Prawo i Sprawiedliwość

Prawo i Sprawiedliwość
	{{{alt logo}}}; {{{opis logo}}}
Państwo	{{{państwo}}}
Skrót	PiS
Lider	Jarosław Kaczyński
Adres siedziby	ul. Nowogrodzka 84/86, 02-018 Warszawa
Młodzieżówka	Forum Młodych PiS
Obecni posłowie	217/460;
Obecni senatorowie	59/100;
Obecni eurodeputowani	15/51;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 29 kwi 2018, była oparta na tej wersji.

Kalendarium
22 marca 2001	Jarosław Kaczyński ogłosił w Białymstoku powołanie pierwszego lokalnego komitetu Prawo i Sprawiedliwość
26 marca 2001	grupa polityków SKL i ZChN (po opuszczeniu swoich partii) oraz działacze Ligi Republikańskiej powołała nową partię – Przymierze Prawicy
28 marca 2001	sądowna rejestracja pierwszego komitetu PiS
21 kwietnia 2001	I Konwencja Przymierza Prawicy
26 kwietnia 2001	powstał Krajowy Komitet PiS z Lechem Kaczyńskim na czele
23 maja 2001	Przymierze Prawicy podpisało porozumienie o wspólnym starcie w wyborach z list PiS^[7]
29 maja 2001	Kongres Założycielski PiS przekształcił Krajowy Komitet PiS w partię polityczną
5 czerwca 2001	PiS złożyło do sądu wniosek o rejestrację jako partia polityczna
9 czerwca 2001	konwencja otwierająca kampanię Komitetu Wyborczego PiS
13 czerwca 2001	PiS zostało zarejestrowane sądownie jako partia polityczna
5 lipca 2001	powstał Klub Parlamentarny PiS, w skład którego weszło 18 posłów
4 sierpnia 2001	Konwencja Programowa Komitetu Wyborczego PiS
23 września 2001	w wyniku wyborów parlamentarnych Komitet Wyborczy PiS uzyskiwał 9,50% głosów i 44 mandaty poselskie
1–2 grudnia 2001	II tura Kongresu Założycielskiego PIS^[7]
9 grudnia 2001	I Zjazd Krajowy Przymierza Prawicy
2 czerwca 2002	Kongres Zjednoczeniowy PiS i Przymierza Prawicy
27 października 2002	w wyniku wyborów samorządowych Koalicyjny Komitet Wyborczy PO-PiS uzyskał 16,02% głosów i 97 mandatów radnych wojewódzkich
10 listopada 2002	w wyniku drugiej tury wyborów samorządowych Lech Kaczyński został wybrany na prezydenta miasta stołecznego Warszawa
18 stycznia 2003	V tura Kongresu Założycielskiego PiS; na prezesa partii w miejsce Lecha Kaczyńskiego (odtąd prezesa honorowego PiS; pełnił tę funkcję do 3 czerwca 2006) został wybrany Jarosław Kaczyński
12 października 2003	w wyborach uzupełniających do Senatu w województwie podlaskim (okręg Białystok) zwyciężył kandydat PiS – Krzysztof Jurgiel (otrzymał 35,29% głosów)
13 czerwca 2004	w wyniku wyborów do Parlamentu Europejskiego PiS uzyskało 12,67% głosów i 7 mandatów w PE
25 września 2005	w wyniku wyborów parlamentarnych PiS uzyskało 26,99% głosów i 155 mandatów poselskich oraz 49 senatorskich
23 października 2005	w wyniku drugiej tury wyborów prezydenckich Lech Kaczyński został wybrany na urząd Prezydenta RP
31 października 2005	zaprzysiężony został rząd Kazimierza Marcinkiewicza
22 grudnia 2005	zaprzysiężenie wybranego na urząd Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego
2 lutego 2006	podpisanie paktu stabilizacyjnego przez PiS, Samoobronę RP i LPR
18 marca 2006	zerwanie paktu stabilizacyjnego
5 maja 2006	podpisanie umowy koalicyjnej przez PiS, Samoobronę RP i LPR
3–4 czerwca 2006	II Kongres Prawa i Sprawiedliwości; Lech Kaczyński zrezygnował z tytułu prezesa honorowego PiS w związku z objęciem urzędu Prezydenta RP; na prezesa partii został wybrany ponownie Jarosław Kaczyński; wiceprezesami PiS na kolejną czteroletnią kadencję zostali wybrani: Ludwik Dorn, Marek Jurek, Adam Lipiński oraz Kazimierz Michał Ujazdowski
14 lipca 2006	zaprzysiężony został rząd Jarosława Kaczyńskiego
12 listopada 2006	w wyniku wyborów samorządowych PiS uzyskało 25,12% głosów i 170 mandatów radnych wojewódzkich
14 kwietnia 2007	Marek Jurek złożył funkcję wiceprezesa partii i zrezygnował z członkostwa w PiS (pięć dni później ogłosił powstanie nowej partii Prawica Rzeczypospolitej, której koło poselskie 13 dni później powołało kilku dotychczasowych posłów PiS)
11 maja 2007	na nowego wiceprezesa partii został wybrany Paweł Zalewski
20 maja 2007	w wyniku przedterminowych wyborów samorządowych do Sejmiku Województwa Podlaskiego PiS uzyskało 31,43% głosów i 12 mandatów radnych wojewódzkich (zwyciężając)
21 października 2007	w wyniku przedterminowych wyborów parlamentarnych PiS uzyskało 32,11% głosów i 166 mandatów poselskich oraz 39 senatorskich
5 listopada 2007	z funkcji wiceprezesów partii zrezygnowali: Ludwik Dorn, Kazimierz Michał Ujazdowski i Paweł Zalewski
8 grudnia 2007	II tura II Kongresu Prawa i Sprawiedliwości; Jarosław Kaczyński otrzymał wotum zaufania jako prezes partii
12 grudnia 2007	byli wiceprezesi PiS Kazimierz Michał Ujazdowski i Paweł Zalewski wystąpili z partii (w tym samym miesiącu i w następnym roku w ślad za nimi klub PiS opuściło kilku posłów)
12 stycznia 2008	na nowych wiceprezesów partii zostali wybrani: Marek Kuchciński, Aleksandra Natalli-Świat i Zbigniew Ziobro
22 czerwca 2008	w wyborach uzupełniających do Senatu w województwie podkarpackim (okręg Krosno) zwyciężył kandydat PiS – Stanisław Zając (otrzymał 48,38% głosów)
21 października 2008	z PiS został wykluczony jeden z założycieli partii i jej były wiceprezes Ludwik Dorn
31 stycznia–1 lutego 2009	III tura II Kongresu Prawa i Sprawiedliwości; obrady zakończono przyjęciem programu partii pt. „Nowoczesna, solidarna, bezpieczna Polska”
7 czerwca 2009	w wyborach do Parlamentu Europejskiego PiS uzyskało 27,4% głosów, zajmując 2. miejsce i otrzymując 15 mandatów
26 września 2009	podczas IV tury II Kongresu został przyjęty nowy statut ugrupowania
9 stycznia 2010	piątym wiceprezesem partii został Przemysław Gosiewski
6–7 marca 2010	odbył się III Kongres Prawa i Sprawiedliwości, podczas którego miały miejsce m.in. panele dyskusyjne oraz wybór prezesa partii, którym ponownie został Jarosław Kaczyński. Wyrażono także poparcie dla prezydenta Lecha Kaczyńskiego w wypadku ubiegania się o reelekcję
10 kwietnia 2010	w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem, w drodze na uroczystości upamiętniające pomordowanie polskich oficerów w Katyniu w 1940, zginął prezydent Lech Kaczyński wraz z małżonką, a także kilku działaczy Prawa i Sprawiedliwości, m.in. wiceprezesi partii Przemysław Gosiewski i Aleksandra Natalli-Świat oraz przewodnicząca klubu parlamentarnego PiS Grażyna Gęsicka
20 czerwca 2010	kandydat partii na prezydenta Jarosław Kaczyński zajął 2. miejsce w pierwszej turze wyborów prezydenckich, uzyskując 36,46% głosów i przechodząc do drugiej tury
20 czerwca 2010	w wyborach uzupełniających do Senatu w województwie podkarpackim (okręg Krosno) mandat uzyskała kandydatka PiS – Alicja Zając
4 lipca 2010	Jarosław Kaczyński uzyskał 46,99% głosów w II turze wyborów prezydenckich i nie zdobył urzędu
24 lipca 2010	na nową czteroletnią kadencję wybrano wiceprezesów partii: Adama Lipińskiego, Beatę Szydło i Zbigniewa Ziobrę
25 września 2010	do Prawa i Sprawiedliwości przystąpiła Polska Plus
19 października 2010	w biurze PiS w Łodzi doszło do zamachu, w którym zginął asystent eurodeputowanego Janusza Wojciechowskiego Marek Rosiak, a ranny został dyrektor biura posła Jarosława Jagiełły^[8]
listopad 2010	z szeregów PiS decyzją Komitetu Politycznego z 5 listopada zostały usunięte posłanki Joanna Kluzik-Rostkowska oraz Elżbieta Jakubiak; w proteście z partii oraz klubu parlamentarnego odeszła grupa polityków, ogłosili oni powołanie stowarzyszenia Polska Jest Najważniejsza (23 listopada powołali klub poselski o tej nazwie)
15 listopada 2010	do PiS wstąpili Janusz Wojciechowski, Bogdan Pęk oraz 2 posłów i 2 senatorów, którzy dotychczas należeli do Stronnictwa „Piast”, jednak zasiadali już w klubie parlamentarnym PiS
21 listopada 2010	w wyborach samorządowych kandydaci PiS uzyskali 141 mandatów w sejmikach województw (otrzymali 23,05% głosów)
styczeń–luty 2011	do PiS wstąpili zasiadający już wcześniej w klubie tej partii parlamentarzyści wybrani z rekomendacji Ruchu Ludowo-Narodowego (3 posłów i 1 senator)^[9]
20 sierpnia 2011	podczas inauguracji kampanii Prawa i Sprawiedliwości w Sali Kongresowej w Warszawie podpisano porozumienie „Wspólnie dla Polski” z 20 organizacjami prawicowymi, m.in. SKL, ROP, Stronnictwem „Piast” (porozumienie z PiS podpisali szefowie tych partii, jednak ostatecznie z ramienia PiS wystartował do parlamentu jedynie prezes SKL i 2 członków „Piasta”) i stowarzyszeniem Solidarni 2010^[10]
9 października 2011	w wyniku wyborów parlamentarnych PiS uzyskało 29,89% głosów i 157 mandatów poselskich oraz 31 senatorskich
4 listopada 2011	z szeregów PiS decyzją Komitetu Politycznego zostali usunięci europosłowie Zbigniew Ziobro, Jacek Kurski i Tadeusz Cymański
7 listopada 2011	16 posłów i jeden senator, wybrani z list wyborczych PiS założyli – niezależny od partyjnego – klub parlamentarny Solidarna Polska
26 listopada 2011	w miejsce Zbigniewa Ziobry nowym wiceprezesem PiS został Mariusz Kamiński
1 grudnia 2011	członkostwo w PiS na mocy decyzji Komitetu Politycznego utracili parlamentarzyści klubu Solidarna Polska
24 marca 2012	prezes PiS Jarosław Kaczyński i prezes Prawicy Rzeczypospolitej Marek Jurek podpisali porozumienie i w przypadku wyborów deklarację o starcie kandydatów Prawicy z list komitetu PiS, choć przy założeniu odrębnych klubów lub kół parlamentarnych
1 października 2012	Jarosław Kaczyński ogłosił w imieniu PiS kandydaturę Piotra Glińskiego na premiera w ramach wniosku o konstruktywne wotum nieufności wobec rządu Donalda Tuska^[11]
8 marca 2013	Sejm odrzucił wniosek PiS o konstruktywne wotum nieufności wobec rządu Donalda Tuska
21 kwietnia 2013	w wyborach uzupełniających do Senatu w województwie śląskim (okręg 73) zwyciężył kandydat PiS – Bolesław Piecha (otrzymał 28,48% głosów)
3 czerwca 2013	z PiS odszedł poseł Przemysław Wipler, zakładając Stowarzyszenie „Republikanie”
30 czerwca 2013	IV kongres PiS wybrał ponownie Jarosława Kaczyńskiego na prezesa partii, miało miejsce także m.in. 13 paneli dyskusyjnych
8 września 2013	w wyborach uzupełniających do Senatu w województwie podkarpackim (okręg 55) zwyciężył kandydat PiS – Zdzisław Pupa (otrzymywał 60,84% głosów)
23 listopada 2013	rada polityczna partii wybrała nowe władze (w tym nowego, czwartego wiceprezesa, którym został Antoni Macierewicz)^[12]
25 maja 2014	w wyborach do Parlamentu Europejskiego PiS uzyskało 31,78% głosów, zajmując 2. miejsce i otrzymując 19 mandatów (18 bez reprezentanta Prawicy Rzeczypospolitej)
19 lipca 2014	PiS podpisało porozumienie z Solidarną Polską i Polską Razem, zakładające start tych partii z list PiS w wyborach
8 września 2014	w wyborach uzupełniających do Senatu w województwach mazowieckim (okręg 47) świętokrzyskim (okręg 82) i śląskim (okręg 73) zwyciężyli kandydaci PiS – Maria Koc, Izabela Kloc i Jarosław Rusiecki
10 listopada 2014	z szeregów PiS w wyniku afery związanej ze służbową podróżą decyzją Komitetu Politycznego zostało usuniętych trzech posłów: Adam Hofman, Mariusz Antoni Kamiński i Adam Rogacki
16 listopada 2014	w wyborach samorządowych komitet PiS uzyskał 171 mandatów w sejmikach województw (otrzymał 26,85% głosów)
4 grudnia 2014	w wyniku niejasnych okoliczności wydatków na podróż służbową z członkostwa w PiS zrezygnował poseł Zbigniew Girzyński
8 lutego 2015	w wyborach uzupełniających do Senatu w województwie śląskim (okręg 75) zwyciężył kandydat PiS – Czesław Ryszka (otrzymał 56,57% głosów)
10 maja 2015	kandydat partii na prezydenta Andrzej Duda zajął 1. miejsce w pierwszej turze wyborów prezydenckich, uzyskując 34,76% głosów i przechodząc do drugiej tury
24 maja 2015	w wyniku drugiej tury wyborów prezydenckich Andrzej Duda został wybrany na urząd Prezydenta RP (zaprzysiężony został 6 sierpnia)
25 października 2015	w wyniku wyborów parlamentarnych PiS uzyskało 37,58% głosów i 235 mandatów poselskich oraz 61 senatorskich
16 listopada 2015	zaprzysiężony został rząd Beaty Szydło
6 marca 2016	w wyborach uzupełniających do Senatu w województwie podlaskim (okręg 59) zwyciężyła kandydatka PiS – Anna Maria Anders (otrzymała 47,26% głosów)
11 grudnia 2017	zaprzysiężony został rząd Mateusza Morawieckiego

Prawo i Sprawiedliwość (PiS) – polska partia polityczna, założona na kongresie 29 maja 2001, zarejestrowana sądownie 13 czerwca 2001 (pierwszy komitet lokalny PiS powstał już 22 marca 2001^[13]). Powołana została przez braci Lecha i Jarosława Kaczyńskich, na fali popularności uzyskanej przez Lecha podczas sprawowania przez niego funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w rządzie Akcji Wyborczej Solidarność.

