Przedrostek SI
Przedrostek SI – prefiks wyrażający wielokrotności i podwielokrotności jednostek miar opartych o system metryczny. Przedrostki zostały wdrożone w ramach układu SI, choć okazjonalnie stosuje się je także do jednostek spoza tego systemu (np. mililitr czy milisekunda kątowa).
Przedrostki jednostek miar układu SI[edytuj | edytuj kod]
| Nazwa | Etymologia | Symbol | Mnożnik | Przykład | Stoso- wane od |
Nazwa nieoficjalna[1] | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| język | słowo | potęga | zapis dziesiętny | nazwa | |||||
| quetta[2] | gr. | deka – dziesięć[3] | Q | 1030 | 1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 | kwintylion | Qg – quettagram | 2022 | |
| ronna[2] | gr. | ennea – dziewięć[3] | R | 1027 | 1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 | kwadryliard | Rg – ronnagram | 2022 | |
| jotta | gr. | okto – osiem | Y | 1024 | 1 000 000 000 000 000 000 000 000 | kwadrylion | Yg – jottagram | 1991 | otta |
| zetta | łac. | septem – siedem | Z | 1021 | 1 000 000 000 000 000 000 000 | tryliard | Zm – zettametr | 1991 | hepa |
| eksa | gr. | heks – sześć | E | 1018 | 1 000 000 000 000 000 000 | trylion | EB – eksabajt | 1975 | |
| peta | gr. | pente – pięć | P | 1015 | 1 000 000 000 000 000 | biliard | Ps – petasekunda | 1975 | |
| tera | gr. | teras – potwór | T | 1012 | 1 000 000 000 000 | bilion | Tm – terametr | 1960 | |
| giga | gr. | gigas – olbrzymi | G | 109 | 1 000 000 000 | miliard | GW – gigawat | 1960 | |
| mega | gr. | megas – wielki | M | 106 | 1 000 000 | milion | MHz – megaherc | 1960 | |
| kilo | gr. | chilioi – tysiąc | k | 103 | 1 000 | tysiąc | km – kilometr | 1795 | |
| hekto | gr. | hekaton – sto | h | 102 | 100 | sto | hPa – hektopaskal | 1795 | |
| deka | gr. | deka – dziesięć | da | 101 | 10 | dziesięć | dag – dekagram | 1795 | dk |
| 100 | 1 | jeden | m – metr, g – gram | ||||||
| decy | łac. | decimus – dziesiąty | d | 10−1 | 0,1 | jedna dziesiąta | dm – decymetr | 1795 | |
| centy | łac. | centum – sto | c | 10−2 | 0,01 | jedna setna | cm – centymetr | 1795 | |
| mili | łac. | mille – tysiąc | m | 10−3 | 0,001 | jedna tysięczna | mm – milimetr | 1795 | |
| mikro | gr. | mikros – mały | µ | 10−6 | 0,000 001 | jedna milionowa | µm – mikrometr | 1960 | u |
| nano | gr. | nanos – karzeł | n | 10−9 | 0,000 000 001 | jedna miliardowa | nF – nanofarad | 1960 | |
| piko | wł. | piccolo – mały | p | 10−12 | 0,000 000 000 001 | jedna bilionowa | pF – pikofarad | 1960 | |
| femto | duń. | femten – piętnaście | f | 10−15 | 0,000 000 000 000 001 | jedna biliardowa | fm – femtometr | 1964 | |
| atto | duń. | atten – osiemnaście | a | 10−18 | 0,000 000 000 000 000 001 | jedna trylionowa | as – attosekunda | 1964 | |
| zepto | fr., gr. | sept, hepta – siedem | z | 10−21 | 0,000 000 000 000 000 000 001 | jedna tryliardowa | zN – zeptoniuton | 1991 | ento |
| jokto | gr. | okto – osiem | y | 10−24 | 0,000 000 000 000 000 000 000 001 | jedna kwadrylionowa | yg – joktogram | 1991 | fito |
| ronto[2] | gr. | ennea – dziewięć[3] | r | 10-27 | 0,000 000 000 000 000 000 000 000 001 | jedna kwadryliardowa | rg – rontogram | 2022 | |
| quecto[2] | gr. | deka – dziesięć[3] | q | 10-30 | 0,000 000 000 000 000 000 000 000 000 001 | jedna kwintylionowa | qg – quectogram | 2022 | |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Measurements, Units of Measurement, Weights and Measures – Numericana [online] (ang.).
- ↑ a b c d Résolutions de la Conférence générale des poids et mesures (27 e réunion) 15-18 novembre 2022 / Resolutions of the General Conference on Weights and Measures (27th meeting) 15-18 November 2022, Międzynarodowe Biuro Miar i Wag, 18 listopada 2022.
- ↑ a b c d How many yottabytes in a quettabyte? Extreme numbers get new names, Nature, 18 listopada 2022.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- The International System of Units (SI). Międzynarodowe Biuro Miar i Wag, 2006. s. 121. [dostęp 2015-08-19]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| jednostki podstawowe | |
|---|---|
| jednostki pochodne z osobnymi nazwami | |
| przedrostki (prefiksy) |
