Przewodniczący Rady Europejskiej

Przewodniczący Rady Europejskiej

Stanowisko
Organizacja	Unia Europejska
Długość kadencji	2 lata i 6 miesięcy
Obecny Przewodniczący RE	Donald Tusk
Obecny od	1 grudnia 2014
Strona internetowa

{{Stanowisko infobox}} Nieznane pola: "kod języka".

Przewodniczący Rady Europejskiej – stanowisko głównego reprezentanta Unii na zewnątrz w sprawach dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (bez uszczerbku w stosunku do Wysokiego Przedstawiciela ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (Traktat z Lizbony, art. 1, pkt 16)) i kierownika prac Rady Europejskiej. Jest wybierany przez Radę Europejską większością kwalifikowaną na okres 2,5 roku z jednokrotną możliwością odnowienia kadencji. Przewodniczącym Rady Europejskiej nie może być zwyczajny członek Rady Europejskiej, ani osoba która sprawuje jakąkolwiek krajową funkcję publiczną.

Stanowisko to (zwłaszcza w odniesieniu do traktatu lizbońskiego, w związku ze znacznym wzrostem jego znaczenia) bywa potocznie, acz niepoprawnie, nazywane stanowiskiem prezydenta Unii Europejskiej. Nazwa ta nie występuje w kontekście oficjalnym.

19 listopada 2009 na spotkaniu Rady Europejskiej w Brukseli desygnowano na przewodniczącego premiera Belgii Hermana Van Rompuya. Objął on urząd 1 grudnia 2009 – wraz z wejściem w życie traktatu z Lizbony. Jego pierwsza kadencja zakończyła się 31 maja 2012. 1 marca 2012 Herman Van Rompuy został mianowany na drugą kadencję trwającą od 1 czerwca 2012 do 30 listopada 2014. Od 1 grudnia 2014 urząd ten jest sprawowany przez Donalda Tuska. 9 marca 2017 Rada Europejska przedłużyła mandat Donalda Tuska na kolejne 2,5 roku.

Przed traktatem lizbońskim

Przed wejściem w życie traktatu Przewodniczącym RE była każdorazowo głowa państwa lub szef rządu (w zależności od praktyki reprezentowania danego państwa) kraju aktualnie sprawującego prezydencję Rady Unii Europejskiej. Było to więc stanowisko o niewielkim znaczeniu, jako że zmieniało się wraz z każdą prezydencją (co 6 miesięcy). Przewodniczący był odpowiedzialny głównie za przygotowanie, przewodniczenie i przedkładanie sprawozdań ze szczytów Rady Europejskiej i nie miał żadnych uprawnień wykonawczych.

Kompetencje przewodniczącego Rady Europejskiej od 2009 roku

Kompetencje przewodniczącego Rady Europejskiej określa art. 15 ust. 6 Traktatu o Unii Europejskiej. Kompetencje te są następujące:

1. Przewodniczący przewodniczy Radzie Europejskiej i prowadzi jej prace.
2. Zapewnia przygotowanie i ciągłość prac Rady Europejskiej we współpracy z przewodniczącym Komisji i na podstawie prac Rady do spraw ogólnych.
3. Wspomaga osiąganie spójności i konsensusu w Radzie Europejskiej.
4. Przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z każdego posiedzenia Rady Europejskiej.
5. Na swoim poziomie i w zakresie swojej właściwości zapewnia reprezentację UE na zewnątrz w sprawach dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

Ponadto przewodniczący zwołuje konwent złożony z przedstawicieli parlamentów narodowych, szefów państw lub rządów, Parlamentu Europejskiego i Komisji, gdy Rada Europejska opowie się za przeprowadzeniem zmian traktatów.

Lista przewodniczących Rady Europejskiej

Przed traktatem lizbońskim (1975–2009)