Ideologia partii stanowi połączenie konserwatyzmu społecznego i narodowego^[14], solidaryzmu^[15], interwencjonizmu^[16] oraz chrześcijańskiej demokracji^[17]^[18]. Partia określana jest przez niektórych komentatorów politycznych oraz część mediów jako ugrupowanie populistyczne^[19]^[20] i eurosceptyczne^[21]^[22]^[23]^[24], przy czym od początku opowiada się za członkostwem Polski w Unii Europejskiej i popiera rozszerzanie jej struktur^[25]^[26]. Jej politykę europejską można określić jako konfederacyjną i popierającą Europę narodów^[26]^[27]^[28]. Wskazuje się na odejście PiS od części wartości konserwatywnych w kierunku narodowo-etatystycznym^[29].

W latach 2005–2007 Prawo i Sprawiedliwość uczestniczyło w sprawowaniu władzy, tworząc rząd Kazimierza Marcinkiewicza i rząd Jarosława Kaczyńskiego (od 2006 do 2007 w koalicji z Samoobroną RP i Ligą Polskich Rodzin, do 2006 i w schyłkowym okresie w 2007 rząd mniejszościowy). Przez dwie kolejne kadencje (2007–2015) PiS było największą siłą opozycyjną w parlamencie. W wyniku wygranych wyborów parlamentarnych w 2015, PiS posiada największy klub parlamentarny w historii III RP, który jest zapleczem rządu (do 2017 Beaty Szydło, od 2017 Mateusza Morawieckiego). W jego skład wraz z PiS wchodzą Porozumienie (do 2017 Polska Razem) i Solidarna Polska.

Dwaj wystawieni przez PiS kandydaci zostali prezydentami Rzeczypospolitej Polskiej: Lech Kaczyński (2005–2010; do 2006 członek partii) i Andrzej Duda (od 2015).

Prawo i Sprawiedliwość należy do grupy Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy w Parlamencie Europejskim oraz do europejskiej partii politycznej Sojusz Europejskich Konserwatystów i Reformatorów^[30].

Działacze PiS starszej generacji wywodzą się w większości ze środowiska „Solidarności” i późniejszej AWS (Porozumienia Centrum, Ruchu Społecznego AWS, Porozumienia Polskich Chrześcijańskich Demokratów, Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego i Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego) oraz Ruchu Odbudowy Polski.

Historia PiS

Geneza

Geneza Prawa i Sprawiedliwości sięga marca 2001. U podstaw powołania nowego ugrupowania leżał konflikt wewnątrz Akcji Wyborczej Solidarność pomiędzy ministrem koordynatorem służb specjalnych Januszem Pałubickim i ministrem sprawiedliwości Lechem Kaczyńskim^[31]. Na skutek konfliktu minister Lech Kaczyński skierował list do premiera Jerzego Buzka, w którym zarzucił brak reakcji na działania kwestionujące zasadę praworządności oraz poparcie przez premiera tych działań. Skutkiem listu było zdymisjonowanie Lecha Kaczyńskiego^[31]. Po odejściu z rządu i AWS bracia Lech i Jarosław Kaczyńscy zostali inicjatorami nowej formacji politycznej Prawo i Sprawiedliwość (autorem nazwy był Ludwik Dorn^[32]).

3 marca 2001 na konferencji „Warunki Sukcesu Prawicy” Lech i Jarosław Kaczyńscy zapowiedzieli stworzenie formacji politycznej^[33]. W kwietniu i maju 2001 zakładano Komitety Prawa i Sprawiedliwości (pierwszy z nich powstał jednak już 22 marca 2001 w Białymstoku). Na spotkanie założycielskie przyszło około 500 osób. 9 kwietnia 2001 powstało biuro krajowe Komitetów PiS, a 26 kwietnia bracia Kaczyńscy powołali Ogólnopolską Reprezentację Komitetów PiS^[34]. 19 maja Lech Kaczyński zapowiedział, że PiS pójdzie do wyborów samodzielnie^[35]. 4 dni później porozumienie o wspólnym starcie z PiS zawarło Przymierze Prawicy^[36]. 29 maja w sali teatru Roma odbył się kongres założycielski^[37]. 9 czerwca rozpoczęto kampanię wyborczą i zaprezentowano manifest polityczny, w którym partia zapowiadała walkę z przestępczością poprzez kontynuację zmian w kodeksie karnym, które jako minister zapoczątkował Lech Kaczyński^[37]. 4 dni później nastąpiła rejestracja sądowna partii pod numerem 124 w ewidencji^[38].

6 lipca nowo zarejestrowana partia powołała klub parlamentarny, w skład którego weszło 18 byłych posłów AWS^[39]. PiS powstało na bazie Porozumienia Centrum^[36]. Wzmacnianiu nowej formacji sprzyjał napływ polityków związanych wcześniej także z tracącym na znaczeniu Ruchem Odbudowy Polski^[7] oraz z partiami słabnącej AWS (głównie ze Zjednoczeniem Chrześcijańsko-Narodowym i Porozumieniem Polskich Chrześcijańskich Demokratów).

2001–2005

Pierwszymi wyborami, w których wzięło udział nowe ugrupowanie, były wybory do Sejmu i Senatu w 2001. Jeszcze w maju, w obliczu rosnącej przewagi koalicji SLD-UP, zawiązano porozumienie wyborcze z AWS, UW, PO i ROP, co zaowocowało wystawieniem wspólnej listy wyborczej kandydatów do Senatu – Blok Senat 2001^[40]. Listy kandydatów PiS do Sejmu oparte były w dużej części na członkach Przymierza Prawicy i Porozumienia Centrum, startowało z nich również Stronnictwo Pracy, a także część członków innych partii prawicowych (m.in. ROP). Przedwyborcze sondaże dawały partii 9–11% poparcia^[41].

PiS uzyskało 9,50% głosów, co pozwoliło partii zająć czwarte miejsce i zdobyć 44 mandaty poselskie^[42]. Z ramienia Bloku Senat 2001 żaden z kandydatów PiS nie uzyskał mandatu, jednak z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców i Sympatyków Lecha Kaczyńskiego Prawo i Samorządność uzyskała go Anna Kurska, która przystąpiła do klubu BS 2001. W trakcie kadencji w wyborach uzupełniających mandat z ramienia PiS uzyskał Krzysztof Jurgiel, który znalazł się w klubie PiS, do którego przystąpiła także Anna Kurska. Z sejmowego klubu PiS natomiast w maju 2002 do LPR przeszedł Andrzej Mańka^[43], zaś 6 października do klubu PiS przeszła z koła Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego Dorota Arciszewska-Mielewczyk (wybrana z listy Platformy Obywatelskiej)^[44]. 18 stycznia 2005, w wyniku rozpadu koła Polski Blok Ludowy, do klubu PiS dołączyli dwaj jego posłowie (wybrani z list Samoobrony RP) – Wojciech Mojzesowicz (były lider PBL) i Wacław Klukowski^[45], zaś 29 lipca tego samego roku z klubu PiS odszedł Marek Muszyński^[46].

Przywódcy partii odmówili w 2001 udziału w koalicji z SLD i UP, stając się tym samym ugrupowaniem opozycyjnym wobec rządu Leszka Millera (a następnie także wobec pierwszego i drugiego rządu Marka Belki). Na stronie internetowej partii zamieszczono dokument pt „100 dni rządu Leszka Millera” krytykujący niespełnienie wyborczych obietnic, uzależnienie energetyczne od Rosji i pasmo ustępstw w negocjacjach z Unią Europejską dotyczące między innymi skrócenia okresu przejściowego na wykup ziemi przez cudzoziemców. W sferze społecznej skrytykowano również skrócenie urlopów macierzyńskich, sprawy związane z restrukturyzacją służby zdrowia i oświaty, zmniejszenie wydatków na kulturę (o 28%) i naukę (o 20%), ograniczenie ulg kolejowych dla najbiedniejszych warstw społecznych, a także brak reformy finansów publicznych i rozstrzygnięć w sprawie prywatyzacji kluczowych firm. PiS zwracało również uwagę na manipulacje Komisji do spraw Służb Specjalnych oraz przyjęcia byłych funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa PRL do UOP^[47]. W początkowym okresie rządów SLD-PSL-UP poziom poparcia dla Prawa i Sprawiedliwości wynosił około 10% (podobnie jak PO), traciła natomiast koalicja rządząca (ok. 35%), zyskiwała zaś Samoobrona RP (ok. 18%)^[48].

2 czerwca 2002 rozwiązało się Przymierze Prawicy, a około 800 jego członków (ponad 1/3) wstąpiło do PiS (nie doszło do przejścia wszystkich członków PP, by nie mieli oni przewagi liczebnej w partii – PiS liczyło dotychczas około 400 członków, do których dołączyło wówczas także około 1400 bezpartyjnych do tej pory członków komitetów PiS)^[49]. Do 2009 działacze wywodzący się z Przymierza mieli zagwarantowany statutowo udział we władzach PiS^[50] (PiS miało wiceprezesów wywodzących się z PP zgodnie z tym zapisem do 2007).

20 czerwca 2002 Prawo i Sprawiedliwość zawarło koalicję wyborczą przed wyborami samorządowymi z Platformą Obywatelską (tzw. POPiS, koalicja ta nie wystartowała w województwach mazowieckim i podkarpackim), które zajęło 1. miejsce w wyborach do sejmików w dwóch spośród szesnastu województw (w trzynastu zwyciężyła koalicja SLD-UP, a w jednym LPR)^[13]. Część wyborców obu partii w związku z zawiązaniem tej koalicji przerzuciła swe głosy na inne ugrupowania. W efekcie wyborów PiS współrządziło w województwach mazowieckim, małopolskim, dolnośląskim i pomorskim. W wyborach samorządowych Lech Kaczyński został prezydentem Warszawy. Według sondaży partia pozostawała jednak w trudnej sytuacji – w grudniu 2002 poparcie dla niej kształtowało się na poziomie 14%, co dawało jej drugie miejsce – za SLD-UP (32%), ex aequo z Samoobroną RP (14%), a przed LPR (11%), PSL (11%) oraz PO (10%)^[51].

W 2003 doszło do zmiany na stanowisku prezesa partii. Lecha Kaczyńskiego (odtąd honorowego prezesa PiS) zastąpił jego brat Jarosław^[52]. 10 stycznia 2003 na wniosek posłów PO i PiS Sejm powołał komisję śledczą w celu wyjaśnienia tzw. afery Rywina. Członkami komisji reprezentującymi PiS zostali Zbigniew Ziobro i Zbigniew Wassermann^[53].

Partia opowiadała się wtedy za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, wyrażając jednocześnie poparcie dla utrzymania systemu głosowania z traktatu nicejskiego.

W latach 2004–2005 notowania PiS powoli zaczęły rosnąć. Według sondaży na początku 2004 roku PiS cieszyło się poparciem 13–14% wyborców^[54]. Oprócz komisji ds. afery Rywina do wzrostu notowań przyczynili się członkowie Komisji śledczej ds. prywatyzacji PZU (Przemysław Gosiewski) i Komisji śledczej w sprawie PKN Orlen (Zbigniew Wassermann). Wzrost notowań partii potwierdziły pierwsze wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce – partia uzyskała 12,67% głosów, co dało jej trzecie miejsce i 7 spośród 54 mandatów, które przypadły polskim eurodeputowanym^[55]. Eurodeputowani PiS weszli w skład Unii na rzecz Europy Narodów.

2005–2007

Stopniowy spadek poparcia dla SLD-UP stworzył dla PiS szansę przejęcia władzy przy okazji kolejnych wyborów parlamentarnych. Końca dobiegała także druga kadencja Aleksandra Kwaśniewskiego. Kandydatem PiS na prezydenta został Lech Kaczyński. Przewidywano także utworzenie wspólnego rządu z Platformą Obywatelską. Przed wyborami w 2005 partia prowadziła kampanię wyborczą pod hasłami: „IV Rzeczpospolita – sprawiedliwość dla wszystkich”, „Twój Wybór silne i sprawne państwo”, „Bezpieczna, Szczęśliwa rodzina Polska krajem ludzi zdrowych”, „Dobra nauka i edukacja kluczem do sukcesu”, „Polska kultura narodowa – racją stanu”, „Sport – duma i sposób na życie”^[56]. W kampanii partia promowała ideę „Polski solidarnej”, przeciwstawiając ją wizji „Polski liberalnej”^[57].

Prawo i Sprawiedliwość odniosło zwycięstwo zarówno w wyborach parlamentarnych, jak i w wyborach prezydenckich (w drugiej turze Lech Kaczyński pokonał Donalda Tuska z PO). W wyborach do Sejmu PiS zdobyło 26,99% głosów^[58]. W I turze wyborów prezydenckich, 9 października, głosy na Lecha Kaczyńskiego oddało 4 947 927 wyborców (33,10%)^[59], co pozwoliło mu zająć 2. miejsce. Tym samym, ponieważ pierwsza tura nie przyniosła rozstrzygnięcia, dwa tygodnie później odbyła się druga tura wyborów prezydenckich. Lech Kaczyński zdobył w niej 54,04% głosów^[60]. Uzyskał duże poparcie we wschodniej, południowej i centralnej Polsce.

Pozycja polityczna PiS w stosunku do roku 2001 uległa znacznemu wzmocnieniu – w wyborach do parlamentu partia uzyskała bowiem 155 mandatów w Sejmie^[61] i 49 w Senacie^[62] (w początkach kadencji do klubu PiS dołączyło także dwóch posłów wybranych z list PO i senator wybrany jako kandydat niezależny, jednak także do PO przeszła posłanka PiS, a jeden z posłów z klubu PiS został niedługo później wykluczony). 27 września 2005 lider partii Jarosław Kaczyński ogłosił kandydaturę Kazimierza Marcinkiewicza na premiera. Rezultatu nie przyniosły natomiast rozmowy o koalicji z Platformą (PO zerwała je ostatecznie po przegłosowaniu przez większość sejmową kandydatury Marka Jurka na marszałka Sejmu, przeciw kandydaturze Bronisława Komorowskiego; ponadto PiS nie godziło się na powierzenie politykom PO niektórych oczekiwanych przez nich resortów)^[63]. 31 października 2005 został zaprzysiężony mniejszościowy rząd Kazimierza Marcinkiewicza^[64], a 10 listopada premier wygłosił exposé, przedstawiając program Solidarne Państwo^[65]. Rząd uzyskał wotum zaufania głosami PiS, Samoobrony RP, LPR i PSL^[66]. Na 19 stycznia 2006 prezes partii Jarosław Kaczyński zaproponował podpisanie paktu stabilizacyjnego. Pakt został podpisany 2 lutego 2006 przez Romana Giertycha, Andrzeja Leppera i Jarosława Kaczyńskiego. Podpisany był dwukrotnie. Za pierwszym razem na antenie Telewizji Trwam i Radia Maryja, za drugim dla pozostałych mediów^[67]. W marcu tego samego roku pakt stabilizacyjny został zerwany^[68]. Mimo zerwania paktu stabilizacyjnego głosami PiS, Samoobrony RP, LPR i PSL powołano komisję śledczą ds. banków i nadzoru bankowego^[69], której zakres prac zakwestionował Trybunał Konstytucyjny^[70].

Na skutek zerwania paktu 6 kwietnia doszło do głosowania nad wnioskiem partii o samorozwiązanie Sejmu. Wniosek uzyskał 206 głosów. Jedyną partią, która obok PiS poparła wniosek, był Sojusz Lewicy Demokratycznej^[71]. Nieudana próba skrócenia kadencji parlamentu spowodowała że 5 maja 2006 PiS, Samoobrona RP i LPR podpisały umowę koalicyjną. Na stanowiska wicepremierów powołani zostali liderzy partii koalicyjnych, Samoobrony RP (Andrzej Lepper) i Ligi Polskich Rodzin (Roman Giertych)^[72]. Zwycięstwo w wyborach parlamentarnych spowodowało znaczący wzrost poparcia partii rządzącej. Według sondaży połowie marca 2006 wynosiło około 30%^[71].

