Przelewice (powiat pyrzycki)
53°06′14″N 15°04′40″E/53,103889 15,077778| wieś | |
 Pałac w Przelewicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
709[2] |
| Strefa numeracyjna |
091 |
| Kod pocztowy |
74-210[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZPY |
| SIMC |
0781440 |
Położenie na mapie gminy Przelewice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu pyrzyckiego  | |
| 53°06′14″N 15°04′40″E/53,103889 15,077778[1]
| |
Przelewice (niem. Prillwitz) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie pyrzyckim, w gminie Przelewice, nad Przelewicką Strugą, w odległości 4 km od jeziora Płoń.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Przelewice. We wsi znajduje się niezwykle różnorodny gatunkowo ogród dendrologiczny założony przez niemieckiego króla hut Conrada von Borsiga. W miejscowości funkcjonuje klub piłkarski LKS „Wicher” Przelewice[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Od 1799 r. własność Augusta Heinricha von Borgstedego, urzędnika Pruskiego Ministerstwa Skarbu. Borgstede wybudował pałac i założył park angielski. Późniejsze dzieje pałacu i ogrodu w Przelewicach wiążą się z historią wielkiej miłości księcia Augusta Pruskiego (bratanka króla Fryderyka Wilhelma II) do Augusty Arend (1801–1834, od 1825 tytuł szlachecki jako Augusta von Prillwitz), córki berlińskiego kupca, z którą miał siedmioro dzieci. Dobra przelewickie zostały przekazane w 1843 r., zgodnie z testamentem księcia, najstarszemu synowi Augusta z nieformalnego związku z Augustą Arend, Augustowi Ludwikowi Ferdynandowi (1825–1849).
Ostatnim właścicielem Przelewic był Conrad von Borsig (1873–1945), współwłaściciel firmy August Borsig GmbH, członek Niemieckiego Towarzystwa Dendrologicznego, który na bazie istniejącego parku założył ogród dendrologiczny w 1923 r[5].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- kościół parafialny pw. MB Królowej Polski z 2 poł. XIII w. z ciosów granitowych ze szczytem ozdobionym blendami, dwa portale ostrołukowe, wieża drewniana z XVIII/XIX w., pozostałością dawnego wystroju jest klasycystyczna empora organowa i barokowy ołtarz główny. Obok plebania murowana z przełomu XVIII i XIX w. kryta dachem naczółkowym (obiekt zabytkowy, nr rej. 145 z 31.08.1956)[6];
- zespół pałacowy, XVIII-XX: pałac, 1 ćw. XIX, nr rej.: 792 z 3.12.1976; dwór, ob. oficyna, 1884, nr rej.: 551 z 17.01.1966; park (ogród dendrologiczny), nr rej.: 791 z 1.12.1976
- zespół folwarczny, nr rej.: A-103 z 28.10.2002: spichrz I, 1880; stajnia z wozownią I, 1910; stajnia II, 1910; 2 stodoły, 1910; stodoła III, 1911; spichrz II, 1912; gorzelnia-płatkarnia, 1912; obora, 1912
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 110919
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1059 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=5118
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 222, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 118, ISBN 978-83-7495-133-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Pełna historia wsi. przelewice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-24)].