Przygodzice (gmina)
gmina wiejska | |||||||
| |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
Powiat | |||||||
Siedziba | |||||||
Zarządzający |
Krzysztof Rasiak | ||||||
Powierzchnia (2017) |
163,39 km² | ||||||
Populacja (30.06.2017) • liczba ludności |
| ||||||
• gęstość |
73,4 os./km² | ||||||
Nr kierunkowy |
(+48) 62 | ||||||
Tablice rejestracyjne |
POS | ||||||
Adres urzędu: pl. Powstańców Wlkp. 263-421 Przygodzice | |||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||
51°35′N 17°49′E/51,590556 17,824722 | |||||||
Strona internetowa | |||||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Przygodzice – gmina wiejska w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim z siedzibą w Przygodzicach.
Według danych z 30 czerwca 2017 roku gmina liczyła 12 025 mieszkańców[1].
Położenie
Według danych z 1 stycznia 2017 roku powierzchnia gminy Przygodzice wynosiła 163,39 km²[2].
Gmina położona jest w południowo-zachodniej Wielkopolsce w dorzeczu rzeki Barycz[3].
Gmina graniczy z miastem Ostrów Wielkopolski oraz gminami: Mikstat, Odolanów, Ostrów Wielkopolski, Ostrzeszów, Sieroszewice i Sośnie.
Przynależność administracyjna
W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie kaliskim. Od 1999 roku w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim.
Demografia
Dane z 30 czerwca 2004[4]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 11 249 | 100 | 5654 | 50,3 | 5595 | 49,7 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
68,8 | 34,6 | 34,2 |
- Piramida wieku mieszkańców gminy Przygodzice w 2014 roku[5].
Krajobraz i środowisko naturalne
Wody
Główna rzeka na terenie gminy Barycz, stanowi dopływ Odry, natomiast z regionu wsi Bogufałów wody odprowadzane są do zlewni rzeki Prosny[6]. Występuje tu zjawisko tzw. bifurkacji[6].
Stawy Przygodzickie z zespołem około 70 stawów rybnych z hodowlą karpia, o łącznej powierzchni około 730 ha[6]. Stawy są miejscem lęgowym ptaków wodnych (ok. 170 gatunków) m.in. łabędzi niemych, perkozów, gęsi gęgawy, błotniaka stawowego i rybitwy czarnej[6].
Lasy
W 2016 roku powierzchnia lasów na terenie gminy wynosiła 7395,58 ha, co stanowi lesistość na poziomie 45,3%[7]. Lasy prawie w całości należą do nadleśnictw: Antonin, Krotoszyn i Taczanów[6].
Ochrona przyrody
- Rezerwat przyrody „Wydymacz" – rezerwat florystyczno-krajobrazowy o powierzchni 45,93 ha[6].
- Park Krajobrazowy „Dolina Baryczy" – obejmuje tereny województwa dolnośląskiego i wielkopolskiego.
- Obszar Chronionego Krajobrazu „Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska" – utworzony w 1995 roku[6].
- Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Ostoja nad Baryczą" – wytyczony na podstawie dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej[6].
- Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków „Dolina Baryczy" – ostoja 14 gatunków ptaków (12 lęgowych, 2 przelotnych)[6].
- Pomniki przyrody – według danych z 2007 roku, na terenie gminy było 147 pomników przyrody[6].
Zabytki
- Antonin[8]:
- Pałac myśliwski książąt Radziwiłłów, neoklasycystyczny wybudowany w latach 1822–1824
- Park (XIX w.)
- Grobowiec na wyspie (XIX w.)
- Budynek mieszkalno-gospodarczy tzw. „ogrodówka" (XIX w.)
- Czarnylas[6]:
- Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP (wybudowany w latach 1844–1850)
- Kościół ewangelicko-augsburski (wybudowany w latach 1889–1900)
- Dawna kaplica baptystyczna (1890)
- Kościół pw. Najświętszego Serca Jezusa (wybudowany w latach 1926–1927)
- Chynowa[6]:
- Janków Przygodzki[6]:
- Kościół pw. św. Józefa Oblubieńca NMP z 1925 roku, wg projektu Adama Ballenstedta
- Ludwików[6]:
- Cmentarz założony przez Ferdynanda Radziwiłła w 1876 roku, z neogotycką kaplicą z 1903 roku
- Przygodzice[6]:
- Dwór Jana Jerzego Przebendowskiego (XVII w.)
- Stróżówka dawnego założenia dworskiego (1813), obecnie „Chata Regionalna"
- Kościół pw. NMP Nieustającej Pomocy, neobarokowy z 1925 roku
- Dom Ludowy im. Józefa Piłsudskiego (1935–1936), obecnie siedziba Urzędu Gminy
- Topola-Osiedle[6]:
Gospodarka
Podmioty gospodarcze
W 2015 roku według danych Głównego Urzędu Statystycznego, na terenie gminy zarejestrowanych było 1056 podmiotów gospodarczych z czego największy udział miał handel oraz usługi[9]. Przemysł i budownictwo (279 podmiotów), rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo (86 podmiotów)[9].
Turystyka
Turystyczno–rekreacyjny charakter gminy Przygodzice, sprawia że jest on główną bazą wypadową z Antonina i Przygodzic na Park Krajobrazowy „Dolina Baryczy".
Na terenie gminy funkcjonuje rozbudowana sieć szlaków: pieszych, rowerowych oraz konny[6].
Przy Urzędzie Gminy znajduje się komin z bocianim gniazdem z transmisją internetową na żywo[6].
Transport
Transport drogowy
- 11 Ostrów Wielkopolski – Ostrzeszów
- Strugi – Ostrów Wielkopolski – Franklinów (odcinek drogi ekspresowej)
- 25 Ostrów Wielkopolski – Oleśnica
Transport kolejowy
- 355 Ostrów Wielkopolski – Topola-Osiedle – Grabowno Wielkie
Miejscowości
Wsie sołeckie
- Antonin, Bogufałów, Chynowa, Czarnylas, Dębnica, Hetmanów, Janków Przygodzki, Ludwików, Przygodzice, Przygodziczki, Smardów, Topola Wielka, Topola-Osiedle, Wysocko Małe.
Pozostałe miejscowości
Gminy i miejscowości partnerskie
Gminy i miejscowości partnerskie[6]:
- Gmina Luitré (2002)
- Gmina Schönwölkau (2005)
- Kiwierce (2007)
- Zwedenówka (2007)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30.06.2017 r., „stat.gov.pl” [dostęp 2018-02-10] (pol.).
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r., „stat.gov.pl” [dostęp 2018-02-10] (pol.).
- ↑ Położenie [online], www.przygodzice.pl [dostęp 2018-02-10] (pol.).
- ↑ Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2018-04-22] (pol.).
- ↑ Gmina Przygodzice (wielkopolskie), „Polska w liczbach” [dostęp 2018-04-22] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Gmina Przygodzice - przewodnik, Przygodzice 2011, ISBN 978-83-62645-07-7 .
- ↑ Statystyczne Vademecum Samorządowca [online], 2017 .
- ↑ Rejestr zabytków województwa wielkopolskiego. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu. [dostęp 2018-02-25]. (pol.).
- ↑ a b Program Ochrony Środowiska dla Gminy Przygodzice na lata 2014-2017 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2018-2021, Przygodzice 2015 .