W latach 2006–2007 doszło natomiast do spowolnienia prywatyzacji^[73].

14 lipca 2006 po dymisji premiera Kazimierza Marcinkiewicza został zaprzysiężony rząd Jarosława Kaczyńskiego, który kontynuował politykę poprzedniej Rady Ministrów^[74]. Pięć dni później gabinet uzyskał wotum zaufania głosami PiS, Samoobrony RP i LPR, uzyskując 240 głosów^[75]. Na stanowiskach ministerialnych nie dokonano większych zmian.

21 lipca doszło do głosowania nad ustawą lustracyjną. Poparcie dla ustawy wyraziły wszystkie kluby poza SLD. Ustawa nie weszła w życie, ponieważ wątpliwości dotyczące ochrony interesów ofiar Służby Bezpieczeństwa PRL wyrazili senatorowie PO i PiS oraz prezydent Lech Kaczyński^[76]. Drugą wersję ustawy autorstwa Kancelarii Prezydenta poparli tylko posłowie PiS, Samoobrony RP i PSL. Ustawa została zaskarżona przez posłów SLD do Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował jej przepisy^[77]. Sondaże z lata 2006 dawały PiS poparcie porównywalne lub większe niż PO^[78].

21 września Jarosław Kaczyński usunął z rządu Andrzeja Leppera z powodu krytykowania przez niego ustawy budżetowej. Dzień później kilku posłów opuściło szeregi Samoobrony RP i utworzyło klub parlamentarny Ruch Ludowo-Narodowy, który udzielił poparcia rządowi^[79]. Po odwołaniu Andrzeja Leppera PiS rozpoczęło rozmowy o współpracy z Polskim Stronnictwem Ludowym oraz z posłanką Samoobrony Renatą Beger o możliwości wejścia do rządu^[80]. Wobec braku możliwości zawarcia koalicji z PSL, PiS ponownie zawarło koalicję z Samoobroną RP i Ligą Polskich Rodzin^[79].

Podczas wyborów samorządowych w 2006 PiS w większości województw zblokowało (zgodnie z wprowadzoną wówczas ordynacją) listy z Samoobroną RP i Ligą Polskich Rodzin^[81]. PiS zdobyło drugi wynik pod względem mandatów w sejmikach województw 25,1% (170 na 561). Wyniki wyborów pozwoliły partii na współrządzenie w 5 województwach. Nie udało się zdobyć m.in. urzędu prezydenta Warszawy byłemu premierowi Kazimierzowi Marcinkiewiczowi, który w drugiej turze przegrał z kandydatką PO, Hanną Gronkiewicz-Waltz^[82].

W styczniu 2007 dobiegła końca kadencja Leszka Balcerowicza jako prezesa Narodowego Banku Polskiego. Liga Polskich Rodzin krytycznie odnosiła się do zaproponowanego przez PiS na jego następcę Sławomira Skrzypka. Uzyskując ostateczną zgodę koalicjanta na wybór nowego prezesa NBP, PiS zobowiązało się do wyboru nowej rady nadzorczej Telewizji Polskiej^[82].

W następnym miesiącu doszło do zmian na stanowiskach ministrów: obrony narodowej i spraw wewnętrznych. Radosława Sikorskiego zastąpił Aleksander Szczygło, zaś miejsce Ludwika Dorna zajął Janusz Kaczmarek^[83].

W kwietniu 2007 w PiS doszło do rozłamu. Z partii odszedł jej wiceprezes i marszałek Sejmu Marek Jurek, a w ślad za nim m.in. 5 posłów, którzy utworzyli partię Prawica Rzeczypospolitej. Na nowego marszałka został wybrany Ludwik Dorn^[84]. Latem tego samego roku w rządzie i Sejmie doszło do kolejnego kryzysu – w związku z tzw. aferą gruntową odwołano z rządu Andrzeja Leppera, a następnie pozostałych ministrów z jego partii, a także z LPR, w związku z czym ponownie doszło do powołania rządu mniejszościowego PiS^[85]. Wkrótce jednak większość sejmowych partii, w tym PiS, zdecydowała się na poparcie wniosku o skrócenie kadencji, co oznaczało rozpisanie nowych wyborów na jesień tego samego roku^[86]. Tego samego dnia PO zgłosiła wnioski o odwołanie wszystkich ministrów rządu Jarosława Kaczyńskiego. Prezydent zdymisjonował ministrów, a premier powołał ich jednocześnie na funkcje sekretarzy stanu w kierowanych przez nich ministerstwach^[86].

Jeszcze przed wyborami doszło też do roszad personalnych. W pracę w otoczeniu prezydenta Lecha Kaczyńskiego zaangażowała się Nelli Rokita, a swój start z ramienia PO ogłosiła część polityków związanych wcześniej z Prawem i Sprawiedliwością, m.in. Antoni Mężydło czy Radosław Sikorski^[87], a także popierający wcześniej Lecha Kaczyńskiego marszałek Senatu Bogdan Borusewicz^[88].

2007–2015

Przed wyborami parlamentarnymi w 2007 partia prowadziła kampanię wyborczą pod hasłem „Czyny, nie cuda”, co było odpowiedzią na sformułowanie „Cud gospodarczy”, zawarte w haśle wyborczym PO^[89]. Powołano Komitet Honorowego Poparcia liczący blisko 50 osób, któremu przewodniczył Wojciech Kilar^[90]^[91]. W kampanii partia ponownie promowała ideę „Polski solidarnej”, przedstawiając działania prowadzone w okresie swoich rządów. Z list PiS startowali również przedstawiciele innych partii (m.in. PSL „Piast”, Ruchu Ludowo-Narodowego, Ruchu Katolicko-Narodowego, ROP czy Partii Centrum). Komitet PiS zdobył 32,11% głosów (o około 5 pkt. proc. więcej niż w 2005), co dało jej 166 mandatów w Sejmie i 39 w Senacie^[79] (poza klubem PiS znaleźli się jednak wybrani z list tej partii Maciej Płażyński i Longin Komołowski)^[87]. PiS zostało wówczas największym ugrupowaniem opozycyjnym (mającym możliwość m.in. samodzielnego składania wniosków o odwołanie ministrów).

W tym samym roku z powodu nierozliczenia kierownictwa partii z wyników wyborów trzech wiceprezesów PiS (Kazimierz Michał Ujazdowski, Paweł Zalewski i Ludwik Dorn) zostało zawieszonych w prawach członków ugrupowania. Dwaj pierwsi w grudniu opuścili partię^[92]. W 2007 i 2008 klub opuścili kolejni politycy, którzy współtworzyli Ruch Obywatelski „Polska XXI”. W 2008 z partii wykluczony został także Ludwik Dorn, który wraz z dwoma innymi posłami, którzy opuścili w 2009 klub PiS, doprowadził do przekształcenia w 2010 „Polski XXI” w partię Polska Plus^[93].

W uzupełniających wyborach do Senatu w okręgu krośnieńskim po śmierci Andrzeja Mazurkiewicza w 2008 kandydat PiS Stanisław Zając odniósł zwycięstwo, zdobywając mandat^[94]. Osiągnął wynik 47,92%. W wyborach do Parlamentu Europejskiego 7 czerwca 2009 PiS otrzymało 2 017 607 głosów (27,4%), zajmując 2. miejsce i wprowadzając do PE 15 deputowanych^[95]. PiS weszło w skład nowo powołanej frakcji Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (w trakcie kadencji 9 wybranych z list PiS deputowanych znalazło się poza delegacją tej partii – pod koniec kadencji czterech europosłów reprezentowało Solidarną Polskę, trzech Polskę Razem, jeden związał się z PO, a jeden ostatecznie ponownie związał się z PiS).

10 kwietnia 2010 doszło do katastrofy samolotu rządowego, którym polska delegacja z prezydentem Lechem Kaczyńskim na czele leciała na uroczystości upamiętniające zbrodnię katyńską^[96]. Zginęli wówczas także działacze Prawa i Sprawiedliwości, w tym parlamentarzyści klubu PiS: wicemarszałek Sejmu Krzysztof Putra oraz inni posłowie – Przemysław Gosiewski i Aleksandra Natalli-Świat (wiceprezesi partii), Zbigniew Wassermann, a także przewodnicząca Klubu Parlamentarnego PiS Grażyna Gęsicka. Śmierć ponieśli również Stanisław Zając i Janina Fetlińska – senatorowie oraz należący do PiS szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Aleksander Szczygło. W katastrofie zginął również prezydent RP Lech Kaczyński – współzałożyciel partii i jej pierwszy prezes^[97].

W związku ze śmiercią prezydenta Lecha Kaczyńskiego konstytucyjne obowiązki głowy państwa przejął marszałek Sejmu – wiceprzewodniczący PO Bronisław Komorowski^[98]. W przedterminowych wyborach prezydenckich kandydatem PiS na prezydenta został Jarosław Kaczyński^[98]. W pierwszej turze wyborów uzyskał on 36,46% głosów i wraz z Bronisławem Komorowskim przeszedł do drugiej tury^[99]. Po przegranych wyborach prezydenckich 8 listopada lider partii zrezygnował z zasiadania w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego, bojkotując jej posiedzenia^[100].

Po śmierci Stanisława Zająca w katastrofie w Smoleńsku jego żona Alicja Zając wygrała 20 czerwca 2010 wybory uzupełniające w tym samym okręgu, będąc jedyną kandydatką^[101]. Tego samego dnia w wyborach uzupełniających w okręgu płockim, zarządzonych po śmierci w katastrofie smoleńskiej Janiny Fetlińskiej, kandydat PiS przegrał z kandydatem PSL i nie uzyskał mandatu^[102].

25 września 2010 do PiS powróciła większość polityków Polski Plus (po samorozwiązaniu tej partii)^[103]. 5 listopada 2010 z partii zostały wykluczone prowadzące kampanię prezydencką Jarosława Kaczyńskiego posłanki Joanna Kluzik-Rostkowska i Elżbieta Jakubiak. W wyniku tej decyzji komitetu politycznego Prawa i Sprawiedliwości z partii i jej klubu parlamentarnego odeszła grupa osób (w tym eurodeputowanych), które ogłosiły powołanie ugrupowania pod nazwą Polska Jest Najważniejsza^[104]. 23 listopada powstał klub poselski o tej samej nazwie^[105], a później partia. Zimą, w 2011, klub PiS opuściło ponadto dwóch senatorów.

21 listopada 2010 odbyły się wybory samorządowe. PiS zdobyło 23,05% głosów^[106]. Był to drugi wynik pod względem mandatów w sejmikach województw (141 na 561). Partia wygrała wybory do sejmików w dwóch województwach – lubelskim i podkarpackim (zatem w o trzech województwach mniej niż w 2006)^[107]. PiS w sejmiku każdego województwa znalazło się wówczas w opozycji (w 2013 przejęło władzę na Podkarpaciu w koalicji z Prawicą Rzeczypospolitej^[108]).

W wyniku wyborów parlamentarnych w 2011 PiS uzyskało 29,89% głosów do Sejmu, co dało partii 2. miejsce i 157 mandatów w izbie^[109]. W Senacie ugrupowanie uzyskało 31 miejsc. Z ramienia PiS startowali także działacze ROP, RKN oraz innych małych partii. PiS pozostało po wyborach w opozycji wobec rządu. 4 listopada 2011 z PiS zostali wykluczeni eurodeputowani Zbigniew Ziobro, Jacek Kurski i Tadeusz Cymański. Kilka dni później solidaryzujący się z nimi parlamentarzyści powołali klub Solidarna Polska, za co zostali wykluczeni z partii^[110] (niektórzy z nich powrócili do klubu PiS w 2012 i 2013). W 2012 projekt Solidarna Polska przekształcił się w partię.

W 2011 do PiS przystąpiło kilku nowych członków, którzy uprzednio zostali parlamentarzystami. M.in. Janusz Śniadek, Witold Waszczykowski, Przemysław Wipler (wystąpił w 2013) i Alicja Zając, potem także Krzysztof Szczerski. W klubie PiS zasiadają też bezpartyjne osoby wybrane do Sejmu z list tej partii, jak m.in. były prezes Instytutu Sobieskiego Paweł Szałamacha oraz profesor Uniwersytetu Warszawskiego Krystyna Pawłowicz. Ponadto z list ugrupowania do parlamentu dostali się byli pracownicy Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego (Jacek Sasin, Andrzej Duda i bezpartyjny Maciej Łopiński) oraz przedstawiciele rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej (m.in. Jacek Świat i Beata Gosiewska).

24 marca 2012 PiS podpisało porozumienie i w przypadku wyborów deklarację o wspólnym starcie z Prawicą Rzeczypospolitej^[111] (po wyborach w 2015 Prawica Rzeczypospolitej oskarżyła PiS o „wykluczenie z koalicji rządowej”^[112] i zerwanie tej umowy^[113]). 23 czerwca tego samego roku apel do wstępowanie członków ROP do PiS wystosowały władze Ruchu, który uległ wówczas samorozwiązaniu^[114].

W marcu 2013 posłowie PiS zgłosili wniosek o konstruktywne wotum nieufności wobec rządu Donalda Tuska proponując kandydaturę Piotra Glińskiego^[115]. Wniosek PiS nie uzyskał większości sejmowej^[116].

W 2013 kandydaci PiS wygrali dwie elekcje uzupełniające do Senatu. W okręgu rybnickim po śmierci Antoniego Motyczki z PO mandat uzyskał Bolesław Piecha^[117], a w okręgu mielecko-dębickim po powołaniu Władysława Ortyla z PiS na marszałka województwa podkarpackiego wybory wygrał Zdzisław Pupa^[118].

W lutym 2014 Rada Polityczna partii powołała do życia Radę Programową jako ciało o charakterze doradczym. W jej skład weszli eksperci z różnych dziedzin życia społecznego. Na czele Rady Programowej stanął prof. Piotr Gliński^[119].

W wyborach do Parlamentu Europejskiego 25 maja 2014 PiS otrzymało 2 246 870 głosów (31,78%), zajmując 2. miejsce i wprowadzając do PE 19 deputowanych (z czego jeden przypadł jednak Markowi Jurkowi – szefowi Prawicy Rzeczypospolitej, która brała udział w wyborach w nieformalnej koalicji z PiS). PiS przegrało ze zwycięską PO (która także otrzymała 19 mandatów) jedynie o 0,35 pkt. proc.^[120]

19 lipca 2014 PiS podpisało porozumienie z Solidarną Polską i Polską Razem Jarosława Gowina, zakładające start tych partii z list PiS w kolejnych wyborach (samorządowych do większości sejmików województw i parlamentarnych), a także wystawienie wspólnego kandydata na prezydenta Polski^[121] (4 listopada 2017 Polska Razem przekształciła się w Porozumienie).

28 lipca poseł Jan Tomaszewski został usunięty z klubu PiS^[122].

7 września tego samego roku w wyborach uzupełniających do Senatu w okręgach nr 47, 73 i 82 zwyciężali kandydaci PiS^[123]. W tym samym miesiącu PiS utraciło eurodeputowanego i posła na Sejm, którzy stali się niezależni.

10 listopada, w wyniku afery związanej z podróżą służbową, zawieszeni trzy dni wcześniej trzej posłowie partii (ówczesny rzecznik partii Adam Hofman, Mariusz Antoni Kamiński i Adam Rogacki) zostali mocą sądu partyjnego wydaleni z partii^[124].

16 listopada Prawo i Sprawiedliwość zdobyło najwięcej głosów w wyborach do sejmików województw (26,89%). Uzyskało jednak o 8 mniej mandatów od Platformy Obywatelskiej (171). Najwięcej mandatów sejmikowych spośród wszystkich komitetów PiS zdobyło w sześciu województwach (mazowieckim, łódzkim, małopolskim, podlaskim, lubelskim i podkarpackim)^[125]. Władzę objęło jedynie w sejmiku podkarpackim. W I turze kandydat PiS wygrał wybory na prezydenta Stalowej Woli, zaś w wyniku drugiej tury prezydentami miast zostało 9 kandydatów ugrupowania.

