Pręgowo (województwo pomorskie)

Pręgowo
	wieś
	; Kościół pw. Bożego Ciała
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	gdański
Gmina	Kolbudy
Liczba ludności (2020)	939
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-050
Tablice rejestracyjne	GDA
SIMC	1066946
	Położenie na mapie gminy Kolbudy Pręgowo
	Położenie na mapie Polski Pręgowo
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Pręgowo
	Położenie na mapie powiatu gdańskiego Pręgowo
	54°15′18″N 18°28′46″E/54,255000 18,479444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pręgowo (niem. Prangenau^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Kolbudy.

Formalnie nazwa obowiązuje od 1 stycznia 2014 r., powstała w miejsce zniesionych nazw wsi Pręgowo Dolne i Pręgowo Górne^[5].

Wieś położona jest nad rzeką Radunią, na trasie linii kolejowej (obecnie zawieszonej) Pruszcz Gdański – Żukowo z byłą stacją Pręgowo Gdańskie. Prowadzi tędy Szlak Skarszewski – zielony znakowany szlak turystyczny.

W latach 1945–1998 miejscowość należała do województwa gdańskiego. Do 1920 wieś była częścią powiatu kartuskiego, następnie weszła w skład Wolnego Miasta Gdańska.

W miejscowości znajduje się parafia rzymskokatolicka, należąca do dekanatu Kolbudy, archidiecezji gdańskiej. Funkcjonuje tu Ochotnicza Straż Pożarna oraz szkoła podstawowa, przy której w 2016 kosztem 2,5 mln zł powstała hala sportowa.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka sugerująca istnienie we wsi parafii pochodzi z 1323. W 1396 Konrad von Jungingen nadał wieś gdańskim brygidkom. Mniszki sprawowały patronat nad miejscową parafią i miały prawo wyznaczania proboszcza. Od 1593 kościół jako filialny podlegał proboszczowi kościoła NMP w Gdańsku, w latach 1683–1859 związany był z tamtejszą Kaplicą Królewską, po czym stał się siedzibą samodzielnej parafii.

Od 1869, w Pręgowie rozpoczyna się rurociąg z wodą pitną dla Gdańska, zasilający najpierw grawitacyjny Zbiornik Wody Orunia, a po 1978 inne elementy gdańskiej sieci wodociągowej^[6].

Miejsce spoczynku 41 ofiar Marszu Śmierci z obozu Stutthof w 1945r.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków NID^[7] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. Bożego Ciała z XIV w., nr rej.: 217 z 6.08.1962.

Zbudowany przez zakon krzyżacki budynek kościoła pw. Bożego Ciała cechuje się masywnymi murami zewnętrznymi o grubości dochodzącej do 1,5 m. Wewnątrz cenne malowidła naścienne – Sąd Ostateczny (50 m²), Vir Dolorum (Mąż Boleści) i veraikon – oraz zacheuszki z początku XV w. Manierystyczny ołtarz główny pochodzi z I połowy XVII w. (ok. 1630–1640), ołtarz boczny – z II połowy XVIII w. Obraz Wizje Tomasza z Akwinu pędzla Hermana Hana (XVII w.), dwie stalle (XVII i XVIII w.), krucyfiks (koniec XVII w.), 2 feretrony (z I połowy XVIII w. oraz przełomu XVIII i XIX w.). Przy wejściu granitowa kropielnica z początku XIV w. Niedawno odkryte krypty pod kościołem pochodzą z przełomu XVII i XVIII w. W 1875 i 1909 roku w kościół uderzył piorun, nie wyrządzając jednak większych szkód^[8]. W 2018 świątynia otrzymała nocną iluminację.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Aglomeracja Trójmiasta
Kolej drezynowa
Lublewo Gdańskie
Łapino
Straszyn
Kolbudy
inne miejscowości o tej nazwie: Pręgowo, Pręgowo Żuławskie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 239889
↑ dane Urzędu Gminy dot. ludności sołectwa [online], kolbudy.pl, 30 czerwca 2020 .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1050 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
↑ Minister Administracji i Cyfryzacji: Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz ustalenia nazwy obiektu fizjograficznego. 2013-12-13. [dostęp 2014-01-15].
↑ SNG - Ujęcia Wody
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 34 [dostęp 2017-01-15] .
↑ Pręgowo Górne i Dolne w dolinie Raduni / Prangenau im Radaunetal

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 239889

[2] dane Urzędu Gminy dot. ludności sołectwa [online], kolbudy.pl, 30 czerwca 2020 .

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1050 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)

[5] Minister Administracji i Cyfryzacji: Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz ustalenia nazwy obiektu fizjograficznego. 2013-12-13. [dostęp 2014-01-15].

[6] SNG - Ujęcia Wody

[7] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 34 [dostęp 2017-01-15] .

[8] Pręgowo Górne i Dolne w dolinie Raduni / Prangenau im Radaunetal

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Wsie	Babidół Bielkówko Buszkowy Czapielsk Jankowo Gdańskie Kolbudy Kowale Lisewiec Lublewo Gdańskie Łapino Otomin Pręgowo
Kolonia	Ostróżki
Osady	Bąkowo Bielkowo
Części wsi	Buszkowy Dolne Czapielsk Mały Podlesie Pręgówko Wypychy
Przysiółek wsi	Nowiny
Pozostałe miejscowości	Bąkowo Dolinka Gołąbkowo Krymki Miechucińskie Chrósty Sąsieczno Zagrodno Żmijewo