Psałterz trzebnicki
Psałterz trzebnicki – iluminowany, rękopiśmienny kodeks pochodzący z XIII wieku. Jeden z najcenniejszych zabytków iluminatorstwa śląskiego. Luksusowy modlitewnik przeznaczony dla elit ówczesnego społeczeństwa.
Psałterz ten jest kodeksem pergaminowym zawierającym 158 kart formatu 30,5 na 21,5 cm. Tekst łaciński pisany jest w jednej kolumnie. Psałterz zawiera: kalendarz i oratio pro benediction, psalmy według Wulgaty (karty 9r do 142v), 10 kantyków biblijnych oraz Te Deum i Credo Officium Defunctorum[1][2].
Jego dekorację stanowi grupa 17 całostronicowych miniatur figuralnych w trzech narracyjnych cyklach oraz 10 ozdobnych inicjałów plecionkowych umieszczonych w incipitach psalmów. Całość utrzymana jest w stylu romańskim z widocznymi wpływami szkoły sasko-turyngskiej.
Psałterz powstał najprawdopodobniej około 1240 roku w Lubiążu. Małe rozmiary manuskryptu, brak zapisu nutowego, bogate zdobienia malarskie świadczą, że nie był on przeznaczony do użytku w chórze zakonnym. Był to luksusowy modlitewnik sporządzony na prywatne potrzeby kogoś należącego do elit ówczesnego społeczeństwa[1]. Później jednak był używany podczas modłów nocnych w klasztorze Cysterek w Trzebnicy, co nadało mu nazwę. Po kasacie klasztoru w roku 1810 znalazł się w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, gdzie jest przechowywany (sygnatura IF 440)[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Dariusz Tabor. Psałterz landgrafa Hermana i Psałterz trzebnicki. Dwa iluminowane rękopisy w obliczu duchowości św. Elżbiety Węgierskiej i św. Jadwigi Śląskiej. „Zeszyty Historyczno-Teologiczne”. VII, s. 19–36, 2001.
- ↑ Dariusz Tabor, Iluminacje cysterskich kodeksów śląskich XIII wieku, Kraków: „Księgarnia Akademicka”, 2004, s. 27-28, ISBN 83-7188-660-8, OCLC 830621874.
- ↑ Encyklopedia wiedzy o książce, Wrocław 1971. szp. 2032-2033.