Protektorat
Protektorat (z łac. protectio – osłona) – jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego (protektora). Protektorat zachowuje jako kraj niektóre swoje instytucje, rząd i administrację, ale znajduje się pod kontrolą obcego państwa, które prowadzi jego sprawy zewnętrzne, np. politykę zagraniczną i gospodarczą.
Często protektorat był wynikiem kolonializmu, a zależność ta była często oparta na nierównoprawnej umowie międzynarodowej narzuconej przez mocarstwo kolonialne.
Przykładem protektoratu w dzisiejszym świecie jest Bhutan zależny od Indii.
Specyficzną formą protektoratu są mikropaństwa, do których można zaliczyć Watykan, Liechtenstein, Monako czy San Marino.
- Przykłady
| Protektorat | Protektor | Czas |
|---|---|---|
 Chanat Krymski
|
 Imperium Osmańskie
|
1475–1774 |
 Korea
|
 Cesarstwo chińskie
|
1636–1895 |
| Chanat Krymski
|
 Imperium Rosyjskie
|
1774–1783 |
 Cesarstwo Koreańskie
|
 Japonia
|
1897–1910 |
 Liberia
|
 Stany Zjednoczone
|
1822–1847 |
 Rodezja Północna
|
 Imperium brytyjskie
|
1924–1953 |
 Protektorat Czech i Moraw
|
 III Rzesza
|
1939–1945 |
 Protektorat Saary
|
 Francja
|
1945–1956 |
 Kosowo
|
 NATO
|
od 1999 / 2008 |