Powieść dla dziewcząt

Powieść dla dziewcząt (powieść pensjonarska) – odmiana powieści dla młodzieży, skrzyżowana z romansem dydaktycznym, moralnym, sentymentalnym i psychologicznym, o silnym charakterze dydaktycznym, często kładąca nacisk na rolę i miejsce kobiety.

W zakresie technik artystycznych, korzysta z literatury popularnej i elitarnej, przyjmując rozmaity charakter i formy, np. quasi-dokument, dziennik, listy, narrację odautorską, technikę punktu widzenia, behawiorystyczną prezentację świata.

Typową bohaterką tradycyjnej powieści dla dziewcząt, jest dorastająca panienka, która poznaje świat i ludzi poprzez pryzmat własnych przeżyć, doznań i zainteresowań. Od lat 50. XX wieku, bohaterka stopniowo się emancypuje i usamodzielnia.

Pierwszą polską powieścią dla dziewcząt była Pamiątka po dobrej matce, autorstwa Klementyny Hoffmanowej, z roku 1819.

Wybrane przykłady powieści dla dziewcząt

Polskie

• „Pamiątka po dobrej matce”, Klementyna Hoffmanowa
• „Księżniczka”, Zofia Urbanowska
• „Marta”, Eliza Orzeszkowa
• „Emancypantki”, Bolesław Prus
• „Druga brama”, Halina Górska
• „Za zielonym wałem”, Helena Boguszewska
• twórczość Kornela Makuszyńskiego
• twórczość Krystyny Siesickiej
• twórczość Małgorzaty Musierowicz

Zagraniczne

• „Małe kobietki”, Louisa May Alcott
• „Tajemnica Gerty”, Maria Susanna Cummins
• „Heidi”, Johanna Spyri
• twórczość Lucy Maud Montgomery
• twórczość Frances Hodgson Burnett

Bibliografia

• Portal wiedzy Onet, na podstawie „Słownika Encyklopedycznego – Język polski”, Elżbieta Olinkiewicz, Katarzyna Radzymińska, Halina Styś (Wydawnictwo Europa, 1999).