4 grudnia w wyniku niejasnych okoliczności wydatków na podróż służbową z PiS odszedł poseł Zbigniew Girzyński^[126].

W wyniku wyborów uzupełniających do Senatu 8 lutego 2015 mandat po wybranej na komisarza unijnego senator PO Elżbiecie Bieńkowskiej objął kandydat PiS Czesław Ryszka^[127].

Od 2015

Plik:Prezydent Andrzej Duda podczas Zgromadzenia Narodowego w Poznaniu (cropped).jpg

Prezydent Andrzej Duda wybrany w wyborach w 2015

W wyborach prezydenckich w 2015 PiS wysunęło kandydaturę Andrzeja Dudy (wówczas eurodeputowanego)^[128]. W pierwszej turze wyborów prezydenckich zdobył 5 179 092 głosy (tj. 34,76%) głosów i przeszedł do drugiej tury^[129], w której zdobył 8 630 627 (tj. 51,55%) głosów, pokonując urzędującego prezydenta Bronisława Komorowskiego^[130]. Jego zaprzysiężenie na ten urząd odbyło się 6 sierpnia 2015.

20 czerwca 2015 podczas konwencji PiS, wiceprezes partii Beata Szydło została ogłoszona kandydatką formacji na premiera po jesiennych wyborach parlamentarnych^[131].

W wyborach parlamentarnych w 2015 komitet wyborczy PiS uzyskał 37,58% głosów, zdobywając 235 mandatów poselskich^[132]. W Senacie komitet otrzymał 61 miejsc^[133]. Był to pierwszy przypadek w III RP, kiedy komitetowi wyborczemu przypadła większość miejsc w Sejmie (większość ta faktycznie nie przypadła jednak samej partii PiS, gdyż mandaty poselskie z jej list uzyskało kilkunastu przedstawicieli innych partii).

Działacze PiS w dniu pierwszego posiedzenia Sejmu VIII i Senatu IX kadencji, 12 listopada 2015, zostali marszałkami obu izb (odpowiednio Marek Kuchciński i Stanisław Karczewski). Następnego dnia prezydent RP Andrzej Duda desygnował na urząd premiera Beatę Szydło, a 16 listopada 2015 dokonał zaprzysiężenia jej rządu.

6 marca 2016 kandydatka PiS Anna Maria Anders wygrała wybory uzupełniające do Senatu (przeprowadzone w wyniku powołania Bohdana Paszkowskiego na wojewodę podlaskiego)^[134]. 15 listopada tego samego roku do klubu PiS przeszedł jedyny senator PSL^[135] (niespełna rok później związał się on z Polską Razem). 3 stycznia 2017 PiS po raz kolejny opuścił (wówczas eurodeputowany) Kazimierz Michał Ujazdowski^[136]. 20 września 2017 do klubu parlamentarnego PiS przeszły posłanki Anna Siarkowska i Małgorzata Janowska, dotychczas reprezentujące koło poselskie stowarzyszenia „Republikanie”. Zadeklarowały jednocześnie założenie Partii Republikańskiej^[137]^[138]. 11 października tego samego roku z klubu wykluczony został poseł Łukasz Rzepecki^[139] (przyjęty następnie do klubu Kukiz’15). W późniejszym okresie, oprócz posłów pozyskanych przez Porozumienie, do klubu PiS przystąpiła wiceminister rozwoju, posłanka Andżelika Możdżanowska (wybrana z listy PSL)^[140] oraz dwaj senatorowie, którzy kilka dni wcześniej odeszli z PO^[141]. W 2018 z PiS odszedł poseł Piotr Babiarz^[142], natomiast do partii wstąpił dotychczasowy wiceprezes Porozumienia Marek Zagórski^[143].

7 grudnia 2017 podczas posiedzenia Komitetu Politycznego partii podjęto decyzję o dymisji Beaty Szydło z funkcji premiera i wysunięto na tę funkcję kandydaturę dotychczasowego wicepremiera, ministra finansów i rozwoju Mateusza Morawieckiego^[144], którego dzień później na urząd prezesa Rady Ministrów desygnował prezydent. Zaprzysiężenie rządu nastąpiło 11 grudnia. Poza zmianą premiera, jedyną zmianą w stosunku do poprzedniej Rady Ministrów podczas zaprzysiężenia było powołanie Beaty Szydło na wicepremiera^[145]. Szerszej rekonstrukcji rządu dokonano 8 stycznia 2018^[146].

Program

Zagadnienia ustrojowe

Prawo i Sprawiedliwość opowiada się za „sanacją państwa” i budową tzw. IV Rzeczypospolitej. Propozycje partii sprowadzają się do oczyszczenia poprzez pozbycie się dziedzictwa PRL. Partia opowiada się za lustracją, dekomunizacją i odtajnieniem wszystkich dokumentów z okresu PRL^[147].

PiS zaprezentowało całościowy projekt nowej konstytucji^[148] przewidujący m.in.: przyznanie prezydentowi prawa wydawania na wniosek Rady Ministrów rozporządzeń z mocą ustaw, zmniejszenie Sejmu i Senatu czy likwidację Rady Polityki Pieniężnej. Pomimo przedwyborczych zapowiedzi przywrócenia kary śmierci^[149], przeprowadzenia lustracji majątkowej polityków oraz upublicznienia nazwisk wszystkich agentów peerelowskich służb specjalnych i dekomunizacji, a także zmniejszenia liczby mandatów w obu izbach parlamentu i wprowadzenia systemu semiprezydenckiego, partia nie zrealizowała tej części programu w okresie sprawowania władzy.

Program gospodarczy

Prawo i Sprawiedliwość opowiada się za progresywną skalą podatkową. Wyrazem tego było m.in. poparcie dla propozycji wprowadzenia 50% stawki PIT w 2004^[150]. Natomiast w 2006 posłowie partii poparli redukcję stawek podatkowych do dwóch – 18 i 32%^[151]. W obecnym programie partia postuluje wprowadzenie trzeciej stawki podatkowej w wysokości 39% dla osób zarabiających powyżej 300 tys. zł (z wyłączeniem osób tworzących nowe miejsca pracy, a także podnoszenie kwoty wolnej od podatku do wysokości minimum egzystencji tj. około 6 tysięcy złotych rocznie)^[152].

PiS deklaruje wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw poprzez m.in. obniżanie pozapłacowych kosztów pracy (tzw. klina podatkowego), do czego Sejm (m.in. głosami PiS) przyczynił się już w 2007 (obniżając składkę rentową)^[153] oraz likwidację barier biurokratycznych hamujących rozwój przedsiębiorczości (tzw. Pakiet Kluski^[154], który nie został jednak poddany pod głosowanie).

Partia postuluje też gruntowną reformę finansów publicznych, m.in. likwidację jednostek budżetowych, funduszy celowych i gospodarstw pomocniczych i włączenie ich wydatków do budżetu, oraz wprowadzenie koncepcji budżetu zadaniowego. Ponadto proponuje wprowadzenie ulg podatkowych ze względu na ilość dzieci w rodzinie, utrzymanie zróżnicowanych stawek podatku VAT przy jednoczesnym obniżaniu stawki podstawowej, a także wprowadzenie możliwości odliczenia VAT przez finalnego odbiorcę robót budowlanych^[152], rozliczanie VAT na zasadzie kasowej i wydłużenie okresu rozliczenia z 90 do 120 dni^[155].

Ugrupowanie sprzeciwia się pochopnie przeprowadzanej prywatyzacji. Postuluje utrzymanie przez państwo kontroli nad spółkami o strategicznym znaczeniu, m.in. PZU. Sprzeciwia się też nadmiernym cięciom w wydatkach socjalnych. Popiera zachowanie bezpłatnej edukacji w szkołach podstawowych, średnich i na wyższych uczelniach państwowych, a także obecny system finansowania służby zdrowia. Proponuje wprowadzenie systemu gwarantowanych przez państwo kredytów mieszkaniowych. Opowiada się za szeroko pojętym programem wspierania polskiej rodziny. W tym celu proponuje opracowanie i przyjęcie kompleksowego programu polityki prorodzinnej. Partia jest przeciwko szybkiemu przyjęciu przez Polskę euro i wejściu do unii bankowej^[156]. PiS sprzeciwiało się odwróceniu skutków reformy emerytalnej zaproponowanym przez koalicję PO-PSL, czego wyrazem było głosowanie przeciwko ustawie^[157].

W kwestii walki z bezrobociem partia postuluje m.in. obniżenie składki emerytalno-rentowej młodych pracowników o 50%, wsparcie dla przedsiębiorców z terenów zdegradowanych ekonomicznie na pokrycie praktyk absolwentów w wysokości 50% wynagrodzenia lub 25% w przypadku praktyki odpłatnej^[158], czy też udzielanie kredytów na dogodnych warunkach ludziom młodym chcącym podjąć działalność gospodarczą i tworzącym co najmniej dwa miejsca pracy^[158].

W kampanii wyborczej poprzedzającej wybory prezydenckie i wybory parlamentarne w 2015 partia i jej kandydaci złożyli obietnicę ustawowego uregulowania problemu tzw. frankowiczów^[159].

Polityka zagraniczna

Prawo i Sprawiedliwość od początku opowiada się za uczestnictwem Polski w strukturach Unii Europejskiej^[160]. W czasie kampanii przed referendum namawiało ludzi do poparcia członkostwa. Kolejnym kierunkiem polskiej polityki zagranicznej w wizji Prawa i Sprawiedliwości miały być Stany Zjednoczone. Realizując politykę proamerykańską w okresie trwania rządów, PiS zwiększyło udział polskiego kontyngentu wojskowego w Afganistanie. Zapowiadano utrzymanie możliwie bliskich związków z USA. W dalszej kolejności podkreślał wagę stosunków z sąsiadami z Europy środkowej i wschodniej.

Na początku rządów w listopadzie 2005 Rosja nałożyła embargo na import na polskiego mięsa i wyrobów roślinnych^[161]. Rok później polska minister spraw zagranicznych Anna Fotyga zawetowała rozpoczęcie negocjacji nowej umowy pomiędzy Rosją a Unią Europejską^[162]. Wybrany z ramienia PiS prezydent Lech Kaczyński odmówił udziału w spotkaniu przywódców trójkąta weimarskiego z powodu kłopotów zdrowotnych (choć nieoficjalnym powodem był obraźliwy artykuł w „Die Tageszeitung” na temat braci Kaczyńskich i ich matki Jadwigi)^[78].

PiS poparło udział polskich żołnierzy w operacji w Iraku i sprzeciwiało się ich natychmiastowemu wycofaniu^[13]. Weto spowodowało opowiedzenie się Unii Europejskiej po stronie Polski podczas szczytu Unia Europejska-Rosja w Samarze, ale nie doprowadziło do zniesienia embarga za rządów PiS. W grudniu tego samego roku rząd podjął decyzję o budowie gazoportu. Osłabieniu pozycji Rosji miała służyć decyzja PKN Orlen o zakupie rafinerii w Możejkach, z uwagi na konieczność modernizacji, m.in. kładzenia torów i tajemniczych awarii, inwestycja okazała się deficytowa^[163].

Prawo i Sprawiedliwość w większości opowiedziało się za traktatem lizbońskim, popierając decyzję Lecha Kaczyńskiego o przystąpieniu do protokołu brytyjskiego^[164]. W okresie sprawowania władzy rząd Jarosława Kaczyńskiego podjął oficjalne rozmowy o budowie w Polsce elementów tarczy antyrakietowej^[161].

Kwestie społeczne

PiS w kwestiach społecznych prezentuje konserwatywne stanowisko. Partia sprzeciwia się legalności eutanazji^[165] i aborcji^[166]. PiS opowiada się za delegalizacją aborcji w przypadkach częściowego uszkodzenia płodu^[167]. Deklaracje te znalazły potwierdzenie w głosowaniach z października 2012, gdy posłowie PiS poparli projekt Solidarnej Polski ograniczający możliwość przeprowadzania aborcji^[168], PiS głosowało także przeciwko projektowi Ruchu Palikota rozszerzającego tę możliwość^[169]. Zdecydowana większość posłów PiS głosowała także we wrześniu 2016 za odrzuceniem w pierwszym czytaniu proaborcyjnego projektu „Ratujmy Kobiety” (wbrew stanowisku liderów partii, którzy opowiadali się za dalszymi pracami nad nim ze względu na zgłoszenie go przez obywateli)^[170]. Jednocześnie niemal wszyscy posłowie PiS głosowali za skierowaniem do dalszych prac zakazującego aborcji projektu Instytutu na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris^[171], co wywołało protesty zwane „czarnym poniedziałkiem”, po których ustawa ta została odrzucona głosami większości posłów PiS po negatywnej rekomendacji Sejmowej Komisji Zdrowia^[172]. Rząd Beaty Szydło wprowadził program pomocowy dla rodziców niepełnosprawnych dzieci program „Za Życiem”, oferujący 4000 zł zasiłku dla rodziców narodzonego chorego dziecka oraz pomoc doraźną. Wicemarszałek Sejmu i szef KP PiS Ryszard Terlecki w 2017 podpisał się pod Inicjatywą Ustawodawczą „Zatrzymaj aborcję” Fundacji Życie i Rodzina. 27 października 2017 do Trybunału Konstytucyjnego trafił wniosek posła Bartłomieja Wróblewskiego, podpisany przez m.in. 100 posłów PiS, o zbadanie zgodności wyjątku eugenicznego ustawy chroniącej życie z Konstytucją RP^[173]. W styczniu 2018 w Sejmie powtórzyła się sytuacja z głosowań z września 2016^[174]^[175].

Partia w większości opowiada się przeciwko możliwości zapłodnienia in vitro, postulując wprowadzenie kar grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności^[176]. Partia sprzeciwia się także rejestracji związków partnerskich oraz legalizacji tzw. „miękkich narkotyków”. Minister zdrowia z PiS Konstanty Radziwiłł wprowadził ograniczenie dostępności tzw. antykoncepcji awaryjnej poprzez konieczność posiadania recepty.

W kwestii edukacji ugrupowanie postuluje m.in. powszechny i bezpłatny dostęp do edukacji przedszkolnej^[177], wycofanie skutków reformy edukacji z 1999 – m.in. powrót 8-letniej szkoły podstawowej, 4-letniego liceum, 5-letniego technikum i likwidację gimnazjów^[178]. Reforma szkolnictwa wyższego zakłada zaś wycofanie się z modelu bolońskiego^[179].

W kwestii emerytur partia opowiada się za możliwością wyboru pomiędzy Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a Otwartymi Funduszami Emerytalnymi^[180].

Polityka karna

PiS opowiada się za zwiększeniem praw dla ofiar przestępstw i zaostrzeniem kar dla przestępców, w szczególności za przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu. Jest także za przywróceniem kary śmierci^[181]. Ugrupowanie przeforsowało w czasie swoich rządów utworzenie Centralnego Biura Antykorupcyjnego^[182]. Partia postuluje również powrót do połączenia funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego^[183].

