Pralka
Pralka – urządzenie mechaniczne służące do prania odzieży. Pierwszą pralkę zbudował Amerykanin James King w 1851 roku. Jej działanie opierało się na wykorzystaniu pary, a zasada działania tej pralki znacznie odbiegała od naśladowania ręcznych czynności.
Pralki napędzane elektrycznie zaczęto konstruować w 1899 roku. Jedną z pierwszych była pralka z bębnem z lakierowanego drewna, która została zbudowana w 1907 roku przez Alvę Fishera. Przez kilka następnych lat ta pralka była udoskonalana poprzez poziome lub pionowe ustawienie bębna, zmianę szybkości obrotów, itp. W Polsce przez wiele lat popularna była pralka Frania. Z czasem pralki półautomatyczne zostały wyparte przez automatyczne. Pralka z 1934 roku sama utrzymywała stałą temperaturę wody, dozowała proszek i płukała. W 1937 roku w USA zbudowano pierwszą programowaną pralkę automatyczną – wykonującą takie czynności jak: pranie, płukanie, odwirowanie oraz czasowe zaprogramowanie czynności, ustawienia temperatury wody czy szybkości obrotów.
Pierwszą produkowaną w Polsce pralką automatyczną była produkowana od lat siedemdziesiątych przez Zakłady Zmechanizowanego Sprzętu Domowego „Polar” we Wrocławiu pralka: Polar PS 663 Bio „Superautomat”.
Obecne pralki automatyczne zużywają znacznie mniej wody i energii elektrycznej niż modele z XX wieku, zachowując przy tym jakość prania. Przepisy zobowiązują producentów do dołączania etykiet energetycznych informujących o zużyciu energii przez dany wyrób.
Po włożeniu odzieży do pralki, dodaniu detergentu i rozpoczęciu programu, pralka wykonuje z reguły kilka funkcji:
- pranie wstępne – po uruchomieniu tej funkcji pralka rozpoczyna pranie dla rzeczy bardzo zabrudzonych trwa około 15 minut z temperaturą do 30 °C lub na zimno.
- pranie główne – to pranie normalne, piorące z temperaturą do 90 °C (w zależności od ustawień i opcji). Po tym cyklu następuje wirowanie pośrednie z niskimi obrotami (na programach delikatnych nie wykonuje wcale).
- płukanie – cykl który wypłukuje resztki detergentu z odzieży piorący w zimnej wodzie. Po tej funkcji następuje wirowanie pośrednie. Na programie Bawełna płukanie jest wykonywane domyślnie 3 razy + dodatkowe płukanie 4 razy (razem ze zmiękczaniem).
- wirowanie – ostatnie wirowanie z najwyższymi możliwymi obrotami dla danego programu (ten cykl można wyłączyć).
Typy współczesnych pralek
Ładowane od przodu
Pralki ładowane z przodu są najpopularniejszym typem pralek prawie na całym świecie. Otwór wrzutowy znajduje się z przodu urządzenia. Bęben pralki obraca się dookoła osi ustawionej równolegle do płaszczyzny podłogi, przez co zawartość bębna porusza się w górę i w dół. Większość pralek przeznaczonych do publicznego użytku (np. w pralniach) jest tego typu.
Pralki ładowane od przodu zużywają mniej wody i detergentu niż tradycyjne pralki ładowane od góry z bębnem o pionowej osi, oraz wirują ubrania wydajniej, ze względu na budowę bębna[1]. Pralki tego typu mogą osiągać do 2000 RPM w trakcie odwirowywania ubrań, chociaż większość urządzeń domowego użytku wykonuje około 1000 RPM.
Ładowane od góry
Typowe pralki ładowane od góry są popularne w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Nowej Zelandii, Australii i w Ameryce Łacińskiej. Ubrania są wrzucane do bębna od góry, a bęben obraca się wokół osi umieszczonej prostopadle do płaszczyzny podłogi. Przez to pralki te zużywają około 2 razy więcej wody i detergentów, a ubrania są bardziej mieszane niż wirowane. Ze względu na budowę bębna, pralki tego typu mogą wirować z prędkością około 650 RPM. Pranie w pralce tego typu trwa krócej niż w pralce ładowanej od przodu, z powodu prostoty urządzenia. Prostota budowy sprawia również, że wycieki z tego typu pralki są mniej prawdopodobne. Pranie dużych rzeczy, takich jak poduszki może być kłopotliwe w takiej pralce, gdyż unoszą się one na wodzie. Maszyny tego typu są zazwyczaj tańsze, lecz koszty użytkowania sprawiają, że pralki ładowane od przodu są lepszym ekonomicznie wyborem.
Występujące w Europie pralki ładowane od góry posiadają bęben o poziomej osi, a załadunek bielizny do prania następuje przez klapkę bębna umieszczoną w cylindrycznej jego części. Pod względem osiągów, zużycia wody i prądu nie odbiegają one od podobnych modeli pralek ładowanych od przodu. Tego typu pralki stają się popularne również w krajach Ameryki Północnej ze względu na mniejsze zużycie wody i prądu od pralek z bębnem o osi pionowej. Spotyka się również pralki „małogabarytowe” – pralki ładowane od góry, które ze względu na oszczędność miejsca posiadają zmniejszoną od standardowej wysokość. W Polsce pierwszą tego typu pralką była produkowana od 1976 roku na niemieckiej licencji firmy Blomberg pralka Polar P-565.
Klasa energetyczna pralek
Klasa efektywności energetycznej w pralkach informuje o rocznym zużyciu energii w kW/h. Zaczynając od klasy A+++ (najbardziej oszczędna) do klasy D (najmniejsza efektywność). [2]
Wszystkie wskaźniki efektywności energetycznej stosowanej w pralkach to:
- A+++ - współczynnik mniejszy niż 46%
- A++ - współczynnik pomiędzy 46% a 52%
- A+ - współczynnik pomiędzy 52% a 59%
- A – między 59 a 68%
- B – między 68 a 77%
- C – między 77 a 87%
- D – wyższy niż 87%
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Porównanie typów pralek. [dostęp 2013-07-21].
- ↑ Klasa efektywności energetycznej pralek.