Prowincja bośniacka Krzyża Świętego Zakonu Braci Mniejszych
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
71 000 Sarajewo |
| Data powołania | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| zakon | |
| Prowincjał |
Jozo Marinčić OFM[1] |
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny  | |
 43°51′05,108″N 18°24′04,701″E/43,851419 18,401306
| |
| Strona internetowa | |
Prowincja bośniacka Krzyża Świętego (chorw. Franjevačka provincija Svetoga Križa) − jedna z prowincji Zakonu Braci Mniejszych z siedzibą prowincjała w Sarajewie w Bośni i Hercegowinie[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Franciszkanie zostali sprowadzeni do Bośni w 1291. Głównym powodem było stawienie oporu działalności sekty bogomilców i patarenów[3]. Pierwszy wikariat franciszkański w Bośni powstał na przełomie 1339-1340[4]. Gdy w XIV w. biskup bośniacki z Sarajewa (Vrhbosna) został zmuszony do przeniesienia się do Đakova (obecna Chorwacja), zaś biskup z Trebinje do Dubrownika, franciszkanie stali się odpowiedzialnymi za posługę duszpasterską tych terenach[3].
Pod dominacją turecką[edytuj | edytuj kod]
Imperium osmańskie przejęło kontrolę nad Bośnią w 1463, zaś nad Hercegowiną w 1482[3]. Sułtan Mehmed II Zdobywca zagwarantował tolerancję względem franciszkanów w Bośni w 1463. Firman gwarancyjny (ahdnama) odebrał w obozie w Milodražu br. Anđeo Zvizdović z klasztoru w Fojnicy[4][5][6]. W zachowanym dokumencie (Ahdnama lub Ahd-Namah) odnotowane zostało:
Ja, Sułtan, Chan Zdobywca oświadczam całemu światu, że na mocy tego mojego firmanu, franciszkanie bośniaccy znajdują się pod moją opieką. Nakazuję, co następuje: Niech nikt nie waży się podnosić na nich ręki i w żaden sposób szkodzić ich kościołom! Niech żyją w pokoju w moim państwie. Ci spośród nich, którym przyszło pozostawać poza domem, mają znaleźć bezpieczeństwo i odzyskać wolność. Mogą swobodnie powrócić do swych siedzib, które znajdują się w granicach mojego państwa. Niech nikt spośród naszych dostojników, wezyrów, urzędników czy służby nie waży się w żaden sposób poczynić im jakiekolwiek uchybienie na honorze czy szkodę! Niech nikt nie uwłacza im i nie nagabuje, albo w jakikolwiek sposób zagraża ich życiu, własności czy kościołom. Takie samo prawo dotyczy rzeczy będących w posiadaniu przez tych spośród nich, którzy przybyli z innych krajów. Wydając ten firman, przysięgam na mój miecz, przed świętym imieniem Allacha, który stworzył niebo i ziemię, przed prorokiem Mahometem i siedmioma prorokami, że nikt z moich podwładnych nie wystąpi przeciw postanowieniom tego dokumentu.
Powstanie prowincji[edytuj | edytuj kod]
Brak oparcia w obecności miejscowych ordynariuszy spowodował spadek liczby kleru diecezjalnego. W połowie XIX wieku ich obecność była szczątkowa. By zaradzić potrzebom bośniackiego kościoła Stolica Święta ustanowiła w 1735 wikariat, na czele którego stanął miejscowy franciszkanin. W 1757 franciszkanie z bośniackiej prowincji Krzyża Świętego zostali zmuszeni do restrukturyzacji administracyjnej, by sprostać normom prawa tureckiego.
Klasztory prowincji[edytuj | edytuj kod]
Prowincja Krzyża Świętego posiada swoje domy zakonne w następujących miejscowościach[7]:
- Sarajewo (Bistrik, Kovačići, Nedžarići)
- Visoko
- Kraljeva Sutjeska
- Fojnica
- Guča Gora
- Dubrave
- Livno (Gorica)
- Jajce
- Olovo
- Kreševo
- Petrićevac
- Plehan
- Rama (Šćit)
- Tolisa
- Tuzla
- Podsused
- Belgrad (Św. Antoniego Padewskiego)
- Đakovica
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Uprava Bosne Srebrene. www.bosnasrebrena.ba. [dostęp 2020-10-24]. (chorw.).
- ↑ OFM Provinces. www.ofm.org. [dostęp 2014-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-18)]. (ang.).
- ↑ a b c Bishops Conference of Bosnia and Herzegovina: Catholic Church in Bosnia-Herzegovina. Sarajewo: Catholic News Agency, 2002. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
- ↑ a b Kronološki pregled događaja. www.bosnasrebrena.ba. [dostęp 2014-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-02)]. (chorw.).
- ↑ The Oath (Ahdnama) of Sultan Mehemt II the Conqueror Mehmet the son of Murat-Khan Always victorious!. www.croatianhistory.net. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
- ↑ Ekmeleddin Ihsanogly: A Culture of Peaceful Coexistence: The Ottomman Turkish Example. www.lightmillennium.org, 2004-05-14. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
- ↑ Samostani i župe. www.bosnasrebrena.ba. [dostęp 2014-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-08)]. (chorw.).