Główne działania PiS w okresie sprawowania rządów od 2015

Od listopada 2015 partia, posiadając jako klub większość w Sejmie i Senacie oraz wyłonione przez siebie rządy Beaty Szydło i Mateusza Morawieckiego, przeprowadziła (przy udziale wywodzącego się z PiS prezydenta Andrzeja Dudy) następujące działania:

zniesienie obowiązku szkolnego sześciolatków^[184];
wprowadzenie podatku od niektórych instytucji finansowych (tzw. podatku bankowego)^[185];
ograniczenie prawa zakupu ziemi rolnej przez osoby inne niż rolnicy i zakaz obrotu ziemią będącą w zasobach państwowych^[186];
wprowadzenie programu „Rodzina 500 plus” obejmującego przyznawanie świadczeń na częściowe pokrycie kosztów związanych z zaspokojeniem potrzeb życiowych oraz wychowaniem dziecka^[187];
połączenie urzędów Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości^[188];
wprowadzenie ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (potocznie nazywanej „ustawą inwigilacyjną” bądź „ustawą antyterrorystyczną”) regulującej działania służb w zakresie kontroli operacyjnej i dostępu do danych telekomunikacyjnych^[189]^[190];
ograniczenie uprawnień Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i przekazanie części jej uprawnień do utworzonej w 2016 Radzie Mediów Narodowych^[191];
wprowadzenie podatku od sprzedaży detalicznej (tzw. podatku handlowego) i zawieszenie jego poboru do zakończenia 2017^[192];
zawarcie w grudniu 2016 przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego umowy z Adamem Karolem Czartoryskim o zapłacie 100 mln euro za zbiory Fundacji Książąt Czartoryskich (w 2018 Fundacja swój majątek przekazała innej fundacji w Liechtensteinie)^[193]^[194];
przyjęcie ustaw dotyczących Trybunału Konstytucyjnego i podjęcie działań, które według polityków PiS miały docelowo zakończyć kryzys wokół TK^[195]^[196]^[197]^[198];
uchwalenie ustawy przewidującej obniżenie od 1 października 2017 wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn^[199];
wdrożenie reformy systemu oświaty likwidującej gimnazja^[200];
zmiana przepisów o ochronie przyrody zezwalająca od 1 stycznia 2017 prywatnym właścicielom nieruchomości na wycinkę drzew bez zezwolenia, jeśli nie jest to związane z działalnością gospodarczą^[201];
do marca 2017 dokonano szerokiej wymiany najwyższych kadr w Siłach Zbrojnych, która w Sztabie Generalnym objęła 90 proc. stanowisk; oblicza się, że za rządów PiS ze stanowisk odeszło 30 generałów i 250 pułkowników^[202]; zwolnienia dotyczą także znaczącej liczby przedstawicieli wyższej kadry uczelni wojskowych, w tym Akademii Sztuki Wojennej^[203];
w marcu 2017 rząd Beaty Szydło przedstawił polskiego kandydata na stanowisko przewodniczącego Rady Europejskiej Jacka Saryusza-Wolskiego (dotychczasowego polityka PO). Był on jedynym kontrkandydatem dla starającego się o reelekcję Donalda Tuska, którego ostatecznie wybrano 9 marca 2017 w głosowaniu na drugą 2,5-letnią kadencję z poparciem wszystkich państw UE oprócz Polski^[204];
znowelizowanie prawa o zgromadzeniach wprowadzające m.in. pierwszeństwo zgromadzeń cyklicznych^[205]^[206];
uchwalenie przepisów ustanawiających tzw. sieć szpitali, stanowiących element wdrażanej reformy systemu ochrony zdrowia (ustawa z 23 marca 2017)^[207];
w 2017 ustanowiono Komisję do spraw usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich (tzw. Komisję Weryfikacyjną)^[208];
2 czerwca 2017 reprezentowana przez Witolda Waszczykowskiego Polska została wybrana na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ kadencji 2018–2019 z poparciem 190 krajów członkowskich^[209];
w lipcu 2017 z inicjatywy posłów PiS Sejm uchwalił ustawę o Sądzie Najwyższym, ustawę o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz ustawę o zmianie ustawy – Prawo o sądach powszechnych, co spotkało się z szerokimi protestami społecznymi; ustawę o sądach powszechnych prezydent Andrzej Duda podpisał i została opublikowana 28 lipca 2017^[210]^[211]; 31 lipca 2017 prezydent złożył weto wobec ustaw o SN i o KRS (wniosku prezydenta Sejm nie rozpatrzył)^[212]^[213];
utworzenie w 2017 Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego^[214];
utworzenie w 2017 Instytutu Solidarności i Męstwa^[215];
w 2017 wprowadzono przepisy ustawowe umożliwiające karanie posłów za „naruszanie powagi Sejmu” (analogiczne w stosunku do senatorów)^[216];
w latach 2015–2017 odwołano z placówek dyplomatycznych ponad 60 procent ambasadorów^[217];
wprowadzenie zakazu handlu w niedziele (od marca 2018 zakazem objęto pierwsze i ostatnie niedziela miesiąca, w 2019 trzy niedziele w miesiącu, a w 2020 prawie wszystkie)^[218];
uchwalenie ustaw z 8 grudnia 2017 o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa przewidujących m.in. składanie do SN skarg nadzwyczajnych na prawomocne wyroki polskich sądów z ostatnich 20 lat, powołanie dwóch nowych izb w SN (Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Dyscyplinarnej) i wybór wszystkich członków KRS przez Sejm^[219];
dokonane w 2017 zmiany w kodeksie wyborczym przewidujące m.in. wydłużenie od 2018 kadencji władz samorządowych z 4 do 5 lat, ograniczenie możliwości sprawowania funkcji wójta, burmistrza i prezydenta miasta do dwóch kadencji (licząc od 2018), powoływanie członków Państwowej Komisji Wyborczej przez Sejm i podporządkowanie Krajowego Biura Wyborczego ministrowi spraw wewnętrznych^[220];
nowelizacja ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z 2018 określająca odpowiedzialność karną za publiczne i wbrew faktom przypisywanie Narodowi Polskiemu lub Państwu Polskiemu odpowiedzialność za zbrodnie III Rzeszy lub za inne zbrodnie przeciwko i ludzkości; nowe przepisy wywołały silne protesty krajowe i międzynarodowe, w tym ze strony Izraela i USA^[221];
wzniesienie i odsłonięcie 10 kwietnia 2018 na placu marsz. Józefa Piłsudskiego w Warszawie Pomnika Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku, co połączono z zakończeniem trwających w latach 2010–2018 obchodów tzw. miesięcznic smoleńskich na ul. Krakowskie Przedmieście w Warszawie^[222].

Symbolika

Prawo i Sprawiedliwość posługuje się kolorem czerwonym i ciemnym błękitem. Znak graficzny partii stanowi biały orzeł w locie^[223]. Symbole PiS podlegają ochronie prawnej.

Struktura i działacze

Osobny artykuł: Struktura i działacze Prawa i Sprawiedliwości.

Zobacz też kategorię: Politycy Prawa i Sprawiedliwości.

W Prawie i Sprawiedliwości działają politycy zaliczani do różnych nurtów prawicowych, najwięcej z nich wywodzi się z PC. Z PiS związała się część dawnych działaczy antykomunistycznych, m.in. Antoni Macierewicz czy były senator klubu tej partii Zbigniew Romaszewski. PiS postrzegane jest przez część publicystów jako partia „postsolidarnościowa”, czyli odwołująca się do tradycji „Solidarności” sprzed 1989.

Organizacja

W skład władz krajowych partii wchodzą 4 organy: Prezydium partii, Rada Polityczna, Komitet Polityczny oraz Komitet Wykonawczy.

Komitet Polityczny PiS

Prezes:

Jarosław Kaczyński

Wiceprezesi:

Skarbnik:

Teresa Schubert

Rzecznik prasowy:

Beata Mazurek

Rzecznik dyscypliny partyjnej:

Karol Karski

Przewodniczący Klubu Parlamentarnego:

Ryszard Terlecki

Marszałkowie izb parlamentu:

Stanisław Karczewski (marszałek Senatu)
Marek Kuchciński (marszałek Sejmu)

Pozostali członkowie:

Organizacja młodzieżowa partii to Forum Młodych PiS.

Prezesi Prawa i Sprawiedliwości

Lech Kaczyński – od 29 maja 2001 do 18 stycznia 2003
Jarosław Kaczyński – od 18 stycznia 2003

Honorowy prezes PiS

Lech Kaczyński – od 18 stycznia 2003 do 3 czerwca 2006 (zrezygnował po wyborze na Prezydenta RP)

Klub Parlamentarny PiS

Przewodniczący:

Kazimierz Marcinkiewicz – od 5 lipca 2001 do 5 października 2001
Jarosław Kaczyński – od 5 października 2001 do 19 grudnia 2002
Ludwik Dorn – od 19 grudnia 2002 do 3 listopada 2005
Przemysław Gosiewski – od 3 listopada 2005 do 19 lipca 2006
Marek Kuchciński – od 19 lipca 2006 do 13 listopada 2007
Przemysław Gosiewski – od 13 listopada 2007 do 6 stycznia 2010
Grażyna Gęsicka – od 6 stycznia 2010 do 10 kwietnia 2010
Marek Kuchciński (p.o.) – od 10 kwietnia 2010 do 3 sierpnia 2010
Mariusz Błaszczak – od 3 sierpnia 2010 do 11 listopada 2015
Ryszard Terlecki – od 12 listopada 2015

Aktualni wiceprzewodniczący:

Prezydenci i premierzy RP

Prezydenci RP wywodzący się z PiS

Imię i nazwisko	Zdjęcie	Od	Do
Lech Kaczyński		23 grudnia 2005	10 kwietnia 2010
Andrzej Duda	Plik:Prezydent Andrzej Duda Zgromadzenie Narodowe w Poznaniu (cropped).jpg	6 sierpnia 2015	obecnie

Prezesi Rady Ministrów wywodzący się z PiS

Imię i nazwisko	Od	Do
Kazimierz Marcinkiewicz	31 października 2005	14 lipca 2006
Jarosław Kaczyński	14 lipca 2006	31 października 1997
Beata Szydło	16 listopada 2015	11 grudnia 2017
Mateusz Morawiecki	11 grudnia 2017	obecnie

Liczba członków

Liczba członków PiS
Rok	Liczba członków
2002	2600^[224]
2004	6500^[225]
2006	13 000^[226]
luty 2010	około 22 000^[227]
30 listopada 2012	21 766^[228]
2015	około 30 000^[229]
kwiecień 2018	34 508^[5]

Poparcie w wyborach

Wybory parlamentarne

Wybory	Sejm					Senat		Rząd
	Głosy			Mandaty		Mandaty
	Liczba	%	+/−	Liczba	+/−	Liczba	+/−
2001	1 236 787	9,50 (4.)	–	44/460	–	–	–	Opozycja
2005	3 185 714	26,99 (1.)	17,49	155/460	111	49/100	–	Koalicja
2007	5 183 477	32,11 (2.)	5,12	166/460	11	39/100	10	Opozycja
2011	4 295 016	29,89 (2.)	2,22	157/460	9	31/100	8	Opozycja
2015	5 711 687	37,58 (1.)	7,69	235/460	78	61/100	30	Większość

Wybory prezydenckie

Wybory	Kandydat	I tura		II tura		Uwagi
Wybory	Kandydat	Głosów	%	Głosów	%	Uwagi
2005	Lech Kaczyński	4 947 927	33,10 (2.)	8 257 468	54,04 (1.)	Wygrana z Donaldem Tuskiem
2010	Jarosław Kaczyński	6 128 255	36,46 (2.)	7 919 134	46,99 (2.)	Przegrana z Bronisławem Komorowskim
2015	Andrzej Duda	5 179 092	34,76 (1.)	8 719 281	51,55 (1.)	Wygrana z Bronisławem Komorowskim

Wybory samorządowe

Wybory	Sejmiki				Rady powiatów				Rady gmin		Prezydenci, burmistrzowie, wójtowie
	Głosy		Mandaty		Głosy		Mandaty		Mandaty		Mandaty
	%	+/−	Liczba	+/−	%	+/−	Liczba	+/−	Liczba	+/−	Liczba	+/−
2002	koalicja z PO				?	–	?	–	?	–	?	–
2006	25,08	–	170/561	–	19,76	?	1242	?	3079	?	77	?
2010	23,07	2,01	141/561	29	17,24	2,52	1085	157	2885	194	37	40
2014	26,89	3,82	171/555	30	23,53	6,29	1517	432	?	?	124	87

Wybory do Parlamentu Europejskiego

Wybory	Głosy			Mandaty
Wybory	Liczba	%	+/−	Liczba	+/−
2004	771 858	12,67 (3.)	–	7/54	–
2009	2 017 607	27,40 (2.)	14,73	15/50	8
2014	2 246 870	31,78 (2.)	4,48	19/51	4

31/100

Sejmiki województw

Sejmik	Mandaty	Rząd
dolnośląski	9/36	Opozycja
kujawsko-pomorski	7/33	Opozycja
lubelski	13/33	Opozycja
lubuski	5/30	Opozycja
łódzki	12/33	Opozycja
małopolski	17/39	Opozycja
mazowiecki	19/51	Opozycja
opolski	5/30	Opozycja
podkarpacki	19/33	Koalicja
podlaski	12/30	Opozycja
pomorski	9/33	Opozycja
śląski	16/45	Opozycja
świętokrzyski	8/30	Opozycja
warmińsko-mazurski	6/30	Opozycja
wielkopolski	8/39	Opozycja
zachodniopomorski	6/30	Opozycja
Total seats		171/555

Aktualni przedstawiciele w samorządzie

Marszałkowie województw

Obecnie Prawo i Sprawiedliwość rządzi w jednym województwie (podkarpackim), natomiast w 15 województwach znajduje się w opozycji.

Marszałek	Województwo	Data powołania
Władysław Ortyl	podkarpackie	27 maja 2013

Prezydenci miast

Prezydent miasta	Miasto	Data powołania
Mariola Czechowska	Bełchatów	8 grudnia 2014
Dariusz Stefaniuk	Biała Podlaska	5 grudnia 2014
Mariusz Chrzanowski	Łomża	9 grudnia 2014
Ryszard Nowak	Nowy Sącz	6 grudnia 2006
Janusz Kotowski	Ostrołęka	4 grudnia 2006
Wojciech Kudelski	Siedlce	4 grudnia 2006
Lucjusz Nadbereżny	Stalowa Wola	28 listopada 2014
Marcin Witko	Tomaszów Mazowiecki	8 grudnia 2014
Andrzej Wnuk	Zamość	9 grudnia 2014
Przemysław Staniszewski	Zgierz	4 grudnia 2014

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych
Cytaty w Wikicytatach
Wiadomości w Wikinews
Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Przypisy

