Ptaszkowo (województwo wielkopolskie)
wieś | |
Kościół z 1904 r. | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności |
813[2] |
Strefa numeracyjna |
61 |
Kod pocztowy |
62-065[3] |
Tablice rejestracyjne |
PGO |
SIMC |
0584053 |
Położenie na mapie gminy Grodzisk Wielkopolski | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu grodziskiego | |
52°13′25″N 16°26′36″E/52,223611 16,443333[1] |
Ptaszkowo – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Grodzisk Wielkopolski.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1298 roku[5]. Była kolejno własnością Ptaszkowskich, Opalińskich, Koszutskich, Ponińskich, Rozdrażewskich, a od końca XVIII w., do II wojny światowej — Żółtowskich[5]. Już przed 1580 rozróżniano Małe Ptaszkowo i Wielkie Ptaszkowo, które z czasem zrosły się w jedną wieś[5].
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) wzmiankowane jest Ptaszkowo wielkie i małe, które należały do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)[6]. Ptaszkowo wielkie i małe należały do okręgu grodziskiego i stanowiły część majątku Ptaszkowo wielkie, którego właścicielem był wówczas Adam Żołtowski[6]. W skład tego majątku wchodziły ponadto Urbanowo stare i nowe. Według spisu urzędowego z 1837 roku Ptaszkowo wielkie liczyło 192 mieszkańców i 27 dymów (domostw), natomiast Ptaszkowo małe liczyło 216 mieszkańców i 29 dymów[6].
Od 1973 roku na terenie kombinatu PGR w Ptaszkowie znajdowała się ekspozycja prezentująca miniatury takich zabytków jak m.in. Wawel, Belweder, Łazienki, Gołuchów, Rogalin.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- W centrum wsi znajduje się barokowa karczma z końca XVIII w., z arkadowym gankiem, która od odnowienia w 1975 roku pełni dawną funkcję[4].
- neoromański kościół pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła, z wysoką wieżą, wybudowany w 1904 roku[4][7]. Wyposażenie wnętrza ma cechy eklektyczne. W ołtarzu głównym barokowe rzeźby św. Piotra i Pawła; po prawej na ukośnej ścianie krucyfiks późnogotycki z ok. 1530 roku[7]. Na zewnętrznej ścianie zachodniej znajdują się 3 marmurowe epitafia Żółtowskich z Ujazdu[8].
- przy szosie zachowała się dawna szkoła z I poł. XIX w.[7], parterowa z dachem naczółkowym, do której na przełomie XIX i XX w., dobudowano część piętrową. Wydłużony dom nr 10 to ubiegłowieczny czworak dworski.
- zespół folwarczny, obejmujący m.in. szachulcową rządcówkę z I poł. XIX wieku, oborę z pocz. XIX wieku i park o pow. 4,3 ha z końca XIX wieku[7][9].
- przy kościele rośnie dąb o obwodzie 430 cm.
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona jest przy drodze krajowej nr 32[4]. Znajduje się tu również przystanek kolejowy Ptaszkowo Wielkopolskie linii kolejowej nr 332 Wolsztyn – Poznań Główny.
Sport[edytuj | edytuj kod]
We wsi w latach 1950-1993 działał Ludowy Zespół Sportowy Orkan Ptaszkowo. W 1993 roku doszło do fuzji czwartoligowego Orkana z piątoligową Dyskobolią. Powstał zespół Dyskobolia/Orkan Grodzisk Wielkopolski. Ostatnim prezesem Orkana był Bogusz Dydymski. Od roku 2002 we wsi swoje mecze rozgrywa A-klasowe Ludowe Stowarzyszenie Sportowe Gminy Grodzisk Wielkopolski. Od wiosny 2010 do 2014 roku swoje mecze rozgrywała tutaj A-klasowa Dyskobolia Grodzisk Wielkopolski[10].
Swoje mecze w roli gospodarza rozgrywa tutaj B-klasowy LZS Inter Zdrój[11].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 112815
- ↑ Liczba mieszkańców
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1066 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b c d Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ a b c Ptaszkowo (województwo wielkopolskie), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 261 .
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 198-201.
- ↑ a b c d Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 410-411. ISBN 83-7079-589-7.
- ↑ Paweł Anders: Grodzisk Wielkopolski. Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995, s. 70. ISBN 83-85811-26-5.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 39. [dostęp 2014-07-24].
- ↑ Dyskobolia znowu na stadionie [online], radiopoznan.fm [dostęp 2023-01-29] (pol.).
- ↑ Skarb - Inter Zdrój [online], www.90minut.pl [dostęp 2022-08-27] .