Lp.	Prezydencja	Przewodniczący	Okres urzędowania
1.	Irlandia	Liam Cosgrave	1 stycznia – 30 czerwca 1975
2.	Włochy	Aldo Moro	1 lipca – 31 grudnia 1975
3.	Luksemburg	Gaston Thorn	1 stycznia – 30 czerwca 1976
4.	Holandia	Joop den Uyl	1 lipca – 31 grudnia 1976
5.	Wielka Brytania	James Callaghan	1 stycznia – 30 czerwca 1977
6.	Belgia	Leo Tindemans	1 lipca – 31 grudnia 1977
7.	Dania	Anker Jørgensen	1 stycznia – 30 czerwca 1978
8.	Niemcy	Helmut Schmidt	1 lipca – 31 grudnia 1978
9.	Francja	Valéry Giscard d’Estaing	1 stycznia – 30 czerwca 1979
10.	Irlandia	Jack Lynch	1 lipca – 11 grudnia 1979
11.		Charles Haughey	11 grudnia – 31 grudnia 1979
12.	Włochy	Francesco Cossiga	1 stycznia – 30 czerwca 1980
13.	Luksemburg	Pierre Werner	1 lipca – 31 grudnia 1980
14.	Holandia	Dries van Agt	1 stycznia – 30 czerwca 1981
15.	Wielka Brytania	Margaret Thatcher	1 lipca – 31 grudnia 1981
16.	Belgia	Wilfried Martens	1 stycznia – 30 czerwca 1982
17.	Dania	Anker Jørgensen	1 lipca – 10 września 1982
18.		Poul Schlüter	10 września – 31 grudnia 1982
19.	Niemcy	Helmut Kohl	1 stycznia – 30 czerwca 1983
20.	Grecja	Andreas Papandreu	1 lipca – 31 grudnia 1983
21.	Francja	François Mitterrand	1 stycznia – 30 czerwca 1984
22.	Irlandia	Garret FitzGerald	1 lipca – 31 grudnia 1984
23.	Włochy	Bettino Craxi	1 stycznia – 30 czerwca 1985
24.	Luksemburg	Jacques Santer	1 lipca – 31 grudnia 1985
25.	Holandia	Ruud Lubbers	1 stycznia – 30 czerwca 1986
26.	Wielka Brytania	Margaret Thatcher	1 lipca – 31 grudnia 1986
27.	Belgia	Wilfried Martens	1 stycznia – 30 czerwca 1987
28.	Dania	Poul Schlüter	1 lipca – 31 grudnia 1987
29.	Niemcy	Helmut Kohl	1 stycznia – 30 czerwca 1988
30.	Grecja	Andreas Papandreu	1 lipca – 31 grudnia 1988
31.	Hiszpania	Felipe González	1 stycznia – 30 czerwca 1989
32.	Francja	François Mitterrand	1 lipca – 31 grudnia 1989
33.	Irlandia	Charles Haughey	1 stycznia – 30 czerwca 1990
34.	Włochy	Giulio Andreotti	1 lipca – 31 grudnia 1990
35.	Luksemburg	Jacques Santer	1 stycznia – 30 czerwca 1991
36.	Holandia	Ruud Lubbers	1 lipca – 31 grudnia 1991
37.	Portugalia	Aníbal Cavaco Silva	1 stycznia – 30 czerwca 1992
38.	Wielka Brytania	John Major	1 lipca – 31 grudnia 1992
39.	Dania	Poul Schlüter	1–25 stycznia 1993
40.		Poul Nyrup Rasmussen	25 stycznia – 30 czerwca 1993
41.	Belgia	Jean-Luc Dehaene	1 lipca – 31 grudnia 1993
42.	Grecja	Andreas Papandreu	1 stycznia – 30 czerwca 1994
43.	Niemcy	Helmut Kohl	1 lipca – 31 grudnia 1994
44.	Francja	François Mitterrand	1 stycznia – 17 maja 1995
45.		Jacques Chirac	17 maja – 30 czerwca 1995
46.	Hiszpania	Felipe González	1 lipca – 31 grudnia 1995
47.	Włochy	Lamberto Dini	1 stycznia – 17 maja 1996
48.		Romano Prodi	17 maja – 30 czerwca 1996
49.	Irlandia	John Bruton	1 lipca – 31 grudnia 1996
50.	Holandia	Wim Kok	1 stycznia – 30 czerwca 1997
51.	Luksemburg	Jean-Claude Juncker	1 lipca – 31 grudnia 1997
52.	Wielka Brytania	Tony Blair	1 stycznia – 30 czerwca 1998
53.	Austria	Viktor Klima	1 lipca – 31 grudnia 1998
54.	Niemcy	Gerhard Schröder	1 stycznia – 30 czerwca 1999
55.	Finlandia	Paavo Lipponen	1 lipca – 31 grudnia 1999
56.	Portugalia	António Guterres	1 stycznia – 30 czerwca 2000
57.	Francja	Jacques Chirac	1 lipca – 31 grudnia 2000
58.	Szwecja	Göran Persson	1 stycznia – 30 czerwca 2001
59.	Belgia	Guy Verhofstadt	1 lipca – 31 grudnia 2001
60.	Hiszpania	José María Aznar	1 stycznia – 30 czerwca 2002
61.	Dania	Anders Fogh Rasmussen	1 lipca – 31 grudnia 2002
62.	Grecja	Kostas Simitis	1 stycznia – 30 czerwca 2003
63.	Włochy	Silvio Berlusconi	1 lipca – 31 grudnia 2003
64.	Irlandia	Bertie Ahern	1 stycznia – 30 czerwca 2004
65.	Holandia	Jan Peter Balkenende	1 lipca – 31 grudnia 2004
66.	Luksemburg	Jean-Claude Juncker	1 stycznia – 30 czerwca 2005
67.	Wielka Brytania	Tony Blair	1 lipca – 31 grudnia 2005
68.	Austria	Wolfgang Schüssel	1 stycznia – 30 czerwca 2006
69.	Finlandia	Matti Vanhanen	1 lipca – 31 grudnia 2006
70.	Niemcy	Angela Merkel	1 stycznia – 30 czerwca 2007
71.	Portugalia	José Sócrates	1 lipca – 31 grudnia 2007
72.	Słowenia	Janez Janša	1 stycznia – 30 czerwca 2008
73.	Francja	Nicolas Sarkozy	1 lipca – 31 grudnia 2008
74.	Czechy	Mirek Topolánek	1 stycznia – 8 maja 2009
75.		Jan Fischer	8 maja – 30 czerwca 2009
76.	Szwecja	Fredrik Reinfeldt	1 lipca – 1 grudnia 2009

Po traktacie lizbońskim (od 2009)

Lp.	Przewodniczący		Objęcie urzędu	Złożenie urzędu	Partia
1.		Herman Van Rompuy	1 grudnia 2009	30 listopada 2014	Europejska Partia Ludowa Narodowa: CD&V
2.		Donald Tusk	1 grudnia 2014	Sprawuje urząd	Europejska Partia Ludowa Narodowa: PO