↑ Kluby i koła. sejm.gov.pl.
↑ W klubie PiS zasiada 238 posłów – łącznie z przedstawicielami Porozumienia, Solidarnej Polski i będącej w fazie rejestracji Partii Republikańskiej.
↑ Kluby i koło. senat.gov.pl.
↑ W klubie PiS zasiada 63 senatorów – łącznie z przedstawicielami Porozumienia i Solidarnej Polski; 3 należących do PiS senatorów jest ponadto niezrzeszonych.
↑ ^a ^b Wniosek o udostępnienie informacji publicznej.
↑ W klubach PiS zasiada 164 radnych – łącznie z przedstawicielami Porozumienia, Solidarnej Polski, Prawicy Rzeczypospolitej, Stronnictwa „Piast” i Porozumienia Samorządowego.
↑ ^a ^b ^c Paszkiewicz 2004 ↓, s. 112.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 630.
↑ Anna Sobecka zasiliła szeregi PiS. wp.pl, 9 lutego 2011.
↑ PiS rośnie w siłę. „Idziemy po zwycięstwo”. wp.pl, 20 sierpnia 2011.
↑ Socjolog, prof. Piotr Gliński kandydatem PiS na premiera. wp.pl, 1 października 2012.
↑ Rada Polityczna wybrała m.in. wiceprezesów PiS, członków Komitetu Politycznego i Przewodniczącego Komitetu Wykonawczego. pis.org.pl, 23 listopada 2013.
↑ ^a ^b ^c Historia PiS. pis.org.pl.
↑ Parties and Elections in Europe: Poland. parties-and-elections.eu. (ang.).
↑ Marcinkiewicz: program PiS to solidaryzm, także w służbie zdrowia. wyborcza.pl, 6 października 2005.
↑ Jagoda Fryc: To łączy rządy PiS z polityką Herberta Hoovera i Franklina D. Roosevelta. businessinsider.com.pl, 6 grudnia 2016.
↑ Dominika Sozańska: Konkurenci czy partnerzy? Chrześcijańska demokracja i Kościół katolicki po 1989 roku. W: Grzegorz Babiński, Maria Kapiszewska: Zrozumieć współczesność. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2009, s. 451–465. ISBN 978-83-7571-093-9.
↑ Chrześcijańska demokracja. encyklopedia.pwn.pl.
↑ Europe’s new headache. economist.com, 5 grudnia 2015. (ang.).
↑ Poland Tries Populism. Voters choose change, despite the risks to economic growth. wsj.com, 26 października 2016. (ang.).
↑ Agnieszka Łada: Znaczenie eurosceptyków w Parlamencie Europejskim nowej kadencji – wnioski z pierwszych miesięcy po wyborach. pl.boell.org. s. 6.
↑ Das europapolitische Programm der Partei Recht und Gerechtigkeit (PiS). kas.de, 30 listopada 2005. s. 4. (niem.).
↑ Poland’s eurosceptic Law and Justice party wins election. euronews.com, 26 października 2015. (ang.).
↑ Poland lurches to right with election of Law and Justice party. theguardian.com, 26 października 2015. (ang.).
↑ Kaczyński: być w Europie, to być w UE. rp.pl, 2 maja 2016.
↑ ^a ^b Jarosław Kaczyński: Europa powinna być supermocarstwem. wp.pl, 27 czerwca 2016.
↑ Kaczyński mówi w „Rzeczpospolitej”, jakiej chce teraz Unii Europejskiej. wyborcza.pl, 27 czerwca 2016.
↑ Jaroslaw Kaczynski: the EU must reform or it will collapse. acreurope.eu, 11 października 2016. (ang.).
↑ Michał Szułdrzyński o stosunku PiS do fundacji. rp.pl, 29 listopada 2016.
↑ Membership. aecr.eu. (ang.).
↑ ^a ^b Dudek 2013 ↓, s. 432.
↑ Wtedy między nimi „zaiskrzyło”. To Dorn wymyślił nazwę Prawo i Sprawiedliwość. wp.pl, 3 września 2015.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 193.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 194.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 195.
↑ ^a ^b Dudek 2013 ↓, s. 428.
↑ ^a ^b Kowalczyk 2006 ↓, s. 196.
↑ Wykaz partii politycznych. pkw.gov.pl.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 197.
↑ Roszkowski 2003 ↓, s. 215.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 440.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 441.
↑ Profil Andrzeja Mańki na stronie Biblioteki Sejmowej.
↑ Profil Doroty Arciszewskiej-Mielewczyk na stronie Biblioteki Sejmowej.
↑ Dwaj do klubu PiS. wyborcza.pl, 19 stycznia 2005.
↑ Profil Marka Muszyńskiego na stronie Biblioteki Sejmowej.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 201.
↑ Roszkowski 2003 ↓, s. 269.
↑ „Rzeczpospolita”: PiS, czyli przyjaciele. pis.org.pl, 3 czerwca 2002.
↑ Nie będzie rewolucji w PiS. wprost.pl, 24 września 2009.
↑ Roszkowski 2003 ↓, s. 272.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 203.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 202.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 497.
↑ Serwis PKW – Wybory 2004.
↑ Ulotka wyborcza PiS z 2005.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 208.
↑ Serwis PKW – Wybory 2005.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 540.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 542.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 535.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 536.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 544–545.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 546.
↑ Exposé Kazimierza Marcinkiewicza przed głosowaniem w Sejmie nad wotum zaufania dla rządu. 10 listopada 2005.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 548.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 554.
↑ Lis 2007 ↓, s. 55.
↑ Sprawozdanie Komisji o projektach uchwał w sprawie powołania komisji śledczej do zbadania prawidłowości i efektywności działania Prezesa NBP i Komisji Nadzoru Bankowego jako organów nadzoru bankowego oraz Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego w latach 1989–2006, a także Zarządu NBP i Prezesa UOKIK. sejm.gov.pl, 24 marca 2006.
↑ TK: Komisja bankowa nielegalna. interia.pl, 22 września 2006.
↑ ^a ^b Dudek 2013 ↓, s. 556.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 559.
↑ Komisja Skarbu Państwa /nr 104/. sejm.gov.pl, 9 września 2009.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 562.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 563.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 580.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 581.
↑ ^a ^b Dudek 2013 ↓, s. 564.
↑ ^a ^b ^c Dudek 2013 ↓, s. 574.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 574–575.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 577.
↑ ^a ^b Dudek 2013 ↓, s. 578.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 579.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 587.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 589.
↑ ^a ^b Dudek 2013 ↓, s. 590.
↑ ^a ^b Dudek 2013 ↓, s. 602.
↑ Bogdan Borusewicz wystartuje z listy PO. wprost.pl, 15 września 2007.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 595.
↑ Agnieszka Sopińska: „Rz” ujawnia: Gintrowski, Pietrzak, Warska, Kilar w komitecie honorowym PiS. rp.pl, 12 października 2007.
↑ Renata Wróbel: Kilar przewodniczącym komitetu honorowego PiS. rp.pl, 15 października 2007.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 614.
↑ Polska Plus: Polaczek tymczasowym prezesem. gazeta.pl, 9 stycznia 2010.
↑ Stanisław Zając z PiS wygrał wybory uzupełniające do Senatu. bankier.pl, 23 czerwca 2008.
↑ Serwis PKW – Wybory 2009.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 618.
↑ Zginęli. rp.pl, 10 kwietnia 2010.
↑ ^a ^b Dudek 2013 ↓, s. 623.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 626.
↑ Szef BBN dla PAP: „Wysłałem pismo do J. Kaczyńskiego w sprawie członkostwa w RBN”. bbn.gov.pl, 12 grudnia 2011.
↑ Małgorzata Bujara: Alicja Zając dostała więcej głosów niż Komorowski. wyborcza.pl, 21 czerwca 2010.
↑ Dz.U. z 2010 r. nr 113, poz. 747.
↑ Uchwała Polski Plus: Łączymy się z PiS. gazeta.pl, 24 września 2010.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 631.
↑ Powstał klub „Polska jest najważniejsza”. polskieradio.pl, 23 listopada 2010.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 633.
↑ Michał Gostkiewicz: PO odebrała trzy województwa PiS. Jak było w poprzednich wyborach?. 22 listopada 2010.
↑ Zmiany na Podkarpaciu. PiS przejęło władzę!. polskieradio.pl, 27 maja 2013.
↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 11 października 2011 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 9 października 2011 r. (wyciąg). pkw.gov.pl.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 640.
↑ Umowa o współpracy między partiami Prawo i Sprawiedliwość i Prawica Rzeczypospolitej. prawicarzeczypospolitej.org, 24 marca 2012.
↑ Paweł Kubala: PiS wykluczył Prawicę Rz. z koalicji. Jest reakcja!. prawapolityka.pl, 9 czerwca 2016.
↑ Paweł Kubala: Jurek o Prawicy Rzeczypospolitej: Jesteśmy partią niezależnej prawicy. prawapolityka.pl, 4 listopada 2016.
↑ Przyłączyli się do PiS. „Chcemy jednoczyć prawicę”. polskieradio.pl, 23 czerwca 2012.
↑ Druk nr 1096. sejm.gov.pl, 11 lutego 2013.
↑ Poselski wniosek o wyrażenie wotum nieufności Radzie Ministrów kierowanej przez Prezesa Rady Ministrów Pana Donalda Tuska i wybranie Pana Piotra Tadeusza Glińskiego na Prezesa Rady Ministrów. sejm.gov.pl, 8 marca 2013.
↑ Serwis PKW – Wybory 2013.
↑ Serwis PKW – Wybory 2013.
↑ Rada Polityczna Prawa i Sprawiedliwości powołała Radę Programową. 15 lutego 2014.
↑ Serwis PKW – Wybory 2014.
↑ Jarosław Kaczyński podpisał porozumienie ze Zbigniewem Ziobro i Jarosławem Gowinem. wp.pl, 19 lipca 2014.
↑ Kaczyński: Tomaszewski został wyrzucony, bo nie chciał bojkotu mundialu w Rosji. polskieradio.pl, 28 lipca 2014.
↑ PiS wygrywa wybory uzupełniające do Senatu. tvn24.pl, 8 września 2014.
↑ Hofman, Kamiński i Rogacki już poza PiS. Zostali wyrzuceni przez władze partii. tvp.info, 10 listopada 2014.
↑ Wyniki wyborów do sejmików województw. rmf24.pl, 24 listopada 2014.
↑ Lot posła Girzyńskiego. Bóg, Honor, Ojczyzna i reszta w kieszeni. newsweek.pl, 5 grudnia 2014.
↑ Serwis PKW – Wybory 2015.
↑ Jarosław Kaczyński: Andrzej Duda ma wygrać. pis.org.pl, 6 grudnia 2014.
↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 11 maja 2015 r. o wynikach głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 10 maja 2015 r.. pkw.gov.pl.
↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 maja 2015 r. o wynikach ponownego głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. pkw.gov.pl, 25 maja 2015.
↑ Beata Szydło kandydatem PiS na premiera. tvn24.pl, 20 czerwca 2015.
↑ Serwis PKW – Wybory 2015.
↑ Serwis PKW – Wybory 2015.
↑ Serwis PKW – Wybory 2016.
↑ Senator PSL Józef Zając przechodzi do klubu PiS. wp.pl, 15 listopada 2016.
↑ Kazimierz Michał Ujazdowski: Dlaczego opuszczam Prawo i Sprawiedliwość. ujazdowski.pl, 3 stycznia 2017.
↑ Powstała Partia Republikańska. „Republikanie wreszcie mają swoją reprezentację polityczną”. polskieradio.pl, 20 września 2017.
↑ Oświadczenie Zarządu w sprawie opuszczenia przez Annę Marię Siarkowską i Małgorzatę Janowską Koła Poselskiego „Republikanie”. republikanie.net, 20 września 2017.
↑ Wszedł do sali plenarnej, nie było jego tabliczki. Rzepecki wykluczony z klubu PiS. „Jest mi przykro”. tvn24.pl, 11 października 2017.
↑ Andżelika Możdżanowska dołączyła do klubu PiS. wprost.pl, 12 grudnia 2017.
↑ Senatorowie Misiołek i Piechota ujawniają kulisy odejścia z Platformy. niezalezna.pl, 14 grudnia 2017.
↑ PiS traci posła. Piotr Babiarz składa rezygnację z członkostwa. rp.pl, 8 marca 2018.
↑ Wiceszef resortu cyfryzacji Marek Zagórski i b. senator PO Andrzej Misiołek przyjęci do PiS. gazetaprawna.pl, 5 kwietnia 2018.
↑ Mazurek: kandydatem na premiera Mateusz Morawiecki, głosowanie nad votum zaufania we wtorek. pap.pl, 7 grudnia 2017.
↑ Rząd bez zmian – oprócz zamiany premiera. rp.pl, 11 grudnia 2017.
↑ Rekonstrukcja rządu Mateusza Morawieckiego. interia.pl, 9 stycznia 2018.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 215.
↑ Projekt Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej autorstwa PiS. pis.org.pl.
↑ Referendum i kara śmierci. pis.org.pl, 6 sierpnia 2001.
↑ Piotr Skwirowski: Podatek PIT 50% to martwa stawka. gazeta.pl, 15 lutego 2006.
↑ Sprawozdanie Komisji o projektach ustaw o: – zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, – ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy o Funduszu im. Komisji Edukacji Narodowej. sejm.gov.pl, 27 października 2006.
↑ ^a ^b Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 84.
↑ Głosowanie nad przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1725. sejm.gov.pl, 15 czerwca 2007.
↑ Rząd ogłosił pakiet Kluski. money.pl, 17 marca 2007.
↑ Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 81.
↑ PiS do rządu: nie wchodźmy do strefy euro i unii bankowej. 18 lipca 2013.
↑ Sprawozdanie Komisji o projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. sejm.gov.pl, 6 grudnia 2013.
↑ ^a ^b Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 113.
↑ PiS i frankowicze. dorzeczy.pl, 15 lutego 2017.
↑ PiS poprze członkostwo Polski w UE w referendum akcesyjnym. bankier.pl, 18 stycznia 2003.
↑ ^a ^b Dudek 2013 ↓, s. 569.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 570.
↑ Dudek 2013 ↓, s. 571.
↑ Przeczytaj, co jest w traktacie lizbońskim. dziennik.pl, 2 kwietnia 2008.
↑ PiS przeciwne eutanazji. dziennik.pl, 9 marca 2009.
↑ PiS chce pilnego zwołania komisji ws. projektu zakazującego aborcji. sejm.gov.pl, 28 listopada 2011.
↑ PiS za projektem zaostrzającym przepisy dot. aborcji. pis.org.pl, 26 września 2013.
↑ Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w całości poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, zawartego w druku nr 670. sejm.gov.pl, 24 października 2012.
↑ Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, zawartego w druku nr 562. sejm.gov.pl, 10 października 2012.
↑ Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 830. sejm.gov.pl, 23 września 2016.
↑ Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 525. sejm.gov.pl, 23 września 2016.
↑ Głosowanie nad przyjęciem wniosku komisji o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 784. sejm.gov.pl, 6 października 2016.
↑ Aborcja eugeniczna do Trybunału Konstytucyjnego!. gosc.pl, 2 listopada 2017.
↑ Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 2060. sejm.gov.pl, 11 stycznia 2018.
↑ Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 2146. sejm.gov.pl, 11 stycznia 2018.
↑ PO: PiS chce karać za in vitro jak za chuligaństwo czy paserstwo. wp.pl, 29 czerwca 2012.
↑ Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 110.
↑ Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 130.
↑ Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 137.
↑ OFE czy ZUS? PiS: Wybór ma być ostateczny. dziennik.pl, 23 grudnia 2013.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 198.
↑ Głosowanie nad przyjęciem w całości projektu ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, wraz z przyjętymi poprawkami. sejm.gov.pl, 12 maja 2006.
↑ Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 64.
↑ Zniesienie obowiązku szkolnego dla sześciolatków. sejm.gov.pl, 23 stycznia 2016.
↑ Podatek od niektórych instytucji finansowych (podatek bankowy) – poradnik. infor.pl, 22 marca 2016.
↑ Ziemi rolnej już nie kupisz. Chyba że jesteś rolnikiem. money.pl, 2 maja 2016.
↑ Zasady i warunki programu 500 Plus. program500plus.pl.
↑ Fundacja Helsińska: podporządkowanie prokuratury ministrowi zagrozi wolnościom obywatelskim. lex.pl, 21 stycznia 2016.
↑ Co mogą służby specjalne: Wchodzi w życie „ustawa inwigilacyjna”. gazetaprawna.pl, 7 lutego 2016.
↑ Blokowanie internetu i rejestracja kart kart prepaid. To musisz wiedzieć o ustawie antyterrorystycznej. tvn24bis.pl, 12 czerwca 2016.
↑ Jest Rada Mediów Narodowych. polityka.pl, 27 lipca 2016.
↑ Podatek handlowy zawieszony do 2018 r.. infor.pl, 22 grudnia 2016.
↑ Sprzedali ministerstwu zbiory za 100 mln euro. Teraz twierdzą, że nie mają środków. businessinsider.com.pl, 28 marca 2018.
↑ Fundacja Książąt Czartoryskich przekazała swój majątek fundacji w Liechtensteinie. onet.pl, 28 marca 2018.
↑ Spotkanie Zespołu Ekspertów do Spraw problematyki TK. sejm.gov.pl, 31 marca 2016.
↑ Mularczyk: Nowelizacja o TK ma zakończyć kryzys konstytucyjny. interia.pl, 22 grudnia 2015.
↑ Weszły w życie zasadnicze zapisy nowych ustaw o TK. rp.pl, 3 stycznia 2017.
↑ Spotkanie liderów ośmiu partii. pap.pl, 31 marca 2016.
↑ Sejm uchwalił ustawę obniżającą wiek emerytalny do 60 i 65 lat. rp.pl, 16 listopada 2016.
↑ Andrzej Duda podjął decyzję ws. reformy edukacji. Ustawa PiS podpisana. onet.pl, 9 stycznia 2017.
↑ Kaczyński: Przepisy dotyczące wycinki drzew na prywatnych posesjach będą zmienione. rp.pl, 25 lutego 2017.
↑ MON podsumowuje zmiany kadrowe: Coraz większa armia, szeroka wymiana kadr. gazetaprawna.pl, 22 lutego 2017.
↑ Admirałowie usunięci z Akademii Marynarki Wojennej. onet.pl, 19 marca 2017.
↑ Donald Tusk wybrany na drugą kadencję przewodniczącego Rady Europejskiej. wp.pl, 9 marca 2017.
↑ Nowelizacja Prawa o zgromadzeniach zgodna z konstytucją – orzekł TK. polsatnews.pl, 16 marca 2017.
↑ Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach. prezydent.pl, 18 marca 2017.
↑ Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z podpisem Prezydenta RP. prezydent.pl, 13 kwietnia 2017.
↑ Usuwanie skutków decyzji reprywatyzacyjnych (de-reprywatyzacja nieruchomości warszawskich). legeartis.org, 4 kwietnia 2017.
↑ Polska niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ. wpolityce.pl, 2 czerwca 2017.
↑ Reforma sądownictwa. Andrzej Duda zawetował ustawy o Sądzie Najwyższym i KRS. money.pl, 24 lipca 2017.
↑ Ustawa o sądach opublikowana w Dzienniku Ustaw. Za 14 dni zacznie się wymiana prezesów?. wp.pl, 28 lipca 2017.
↑ Prezydent przekazał ustawę o SN do ponownego rozpatrzenia przez Sejm. prezydent.pl, 31 lipca 2017.
↑ Prezydent przekazał Sejmowi do ponownego rozpatrzenia ustawę o KRS. prezydent.pl, 31 lipca 2017.
↑ Wchodzi w życie ustawa o Narodowym Instytucie Wolności. rp.pl, 28 października 2017.
↑ Utworzenie Instytutu Solidarności i Męstwa. gov.legalis.pl.
↑ Sejm uchwalił nowelę ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. gazetaprawna.pl, 24 listopada 2017.
↑ Waszczykowski: W ciągu dwóch lat rządów PiS zmieniono ponad 60 proc. ambasadorów. radioem.pl, 28 grudnia 2018.
↑ Zakaz handlu w niedziele 2018 – kalendarz dni, w które nie zrobisz zakupów. onet.pl, 26 lutego 2018.
↑ Ustawy o sądownictwie opublikowane w Dzienniku Ustaw. tvn24.pl, 2 stycznia 2018.
↑ Zmiany w ordynacji wyborczej. Co zawiera projekt ustawy przegłosowany w nocy przez Sejm?. wprost.pl, 15 grudnia 2018.
↑ Co jest w ustawie, którą oprotestował Izrael? Przeczytaj komentarz prawnika. historia.org.pl, 28 stycznia 2018.
↑ Kaczyński: Ten pomnik jest wyrazem odrzucenia lęku i przywrócenia godności. dorzeczy.pl, 10 kwietnia 2018.
↑ Marcin Fijołek: Republikańska symbolika w logotypie partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość. „Ekonomia i Nauki Humanistyczne” z. 19 (4/2012), Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej.
↑ Paszkiewicz 2004 ↓, s. 114.
↑ Paszkiewicz 2004 ↓, s. 116.
↑ Kowalczyk 2006 ↓, s. 214.
↑ Polacy nie garną się do partii. Zyskuje tylko PO. gazeta.pl, 8 lutego 2010.
↑ Tomasz Skory: Polskie partie to fikcja. rmf24.pl, 11 grudnia 2012.
↑ Sławomir Skomra: Jak wstąpić do PiS? Coraz więcej chętnych by stać się członkiem partii rządzącej. kurierlubelski.pl, 11 stycznia 2016.

