Puchowiec
 Morfologia (Ceiba pentandra) | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
puchowiec | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Ceiba Mill. Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
C. pentandra (L.) J. Gaertner[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Puchowiec (Ceiba P. Miller) – rodzaj roślin tropikalnych z rodziny ślazowatych i podrodziny wełniakowych. Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się co najmniej 21 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejne 3 taksony mają status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)[4]. Rodzimym obszarem ich występowania są tropikalne rejony Azji, Afryki i Ameryki[5]. Gatunkiem typowym jest C. pentandra (L.) J. Gaertner[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Drzewa zrzucające w porze suchej liście o pniach kolczastych i zgrubiałych u podstawy[5]. Liście duże, dłoniasto złożone. Kwiaty dość duże, 5-płatkowe. Owoce duże, kuliste lub wydłużone, o nasionach pokrytych niezwilżalnymi przez wodę włoskami (kapok).
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Synonimy
- Campylanthera Schott & Endl., Erione Schott & Endl., Gossampinus Schott & Endl.[6]
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)
- Rodzaj z podrodziny wełniakowych Bombacoideae w obrębie ślazowatych Malvaceae, wchodzących w skład ślazowców z kladu różowych[2][7].
- Lista gatunków[4]
|
|
Znaczenie kulturowe[edytuj | edytuj kod]
- W kulturach przedkolumbijskich ludów Mezoameryki, zwłaszcza Majów, a także na Karaibach, puchowce (w języku Majów: Yaaxché) były uważane za święte drzewo[8], będące łącznikiem między trzema sferami wszechświata: światem podziemnym, zwanym przez Majów Xibalba, światem ziemskim, oraz światem niebios. Dodatkowo gałęzie symbolizowały kierunki świata, którym były przypisane różne bóstwa, zwłaszcza wiatru i deszczu[9]. Ze względu na swoje znaczenie, Majowie sadzili ceiby na głównym placu swoich miast. Zachowały się one m.in. w Tikál.
- Współcześnie puchowce cieszą się kultem w afrokubańskiej religii Jorubów. W roku 2008 kubańscy wyznawcy religii santeria zasadzili puchowca z okazji 82. urodzin Fidela Castro[10].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Dawniej rośliny te były używane do wytwarzania kapoku, który używano jako materiał izolacyjny i do wypychania. Obecnie często są uprawiane dla pozyskania drewna i włókna[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-24] (ang.).
- ↑ a b c d Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2015-06-20]. (ang.).
- ↑ a b Ceiba. The Plant List. [dostęp 2015-06-20]. (ang.).
- ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-09-24].
- ↑ Genus: Durio. Germplasm Resources Information Network (GRIN), United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service. [dostęp 2010-02-24]. (ang.).
- ↑ La Ceiba en el universo maya – Guía de viaje, historia y fotos de Ciudades Mayas. [dostęp 2009-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-26)].
- ↑ La Ceiba Reserva Privada – La Ceiba Arbol Sagrado. [dostęp 2009-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-21)].
- ↑ Travel News, Tips, and Guides - USATODAY.com [online], www.usatoday.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rezerwat puchowców w Ekwadorze. ceiba.id-environnement.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-22)].
Identyfikatory zewnętrzne: