Czareczka czarniutka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Pseudoplectania nigrella)
Czareczka czarniutka
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

Sarcosomataceae

Rodzaj

czareczka

Gatunek

czareczka czarniutka

Nazwa systematyczna
Pseudoplectania nigrella (Pers.) Fuckel
Jb. nassau. Ver. Naturk. 23-24: 324 (1870)
Worek z zarodnikami

Czareczka czarniutka (Pseudoplectania nigrella (Pers.) Fuckel) – gatunek grzybów z rodziny Sarcosomataceae[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pseudolectania, Sarcosomataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Peziza nigrella. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1870 r. Leopold Fuckel, przenosząc go do rodzaju Pseudolectania[1].

Niektóre synonimy[2]::

  • Crouania nigrella (Pers.) Hazsl.
  • Otidella nigrella (Pers.) J. Schröt. 1893
  • Peziza nigrella Pers. 1801
  • Plectania nigrella (Pers.) P. Karst. 1885

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Model wstążkowy fragmentu polipeptydu plektasyny

Owocniki mają formę apotecjów; są czarkowate, średnicy do 30 mm. Wnętrze owocnika odznacza się błyszczącą czarną barwą. Miąższ nie ma szczególnego zapachu ani smaku.

Worki cylindryczne, o wymiarach 250–300 × 11–13 μm, nie reagują z odczynnikiem Melzera. Wysyp biały. Zarodniki w liczbie ośmiu w jednym worku, bezbarwne, hialinowe, gładkie, okrągławe, niekiedy z jedną kropelką tłuszczu, o wymiarach 10–12 μm[3].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Czareczka czarniutka spotykana jest w Europie, Ameryce Północnej (od New Jersey do Manitoby, Wisconsin, Alabamy i Jamajki), Indiach[4], Japonii[5] i Australii[6]. Występuje w Polsce[7]. została umieszczona w Rejestrze gatunków grzybów chronionych i zagrożonych (GREJ)[8].

Biochemia[edytuj | edytuj kod]

W 2005 roku ukazała się praca, w której zreferowano prace prowadzone nad otrzymaną z owocników czareczki czarniutkiej substancją z grupy defensyn, plektasynę. Plektasyna była pierwszą defensyną otrzymaną z grzyba; te bogate w reszty cysteinowe peptydy opisywano wcześniej jedynie u bezkręgowców (pająków, skorpionów, ważek, małży). Rekombinowany peptyd wywierał silne działanie antybiotyczne in vitro, zwłaszcza wobec Streptococcus pneumoniae, w tym również wobec szczepów opornych na konwencjonalną antybiotykoterapię. Firma farmaceutyczna Novozymes prowadzi obecnie badania nad tym peptydem[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
  3. Michael Jordan: The encyclopedia of fungi of Britain and Europe. London: Frances Lincoln, 2004, s. 42. ISBN 0-7112-2378-5.
  4. Waraitch KS. Occurrence of Microstoma floccosa and Pseudoplectania nigrella in India and their probable association with oak. Indian Phytopathology v. 33(4) p. 523-526 (1980)
  5. Hideyuki N, Toshimitsu F. Fungal Flora in Chiba Pref., Central Japan (III) Ascomycetes-Plectomycetes and Discomycetes. Journal of the Natural History Museum and Institute, Chiba. Special Issue (2002)
  6. Seaver FJ: The North American cup-fungi (operculates) (1942) s. 49 link
  7. Maria Alicja Chmiel, Bogusław Sałata. GRZYBY Z RODZAJU PSEUDOPLECTANIA FUCK. Biuletyn Lubelskiego Towarzystwa Naukowego v. 3-14 (1987)
  8. Pseudoplectania nigrella (Pers.) Fuckel (1869) grzyby.pl Dostęp 27-4-2009
  9. Mygind PH, Fischer RL, Schnorr KM, Hansen MT, Sönksen CP, Ludvigsen S, Raventós D, Buskov S, Christensen B, De Maria L, Taboureau O, Yaver D, Elvig-Jørgensen SG, Sørensen MV, Christensen BE, Kjaerulff S, Frimodt-Moller N, Lehrer RI, Zasloff M, Kristensen HH. Plectasin is a peptide antibiotic with therapeutic potential from a saprophytic fungus. „Nature”. 7061 (437), s. 975–80, październik 2005. DOI: 10.1038/nature04051. PMID: 16222292.