Bibliografia

Antoni Dudek: Historia polityczna Polski 1989–2012. Kraków: Znak, 2013. ISBN 978-83-240-2130-7.
Krzysztof Kowalczyk: Prawo i Sprawiedliwość – „rewolucyjni konserwatyści”?. W: Krzysztof Kowalczyk, Jerzy Sielski: Partie i ugrupowania parlamentarne III RP. Toruń: Dom wydawniczy DUET, 2006, s. 192–231. ISBN 83-89706-84-9.
Tomasz Lis: PiS-neyland. Warszawa: Świat Książki, 2007. ISBN 978-83-247-1021-8.
Wojciech Roszkowski: Najnowsza historia Polski 1980–2002. Warszawa: Świat Książki, 2003. ISBN 83-7391-086-7.

Linki zewnętrzne

Oficjalna witryna internetowa PiS

Szablon:Partie polityczne Polski

[1] Kluby i koła. sejm.gov.pl.

[2] W klubie PiS zasiada 238 posłów – łącznie z przedstawicielami Porozumienia, Solidarnej Polski i będącej w fazie rejestracji Partii Republikańskiej.

[3] Kluby i koło. senat.gov.pl.

[4] W klubie PiS zasiada 63 senatorów – łącznie z przedstawicielami Porozumienia i Solidarnej Polski; 3 należących do PiS senatorów jest ponadto niezrzeszonych.

[liczba2018-5] Wniosek o udostępnienie informacji publicznej.

[6] W klubach PiS zasiada 164 radnych – łącznie z przedstawicielami Porozumienia, Solidarnej Polski, Prawicy Rzeczypospolitej, Stronnictwa „Piast” i Porozumienia Samorządowego.

[CITEREFPaszkiewicz2004112-7] Paszkiewicz 2004 ↓, s. 112.

[CITEREFDudek2013630-8] Dudek 2013 ↓, s. 630.

[9] Anna Sobecka zasiliła szeregi PiS. wp.pl, 9 lutego 2011.

[10] PiS rośnie w siłę. „Idziemy po zwycięstwo”. wp.pl, 20 sierpnia 2011.

[11] Socjolog, prof. Piotr Gliński kandydatem PiS na premiera. wp.pl, 1 października 2012.

[12] Rada Polityczna wybrała m.in. wiceprezesów PiS, członków Komitetu Politycznego i Przewodniczącego Komitetu Wykonawczego. pis.org.pl, 23 listopada 2013.

[Historia-13] Historia PiS. pis.org.pl.

[14] Parties and Elections in Europe: Poland. parties-and-elections.eu. (ang.).

[15] Marcinkiewicz: program PiS to solidaryzm, także w służbie zdrowia. wyborcza.pl, 6 października 2005.

[16] Jagoda Fryc: To łączy rządy PiS z polityką Herberta Hoovera i Franklina D. Roosevelta. businessinsider.com.pl, 6 grudnia 2016.

[17] Dominika Sozańska: Konkurenci czy partnerzy? Chrześcijańska demokracja i Kościół katolicki po 1989 roku. W: Grzegorz Babiński, Maria Kapiszewska: Zrozumieć współczesność. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2009, s. 451–465. ISBN 978-83-7571-093-9.

[18] Chrześcijańska demokracja. encyklopedia.pwn.pl.

[19] Europe’s new headache. economist.com, 5 grudnia 2015. (ang.).

[20] Poland Tries Populism. Voters choose change, despite the risks to economic growth. wsj.com, 26 października 2016. (ang.).

[21] Agnieszka Łada: Znaczenie eurosceptyków w Parlamencie Europejskim nowej kadencji – wnioski z pierwszych miesięcy po wyborach. pl.boell.org. s. 6.

[22] Das europapolitische Programm der Partei Recht und Gerechtigkeit (PiS). kas.de, 30 listopada 2005. s. 4. (niem.).

[23] Poland’s eurosceptic Law and Justice party wins election. euronews.com, 26 października 2015. (ang.).

[24] Poland lurches to right with election of Law and Justice party. theguardian.com, 26 października 2015. (ang.).

[25] Kaczyński: być w Europie, to być w UE. rp.pl, 2 maja 2016.

[WPeuro-26] Jarosław Kaczyński: Europa powinna być supermocarstwem. wp.pl, 27 czerwca 2016.

[27] Kaczyński mówi w „Rzeczpospolitej”, jakiej chce teraz Unii Europejskiej. wyborcza.pl, 27 czerwca 2016.

[28] Jaroslaw Kaczynski: the EU must reform or it will collapse. acreurope.eu, 11 października 2016. (ang.).

[29] Michał Szułdrzyński o stosunku PiS do fundacji. rp.pl, 29 listopada 2016.

[30] Membership. aecr.eu. (ang.).

[CITEREFDudek2013432-31] Dudek 2013 ↓, s. 432.

[32] Wtedy między nimi „zaiskrzyło”. To Dorn wymyślił nazwę Prawo i Sprawiedliwość. wp.pl, 3 września 2015.

[CITEREFKowalczyk2006193-33] Kowalczyk 2006 ↓, s. 193.

[CITEREFKowalczyk2006194-34] Kowalczyk 2006 ↓, s. 194.

[CITEREFKowalczyk2006195-35] Kowalczyk 2006 ↓, s. 195.

[CITEREFDudek2013428-36] Dudek 2013 ↓, s. 428.

[CITEREFKowalczyk2006196-37] Kowalczyk 2006 ↓, s. 196.

[38] Wykaz partii politycznych. pkw.gov.pl.

[CITEREFKowalczyk2006197-39] Kowalczyk 2006 ↓, s. 197.

[CITEREFRoszkowski2003215-40] Roszkowski 2003 ↓, s. 215.

[CITEREFDudek2013440-41] Dudek 2013 ↓, s. 440.

[CITEREFDudek2013441-42] Dudek 2013 ↓, s. 441.

[43] Profil Andrzeja Mańki na stronie Biblioteki Sejmowej.

[44] Profil Doroty Arciszewskiej-Mielewczyk na stronie Biblioteki Sejmowej.

[45] Dwaj do klubu PiS. wyborcza.pl, 19 stycznia 2005.

[46] Profil Marka Muszyńskiego na stronie Biblioteki Sejmowej.

[CITEREFKowalczyk2006201-47] Kowalczyk 2006 ↓, s. 201.

[CITEREFRoszkowski2003269-48] Roszkowski 2003 ↓, s. 269.

[49] „Rzeczpospolita”: PiS, czyli przyjaciele. pis.org.pl, 3 czerwca 2002.

[50] Nie będzie rewolucji w PiS. wprost.pl, 24 września 2009.

[CITEREFRoszkowski2003272-51] Roszkowski 2003 ↓, s. 272.

[CITEREFKowalczyk2006203-52] Kowalczyk 2006 ↓, s. 203.

[CITEREFKowalczyk2006202-53] Kowalczyk 2006 ↓, s. 202.

[CITEREFDudek2013497-54] Dudek 2013 ↓, s. 497.

[55] Serwis PKW – Wybory 2004.

[56] Ulotka wyborcza PiS z 2005.

[CITEREFKowalczyk2006208-57] Kowalczyk 2006 ↓, s. 208.

[58] Serwis PKW – Wybory 2005.

[CITEREFDudek2013540-59] Dudek 2013 ↓, s. 540.

[CITEREFDudek2013542-60] Dudek 2013 ↓, s. 542.

[CITEREFDudek2013535-61] Dudek 2013 ↓, s. 535.

[CITEREFDudek2013536-62] Dudek 2013 ↓, s. 536.

[CITEREFDudek2013544–545-63] Dudek 2013 ↓, s. 544–545.

[CITEREFDudek2013546-64] Dudek 2013 ↓, s. 546.

[65] Exposé Kazimierza Marcinkiewicza przed głosowaniem w Sejmie nad wotum zaufania dla rządu. 10 listopada 2005.

[CITEREFDudek2013548-66] Dudek 2013 ↓, s. 548.

[CITEREFDudek2013554-67] Dudek 2013 ↓, s. 554.

[CITEREFLis200755-68] Lis 2007 ↓, s. 55.

[69] Sprawozdanie Komisji o projektach uchwał w sprawie powołania komisji śledczej do zbadania prawidłowości i efektywności działania Prezesa NBP i Komisji Nadzoru Bankowego jako organów nadzoru bankowego oraz Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego w latach 1989–2006, a także Zarządu NBP i Prezesa UOKIK. sejm.gov.pl, 24 marca 2006.

[70] TK: Komisja bankowa nielegalna. interia.pl, 22 września 2006.

[CITEREFDudek2013556-71] Dudek 2013 ↓, s. 556.

[CITEREFDudek2013559-72] Dudek 2013 ↓, s. 559.

[73] Komisja Skarbu Państwa /nr 104/. sejm.gov.pl, 9 września 2009.

[CITEREFDudek2013562-74] Dudek 2013 ↓, s. 562.

[CITEREFDudek2013563-75] Dudek 2013 ↓, s. 563.

[CITEREFDudek2013580-76] Dudek 2013 ↓, s. 580.

[CITEREFDudek2013581-77] Dudek 2013 ↓, s. 581.

[CITEREFDudek2013564-78] Dudek 2013 ↓, s. 564.

[CITEREFDudek2013574-79] Dudek 2013 ↓, s. 574.

[CITEREFDudek2013574–575-80] Dudek 2013 ↓, s. 574–575.

[CITEREFDudek2013577-81] Dudek 2013 ↓, s. 577.

[CITEREFDudek2013578-82] Dudek 2013 ↓, s. 578.

[CITEREFDudek2013579-83] Dudek 2013 ↓, s. 579.

[CITEREFDudek2013587-84] Dudek 2013 ↓, s. 587.

[CITEREFDudek2013589-85] Dudek 2013 ↓, s. 589.

[CITEREFDudek2013590-86] Dudek 2013 ↓, s. 590.

[CITEREFDudek2013602-87] Dudek 2013 ↓, s. 602.

[88] Bogdan Borusewicz wystartuje z listy PO. wprost.pl, 15 września 2007.

[CITEREFDudek2013595-89] Dudek 2013 ↓, s. 595.

[90] Agnieszka Sopińska: „Rz” ujawnia: Gintrowski, Pietrzak, Warska, Kilar w komitecie honorowym PiS. rp.pl, 12 października 2007.

[91] Renata Wróbel: Kilar przewodniczącym komitetu honorowego PiS. rp.pl, 15 października 2007.

[CITEREFDudek2013614-92] Dudek 2013 ↓, s. 614.

[93] Polska Plus: Polaczek tymczasowym prezesem. gazeta.pl, 9 stycznia 2010.

[94] Stanisław Zając z PiS wygrał wybory uzupełniające do Senatu. bankier.pl, 23 czerwca 2008.

[95] Serwis PKW – Wybory 2009.

[CITEREFDudek2013618-96] Dudek 2013 ↓, s. 618.

[97] Zginęli. rp.pl, 10 kwietnia 2010.

[CITEREFDudek2013623-98] Dudek 2013 ↓, s. 623.

[CITEREFDudek2013626-99] Dudek 2013 ↓, s. 626.

[100] Szef BBN dla PAP: „Wysłałem pismo do J. Kaczyńskiego w sprawie członkostwa w RBN”. bbn.gov.pl, 12 grudnia 2011.

[101] Małgorzata Bujara: Alicja Zając dostała więcej głosów niż Komorowski. wyborcza.pl, 21 czerwca 2010.

[102] Dz.U. z 2010 r. nr 113, poz. 747.

[103] Uchwała Polski Plus: Łączymy się z PiS. gazeta.pl, 24 września 2010.

[CITEREFDudek2013631-104] Dudek 2013 ↓, s. 631.

[105] Powstał klub „Polska jest najważniejsza”. polskieradio.pl, 23 listopada 2010.

[CITEREFDudek2013633-106] Dudek 2013 ↓, s. 633.

[107] Michał Gostkiewicz: PO odebrała trzy województwa PiS. Jak było w poprzednich wyborach?. 22 listopada 2010.

[108] Zmiany na Podkarpaciu. PiS przejęło władzę!. polskieradio.pl, 27 maja 2013.

[109] Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 11 października 2011 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 9 października 2011 r. (wyciąg). pkw.gov.pl.

[CITEREFDudek2013640-110] Dudek 2013 ↓, s. 640.

[111] Umowa o współpracy między partiami Prawo i Sprawiedliwość i Prawica Rzeczypospolitej. prawicarzeczypospolitej.org, 24 marca 2012.

[112] Paweł Kubala: PiS wykluczył Prawicę Rz. z koalicji. Jest reakcja!. prawapolityka.pl, 9 czerwca 2016.

[113] Paweł Kubala: Jurek o Prawicy Rzeczypospolitej: Jesteśmy partią niezależnej prawicy. prawapolityka.pl, 4 listopada 2016.

[114] Przyłączyli się do PiS. „Chcemy jednoczyć prawicę”. polskieradio.pl, 23 czerwca 2012.

[115] Druk nr 1096. sejm.gov.pl, 11 lutego 2013.

[116] Poselski wniosek o wyrażenie wotum nieufności Radzie Ministrów kierowanej przez Prezesa Rady Ministrów Pana Donalda Tuska i wybranie Pana Piotra Tadeusza Glińskiego na Prezesa Rady Ministrów. sejm.gov.pl, 8 marca 2013.

[117] Serwis PKW – Wybory 2013.

[118] Serwis PKW – Wybory 2013.

[119] Rada Polityczna Prawa i Sprawiedliwości powołała Radę Programową. 15 lutego 2014.

[120] Serwis PKW – Wybory 2014.

[121] Jarosław Kaczyński podpisał porozumienie ze Zbigniewem Ziobro i Jarosławem Gowinem. wp.pl, 19 lipca 2014.

[122] Kaczyński: Tomaszewski został wyrzucony, bo nie chciał bojkotu mundialu w Rosji. polskieradio.pl, 28 lipca 2014.

[123] PiS wygrywa wybory uzupełniające do Senatu. tvn24.pl, 8 września 2014.

[124] Hofman, Kamiński i Rogacki już poza PiS. Zostali wyrzuceni przez władze partii. tvp.info, 10 listopada 2014.

[125] Wyniki wyborów do sejmików województw. rmf24.pl, 24 listopada 2014.

[126] Lot posła Girzyńskiego. Bóg, Honor, Ojczyzna i reszta w kieszeni. newsweek.pl, 5 grudnia 2014.

[127] Serwis PKW – Wybory 2015.

[128] Jarosław Kaczyński: Andrzej Duda ma wygrać. pis.org.pl, 6 grudnia 2014.

[obwieszczenie1-129] Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 11 maja 2015 r. o wynikach głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na dzień 10 maja 2015 r.. pkw.gov.pl.

[Prezydent-130] Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 maja 2015 r. o wynikach ponownego głosowania i wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. pkw.gov.pl, 25 maja 2015.

[131] Beata Szydło kandydatem PiS na premiera. tvn24.pl, 20 czerwca 2015.

[132] Serwis PKW – Wybory 2015.

[133] Serwis PKW – Wybory 2015.

[134] Serwis PKW – Wybory 2016.

[135] Senator PSL Józef Zając przechodzi do klubu PiS. wp.pl, 15 listopada 2016.

[136] Kazimierz Michał Ujazdowski: Dlaczego opuszczam Prawo i Sprawiedliwość. ujazdowski.pl, 3 stycznia 2017.

[137] Powstała Partia Republikańska. „Republikanie wreszcie mają swoją reprezentację polityczną”. polskieradio.pl, 20 września 2017.

[138] Oświadczenie Zarządu w sprawie opuszczenia przez Annę Marię Siarkowską i Małgorzatę Janowską Koła Poselskiego „Republikanie”. republikanie.net, 20 września 2017.

[139] Wszedł do sali plenarnej, nie było jego tabliczki. Rzepecki wykluczony z klubu PiS. „Jest mi przykro”. tvn24.pl, 11 października 2017.

[140] Andżelika Możdżanowska dołączyła do klubu PiS. wprost.pl, 12 grudnia 2017.

[141] Senatorowie Misiołek i Piechota ujawniają kulisy odejścia z Platformy. niezalezna.pl, 14 grudnia 2017.

[142] PiS traci posła. Piotr Babiarz składa rezygnację z członkostwa. rp.pl, 8 marca 2018.

[143] Wiceszef resortu cyfryzacji Marek Zagórski i b. senator PO Andrzej Misiołek przyjęci do PiS. gazetaprawna.pl, 5 kwietnia 2018.

[144] Mazurek: kandydatem na premiera Mateusz Morawiecki, głosowanie nad votum zaufania we wtorek. pap.pl, 7 grudnia 2017.

[145] Rząd bez zmian – oprócz zamiany premiera. rp.pl, 11 grudnia 2017.

[146] Rekonstrukcja rządu Mateusza Morawieckiego. interia.pl, 9 stycznia 2018.

[CITEREFKowalczyk2006215-147] Kowalczyk 2006 ↓, s. 215.

[148] Projekt Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej autorstwa PiS. pis.org.pl.

[149] Referendum i kara śmierci. pis.org.pl, 6 sierpnia 2001.

[150] Piotr Skwirowski: Podatek PIT 50% to martwa stawka. gazeta.pl, 15 lutego 2006.

[151] Sprawozdanie Komisji o projektach ustaw o: – zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, – ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy o Funduszu im. Komisji Edukacji Narodowej. sejm.gov.pl, 27 października 2006.

[program84-152] Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 84.

[153] Głosowanie nad przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1725. sejm.gov.pl, 15 czerwca 2007.

[154] Rząd ogłosił pakiet Kluski. money.pl, 17 marca 2007.

[155] Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 81.

[156] PiS do rządu: nie wchodźmy do strefy euro i unii bankowej. 18 lipca 2013.

[157] Sprawozdanie Komisji o projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. sejm.gov.pl, 6 grudnia 2013.

[program113-158] Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 113.

[159] PiS i frankowicze. dorzeczy.pl, 15 lutego 2017.

[160] PiS poprze członkostwo Polski w UE w referendum akcesyjnym. bankier.pl, 18 stycznia 2003.

[CITEREFDudek2013569-161] Dudek 2013 ↓, s. 569.

[CITEREFDudek2013570-162] Dudek 2013 ↓, s. 570.

[CITEREFDudek2013571-163] Dudek 2013 ↓, s. 571.

[164] Przeczytaj, co jest w traktacie lizbońskim. dziennik.pl, 2 kwietnia 2008.

[165] PiS przeciwne eutanazji. dziennik.pl, 9 marca 2009.

[166] PiS chce pilnego zwołania komisji ws. projektu zakazującego aborcji. sejm.gov.pl, 28 listopada 2011.

[167] PiS za projektem zaostrzającym przepisy dot. aborcji. pis.org.pl, 26 września 2013.

[168] Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w całości poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, zawartego w druku nr 670. sejm.gov.pl, 24 października 2012.

[169] Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie, zawartego w druku nr 562. sejm.gov.pl, 10 października 2012.

[170] Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 830. sejm.gov.pl, 23 września 2016.

[171] Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 525. sejm.gov.pl, 23 września 2016.

[172] Głosowanie nad przyjęciem wniosku komisji o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 784. sejm.gov.pl, 6 października 2016.

[173] Aborcja eugeniczna do Trybunału Konstytucyjnego!. gosc.pl, 2 listopada 2017.

[174] Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 2060. sejm.gov.pl, 11 stycznia 2018.

[175] Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 2146. sejm.gov.pl, 11 stycznia 2018.

[176] PO: PiS chce karać za in vitro jak za chuligaństwo czy paserstwo. wp.pl, 29 czerwca 2012.

[177] Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 110.

[178] Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 130.

[179] Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 137.

[180] OFE czy ZUS? PiS: Wybór ma być ostateczny. dziennik.pl, 23 grudnia 2013.

[CITEREFKowalczyk2006198-181] Kowalczyk 2006 ↓, s. 198.

[182] Głosowanie nad przyjęciem w całości projektu ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, wraz z przyjętymi poprawkami. sejm.gov.pl, 12 maja 2006.

[183] Program PiS 2014. pis.org.pl, 15 lutego 2014. s. 64.

[184] Zniesienie obowiązku szkolnego dla sześciolatków. sejm.gov.pl, 23 stycznia 2016.

[185] Podatek od niektórych instytucji finansowych (podatek bankowy) – poradnik. infor.pl, 22 marca 2016.

[186] Ziemi rolnej już nie kupisz. Chyba że jesteś rolnikiem. money.pl, 2 maja 2016.

[187] Zasady i warunki programu 500 Plus. program500plus.pl.

[188] Fundacja Helsińska: podporządkowanie prokuratury ministrowi zagrozi wolnościom obywatelskim. lex.pl, 21 stycznia 2016.

[189] Co mogą służby specjalne: Wchodzi w życie „ustawa inwigilacyjna”. gazetaprawna.pl, 7 lutego 2016.

[190] Blokowanie internetu i rejestracja kart kart prepaid. To musisz wiedzieć o ustawie antyterrorystycznej. tvn24bis.pl, 12 czerwca 2016.

[191] Jest Rada Mediów Narodowych. polityka.pl, 27 lipca 2016.

[192] Podatek handlowy zawieszony do 2018 r.. infor.pl, 22 grudnia 2016.

[193] Sprzedali ministerstwu zbiory za 100 mln euro. Teraz twierdzą, że nie mają środków. businessinsider.com.pl, 28 marca 2018.

[194] Fundacja Książąt Czartoryskich przekazała swój majątek fundacji w Liechtensteinie. onet.pl, 28 marca 2018.

[195] Spotkanie Zespołu Ekspertów do Spraw problematyki TK. sejm.gov.pl, 31 marca 2016.

[196] Mularczyk: Nowelizacja o TK ma zakończyć kryzys konstytucyjny. interia.pl, 22 grudnia 2015.

[197] Weszły w życie zasadnicze zapisy nowych ustaw o TK. rp.pl, 3 stycznia 2017.

[198] Spotkanie liderów ośmiu partii. pap.pl, 31 marca 2016.

[199] Sejm uchwalił ustawę obniżającą wiek emerytalny do 60 i 65 lat. rp.pl, 16 listopada 2016.

[200] Andrzej Duda podjął decyzję ws. reformy edukacji. Ustawa PiS podpisana. onet.pl, 9 stycznia 2017.

[201] Kaczyński: Przepisy dotyczące wycinki drzew na prywatnych posesjach będą zmienione. rp.pl, 25 lutego 2017.

[202] MON podsumowuje zmiany kadrowe: Coraz większa armia, szeroka wymiana kadr. gazetaprawna.pl, 22 lutego 2017.

[203] Admirałowie usunięci z Akademii Marynarki Wojennej. onet.pl, 19 marca 2017.

[204] Donald Tusk wybrany na drugą kadencję przewodniczącego Rady Europejskiej. wp.pl, 9 marca 2017.

[205] Nowelizacja Prawa o zgromadzeniach zgodna z konstytucją – orzekł TK. polsatnews.pl, 16 marca 2017.

[206] Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach. prezydent.pl, 18 marca 2017.

[207] Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z podpisem Prezydenta RP. prezydent.pl, 13 kwietnia 2017.

[208] Usuwanie skutków decyzji reprywatyzacyjnych (de-reprywatyzacja nieruchomości warszawskich). legeartis.org, 4 kwietnia 2017.

[209] Polska niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ. wpolityce.pl, 2 czerwca 2017.

[210] Reforma sądownictwa. Andrzej Duda zawetował ustawy o Sądzie Najwyższym i KRS. money.pl, 24 lipca 2017.

[211] Ustawa o sądach opublikowana w Dzienniku Ustaw. Za 14 dni zacznie się wymiana prezesów?. wp.pl, 28 lipca 2017.

[212] Prezydent przekazał ustawę o SN do ponownego rozpatrzenia przez Sejm. prezydent.pl, 31 lipca 2017.

[213] Prezydent przekazał Sejmowi do ponownego rozpatrzenia ustawę o KRS. prezydent.pl, 31 lipca 2017.

[214] Wchodzi w życie ustawa o Narodowym Instytucie Wolności. rp.pl, 28 października 2017.

[215] Utworzenie Instytutu Solidarności i Męstwa. gov.legalis.pl.

[216] Sejm uchwalił nowelę ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. gazetaprawna.pl, 24 listopada 2017.

[217] Waszczykowski: W ciągu dwóch lat rządów PiS zmieniono ponad 60 proc. ambasadorów. radioem.pl, 28 grudnia 2018.

[218] Zakaz handlu w niedziele 2018 – kalendarz dni, w które nie zrobisz zakupów. onet.pl, 26 lutego 2018.

[219] Ustawy o sądownictwie opublikowane w Dzienniku Ustaw. tvn24.pl, 2 stycznia 2018.

[220] Zmiany w ordynacji wyborczej. Co zawiera projekt ustawy przegłosowany w nocy przez Sejm?. wprost.pl, 15 grudnia 2018.

[221] Co jest w ustawie, którą oprotestował Izrael? Przeczytaj komentarz prawnika. historia.org.pl, 28 stycznia 2018.

[222] Kaczyński: Ten pomnik jest wyrazem odrzucenia lęku i przywrócenia godności. dorzeczy.pl, 10 kwietnia 2018.

[223] Marcin Fijołek: Republikańska symbolika w logotypie partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość. „Ekonomia i Nauki Humanistyczne” z. 19 (4/2012), Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej.

[CITEREFPaszkiewicz2004114-224] Paszkiewicz 2004 ↓, s. 114.

[CITEREFPaszkiewicz2004116-225] Paszkiewicz 2004 ↓, s. 116.

[CITEREFKowalczyk2006214-226] Kowalczyk 2006 ↓, s. 214.

[227] Polacy nie garną się do partii. Zyskuje tylko PO. gazeta.pl, 8 lutego 2010.

[Skory-228] Tomasz Skory: Polskie partie to fikcja. rmf24.pl, 11 grudnia 2012.

[229] Sławomir Skomra: Jak wstąpić do PiS? Coraz więcej chętnych by stać się członkiem partii rządzącej. kurierlubelski.pl, 11 stycznia 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

[78]

[79]

[80]

[81]

[82]

[83]

[84]

[85]

[86]

[87]

[88]

[89]

[90]

[91]

[92]

[93]

[94]

[95]

[96]

[97]

[98]

[99]

[100]

[101]

[102]

Sejm RP	Prawo i Sprawiedliwość (240) Platforma Obywatelska – Koalicja Obywatelska (155) Polskie Stronnictwo Ludowe – Koalicja Polska (22) Kukiz’15 (16) Konfederacja (4) Unia Polityki Realnej (4) Przywrócić Prawo (3) Teraz! (3) niezrzeszeni (12)
Senat RP	Prawo i Sprawiedliwość (61) Platforma Obywatelska – Koalicja Obywatelska (26) Polskie Stronnictwo Ludowe – Koalicja Polska (1) niezrzeszeni (8)