Kaukaz Północny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Panna Wodzianna (dyskusja | edycje) o 03:24, 1 sty 2017. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Przedkaukazie
ilustracja
Megaregion

Krym i Kaukaz

Prowincja

Przedkaukazie

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Rosja
- obwód rostowski
- obwód wołgogradzki
- Kraj Krasnodarski
- Kraj Stawropolski
- Adygeja
- Kałmucja
- Dagestan

Przedkaukazie (72; ros. Предкавказье, Priedkawkazje) − region geograficzny w południowej Rosji przeduralskiej, na pograniczu Europy i Azji.

Geografia

Przedkaukazie rozciąga się na długości około 300 km między Obniżeniem Kumsko-Manyckim na północy a Kaukazem na południu oraz na długości około 900 km między Morzem Kaspijskim na wschodzie a Morzem Azowskim na zachodzie. Jego łączna powierzchnia wynosi ok. 350 tys. km².

Zachodnia część Przedkaukazia jest nizinna, zajmuje ją Nizina Kubańska z deltą Kubania i Półwyspem Tamańskim. Środkową część Przedkaukazia zajmują wyżyny Stawropolska (do 831 m n.p.m. - Striżament) i Tersko-Sunżeńska (do 926 m n.p.m.), między którymi leżą niskie Góry Mineralnowodzkie (do 1402 m n.p.m. - Besztau). We wschodniej części Przedkaukazia leży Nizina Tereco-Kumska.

Podłoże Przedkaukazia stanowi mocno sfałdowana platforma hercyńska pokryta grubą na 1,5-2 km warstwą słabo sfałdowanych osadów mezozoicznych, paleogenicznych i neogenicznych.

Większą cześć obszarów równinnych zajmuje step, nad brzegami Morza Kaspijskiego występują ziemię półpustynne, tereny górskie to lasy, łąki, jeszcze wyżej śniegi.

Północna część Kaukazu Północnego należy do dorzecza Donu, Dońca Siewierskiego, Sału i Manycza Zachodniego, a pozostała część do wypływających z gór Kubania, Tereku, Kumy, Sułaku.

Klimat Kaukazu Północnego odznacza się różnorodnością, zależną od ukształtowania terenu, jak i wpływów wiatrów zachodnich oraz wschodnich.

Zagospodarowanie

Zachodnie i środkowe Przedkaukazie stanowi ważny region rolniczy. Część wschodnią zajmują półpustynne pastwiska. W wielu miejscach Przedkaukazia stwierdzono złoża ropy naftowej i gazu ziemnego.

Przynależność administracyjna

Obecnie administracyjnie Przedkaukazie tworzy Północnokaukaski Okręg Federalny, obejmujący zasięgiem republiki Inguszetia, Dagestan, Czeczenia, Osetia Północna, Adygeja, Kabardo-Bałkaria, Kałmucja, Karaczajo-Czerkiesja oraz Kraj Krasnodarski i Kraj Stawropolski.

Historia

Kraj północnokaukaski (1930-1934)

W latach 1917-1924 górskie ludy Kaukazu Północnego (tzn. Czerkiesi, Czeczeni i Osetyjczycy) utworzyły niezależną Republikę Górską Północnego Kaukazu.

W roku 1918 istniała tu także efemeryczna Północnokaukaska Republika Radziecka, zlikwidowana po zajęciu terytorium przez Białą Armię.

W roku 1921 utworzono Górską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką (istniejącą do 1924 roku).

W październiku 1924 roku administracja i podział regionu został przez bolszewików zmieniony, w ramach Rosji radzieckiej powstał wówczas kraj północnokaukaski (Северo-Кавказкий край). Obejmował teren o powierzchni 287 410 km². W 1926 roku w obwodzie przedkaukaskim utworzono następujące obszary autonomiczne:

Ponadto istniało także 14 okręgów autonomicznych.

Bibliografia

  • Krzysztof Dąbrowski, Teresa Nagrodzka-Majchryk, Edward Tryjarski: Hunowie europejscy, Protobułgarzy, Chazarowie, Pieczyngowie. Wrocław: Ossolineum, 1975, s. 390-39, seria: Kultura Europy wczesnośredniowiecznej.