmieniła nazwę na gmina Siemiątkowo[11].
Porównując obszar dzisiejszego powiatu żuromińskiego z obszarem z 1954 roku można zauważyć że niektóre tereny dawnego powiatu żuromińskiego znajdują się obecnie w powiecie mławskim (tereny wokół Ługów) a także w powiecie działdowskim w województwie warmińsko-mazurskim (tereny koło Starego Dłutowa).
Demografia
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2014[1]):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 39 885 | 100 | 20 185 | 50,61 | 19 700 | 49,39 |
| Miasto | 10 898 | 27,32 | 5637 | 14,13 | 5261 | 13,19 |
| Wieś | 28 987 | 72,68 | 14 548 | 36,47 | 14 439 | 36,20 |
- Piramida wieku mieszkańców powiatu żuromińskiego w 2014 roku[12].
Sąsiednie powiaty
- mazowieckie:
powiat mławski, 
powiat płoński, 
powiat sierpecki - kujawsko-pomorskie:
powiat brodnicki, 
powiat rypiński - warmińsko-mazurskie:
powiat działdowski
Przypisy
- ↑ a b Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2014 r. Stanu w dniu 30 VI 2014. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014, s. 42.
- ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 282
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 278
- ↑ Polska - Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
- ↑ Gmina Syberia została zniesiona 1 lipca 1976 roku a jej obszar włączono do gmin Lubowidz, Lutocin i Żuromin - Dz.U. z 1976 r. nr 23, poz. 142
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 23, poz. 142
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
- ↑ Dz.U. z 1993 r. nr 123, poz. 555
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
- ↑ Dz.U. z 2003 r. nr 134, poz. 1248
- ↑ http://www.polskawliczbach.pl/powiat_zurominski, w oparciu o dane GUS.
Linki zewnętrzne
