Pseudosójeczka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pseudosójeczka
Pseudopodoces humilis[1]
(Hume, 1871)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

sikory

Rodzaj

Pseudopodoces[2]
Zarudny & Loudon, 1902

Gatunek

pseudosójeczka

Synonimy
  • Podoces humilis Hume, 1871[3]
  • Parus humilis (Hume, 1871)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Pseudosójeczka[5], sójeczka mała[6] (Pseudopodoces humilis) – gatunek małego ptaka z rodziny sikor (Paridae), który jeszcze do niedawna był umieszczany w rodzinie krukowatych (Corvidae). Występuje w Chinach od prowincji Syczuan na zachód poprzez Tybet aż po Nepal i północne Indie. Jest jedyną sikorą, która całkowicie żyje w stepie, unikając terenów zalesionych. Nie jest zagrożona.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Przez długi czas gatunek ten był zaliczany do krukowatych. W wyniku szerokich badań morfologiczno-genetycznych w latach 2001–2006 stwierdzono, że ptak ten jest bliżej spokrewniony z rodziną sikor (Paridae)[7], gdzie jest jedynym gatunkiem w rodzaju Pseudopodoces[2][8]. Niektóre badania genetyczne sugerują, że najbliższym krewnym pseudosójeczki jest bogatka zwyczajna (Parus major) i na tej podstawie zaproponowano umieszczenie tego taksonu w rodzaju Parus[9]. Nie wyróżnia się podgatunków[3][8].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Wygląd zewnętrzny
Wielkości wróbla zwyczajnego. Ubarwienie: policzki, pierś i podbrzusze jasnokremowe; głowa żółtobrązowa z jasnokremowym poziomym paskiem z tyłu na szyi; wierzch ciała, skrzydła i średnio krótki ogon też żółtobrązowe. Gatunek ten charakteryzuje się dość długimi nogami świadczącymi o naziemnym trybie życia, i bardzo długim (jak na sikory) zakrzywionym do dołu dziobem koloru ciemnoszarego.
Rozmiary
długość ciała ok. 17–18 cm (sam dziób około 3 cm)
Masa ciała
42,5–48,5 g[3]
Zachowanie
Jest ptakiem słabo latającym i jeśli jest zmuszony do lotu, nie przelatuje więcej niż około 150 metrów, a gdy spłoszony – ucieka małymi podskokami, próbując się schronić do jakiejś najbliższej małej szczeliny lub jamy. Ptaki te żyją w parach i wspólnie zajmują się wykopywaniem gniazd, wysiadywaniem jaj, jak i karmieniem potomstwa.

Środowisko[edytuj | edytuj kod]

Wyżynne stepy powyżej linii drzew (od 3300 do 5480 metrów n.p.m.).

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Pseudosójeczka żywi się wyłącznie owadami i ich larwami. Używając swojego długiego mocnego dzioba odgrzebuje owady i ich larwy z ziemi lub spośród kamieni. Bardzo często widziana jest, jak rozgrzebuje odchody jaków w poszukiwaniu owadów.

Lęgi[edytuj | edytuj kod]

Sezon lęgowy trwa od kwietnia do lipca[3][10]. U tego gatunku często występuje gniazdowanie kooperatywne – w badaniu przeprowadzonym w prowincji Gansu w 26% przypadków rodzicom w lęgu pomagały dodatkowe osobniki (z czego 87% to były samce, a 13% samce)[3][10].

Gniazdo
Jest umieszczone w komorze na końcu poziomego tunelu wygrzebanego w pionowej ścianie. Tunel ten może mieć prawie 2 metry. Gniazdo jest wyściełane miękką wełną (na ogół z jaka lub cziru) na fundamencie zbudowanym z trawy.
Jaja i wysiadywanie
Składa od 4 do 9[10] całkowicie białych jaj. Wysiadywanie trwa 14–16 dni[10].

Status[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN pseudosójeczka klasyfikowana jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako całkiem pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Pseudopodoces humilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Pseudopodoces, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2009-04-27] (ang.).
  3. a b c d e Gosler, A., Clement, P. & de Juana, E.: Ground Tit (Pseudopodoces humilis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-28)].
  4. a b Pseudopodoces humilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 - sikory - Tits, chickadees (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-21].
  6. P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 443, 1999. ISSN 0550-0842. 
  7. Helen F. James, Per G. P. Ericson, Beth Slikas, Fu-Min Lei, Frank B. Gill, Storrs L. Olson. Pseudopodoces humilis, a misclassified terrestrial tit (Paridae) of tiie Tibetan Plateau: evolutionary consequences of shifting adaptive zones. „Ibis”. 145 (2), s. 185–202, 2003. DOI: 10.1046/j.1474-919X.2003.00170.x. (ang.). 
  8. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-21]. (ang.).
  9. Chuanyin Dai, Kai Chen, Ruiying Zhang, Xiaojun Yang, Zuohua Yin, Hengjiu Tian, Zhiming Zhang, Yan Hu, Fumin Lei. Molecular phylogenetic analysis among species of Paridae, Remizidae and Aegithalos based on mtDNA sequences of COI and cyt b. „Chinese Birds”. 1 (2), s. 112–123, 2010. DOI: 10.5122/cbirds.2010.0003. (ang.). 
  10. a b c d Bo Du & Xin Lu. Bi‐parental vs. cooperative breeding in a passerine: fitness‐maximizing strategies of males in response to risk of extra‐pair paternity?. „Molecular Ecology”. 18, s. 3929–3939, 2009. (ang.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]