Pudu północny
| Pudu mephistophiles[1] | |
| (de Winton, 1896) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pudu północny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 brak danych
| |
Pudu północny[3], pudu ekwadorski, pudu szatanek[4] (Pudu mephistophiles) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych (Cervidae), blisko spokrewniony z pudu południowym (P. puda). Jest jednym z najmniejszych przedstawicieli rodziny. Ze względu na małe wymiary, występowanie w trudno dostępnych regionach i skryty tryb życia biologia gatunku jest jeszcze słabo poznana.
Występowanie i biotop[edytuj | edytuj kod]
Obecny zasięg występowania gatunku obejmuje Kolumbię, Ekwador i Peru.
Jego siedliskiem są wysokogórskie lasy strefy umiarkowanej w Andach. Preferują tereny na wysokościach 2700-4000 m n.p.m.
Charakterystyka ogólna[edytuj | edytuj kod]
Podstawowe dane[edytuj | edytuj kod]
| Długość ciała | Wysokość w kłębie | Długość ogona | Masa ciała | Dojrzałość płciowa | Długość ciąży | Liczba młodych w miocie |
Długość życia |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 60-74 cm | 32-36 cm | 3-4 cm | 7-10 kg | ok. 1 roku | ok. 200 dni | 1 | 8-10 lat |
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Ciało krępe o długości 60-74 cm, z krótkimi nogami. Wysokość w kłębie nie przekracza 36 cm, a masa ciała sięga 10 kg. Z wyglądu bardziej przypomina antylopę niż jelenia. Krótkie, spiczaste poroże jest przysłonięte długimi włosami (stąd nazwa szatanek). Uszy małe, zaokrąglone. Ubarwienie ciemnobrązowe do prawie czarnego, ciemniejsze niż u pudu chilijskiego.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Pudu są bardzo ostrożne. W obliczu zagrożenia wydają odgłos podobny do szczekania, spłoszone – szybko uciekają. Żyją pojedynczo lub w parach. Żywią się trawą, ziołami, liśćmi i owocami.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Ciąża pudu trwa ok. 200 dni. Samica rodzi jedno młode, które po urodzeniu nie ma cętek – w przeciwieństwie do pudu chilijskiego. Młode pozostaje z matką do około 1 roku.
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyodrębniono dwa podgatunki pudu północnego:
- Pudu mephistophiles mephistophiles Winton, 1896 – Peru
- Pudu mephistophiles wetmorei Lehman, 1945 – Kolumbia
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Pudu są poławiane dla mięsa i skór.
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Obszar występowania pudu jest ograniczany rozwojem rolnictwa. Utrata siedlisk, polowania, drapieżniki i konkurencja zwierząt hodowlanych zagrażają obydwu gatunkom pudu. W Argentynie i Chile podjęto próby hodowli pudu, ale pudu chilijski łatwiej się przystosowuje do niewoli niż ekwadorski.
Gatunek jest objęty konwencją waszyngtońską CITES (załącznik II)[5].
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU (narażony na wyginięcie)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pudu mephistophiles, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b J. Barrio, D.G. Tirira, Pudu mephistophiles, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-09-03] (ang.).
- ↑ Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 173. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 195. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-26]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- worldDeer.org, 2005: Northern Pudu Pudu mephistopheles. [dostęp 2007-09-04]. (ang.).