Róża Thun

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Róża Thun
Ilustracja
Róża Thun (2014)
Pełne imię i nazwisko

Róża Maria Barbara Gräfin von Thun und Hohenstein

Imię i nazwisko urodzenia

Róża Woźniakowska

Data i miejsce urodzenia

13 kwietnia 1954
Kraków

Zawód, zajęcie

działaczka polityczna, publicystka

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Stanowisko

dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce (2005–2009), posłanka do Parlamentu Europejskiego VII, VIII i IX kadencji (od 2009)

Partia

UD, UW, PO, Polska 2050

podpis
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Zasługi (Francja) Order Zasługi Republiki Włoskiej IV Klasy
Strona internetowa

Róża Thun z domu Woźniakowska, właśc. Róża Maria Barbara Gräfin von Thun und Hohenstein[a] (ur. 13 kwietnia 1954 w Krakowie) – polska działaczka organizacji pozarządowych, działaczka polityczna i publicystka. W latach 2005–2009 dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, od 2009 posłanka do Parlamentu Europejskiego VII, VIII i IX kadencji.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie i działalność do 1991[edytuj | edytuj kod]

W 1979 ukończyła filologię angielską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jej praca magisterska poświęcona była dramatom Oscara Wilde’a.

W drugiej połowie lat 70. działała w opozycji demokratycznej w Krakowie. Była związana z dominikańskim duszpasterstwem akademickim Beczka, z którego wywodziła się część późniejszego środowiska Studenckiego Komitetu Solidarności. W okresie 1978–1979 pełniła funkcję rzecznika SKS[1], współpracowała też z Komitetem Obrony Robotników. Wraz m.in. z Józefem Baranem i Bogusławem Sonikiem należała do sygnatariuszy listu do Amnesty International, opisującego represje wobec niezależnych grup studenckich w PRL. W okresie pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w czerwcu 1979 współorganizowała niezależne biuro prasowe[1], w którym m.in. informowała dziennikarzy zachodnich o celach i działalności opozycji demokratycznej oraz o sytuacji Kościoła w Polsce. Zajmowała się organizacją tzw. Uniwersytetu Latającego[1] oraz spotkań dyskusyjnych działaczy opozycyjnych, kolportowała wydawnictwa niezależne.

W latach 1981–1991 przebywała za granicą, głównie w Niemczech, a w okresie 1989–1991 w Nepalu. Była uczestnikiem konferencji we Francji i w Niemczech, poświęconych sytuacji w Polsce i wyjaśniających tło polityczno-społeczne po ogłoszeniu stanu wojennego. Przekazywała m.in. zachodnim mediom informacje o sytuacji politycznej w Polsce, pomagała przebywającym na Zachodzie działaczom „Solidarności”. Współorganizowała i uczestniczyła w transportach humanitarnych do kraju, a także pomagała przy organizacji stoisk wydawnictw drugiego obiegu na Międzynarodowych Targach Książki we Frankfurcie. Z upoważnienia krakowskiego oddziału NSZZ „Solidarność” uczestniczyła w pierwszym (po 13 grudnia 1981) spotkaniu działaczy związku w Brukseli. Zawodowo pracowała jako tłumaczka, była autorką recenzji książek dla Herder Verlag.

Działalność od 1991[edytuj | edytuj kod]

Hanna Gill-Piątek i Róża Thun na demonstracji przeciwko podręcznikowi 1945–1979. Historia i teraźniejszość (2022)

Od 1992 do 2005 pełniła funkcję dyrektora generalnego, a następnie prezesa zarządu Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana. W tym czasie była współorganizatorką sieci proeuropejskich organizacji pozarządowych. Pomysłodawczyni konferencji, spotkań naukowych i publicznych (np. tzw. Parada Schumana), imprez masowych, szkoleń i debat organizowanych przez tę fundację. Jest autorką tekstów publicystycznych i wystąpień konferencyjnych w Polsce, Francji, Niemczech i innych krajach europejskich, dotyczących przeważnie tematyki integracji europejskiej, drukowanych w pracach zbiorowych i periodykach[2]. Członek Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie, w latach 2003–2004 wchodziła w skład zarządu tej organizacji. Działaczka Stowarzyszenia Francja-Polska dla Europy, Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum Emeryka Czapskiego w Krakowie oraz Stowarzyszenia Szkoła Liderów.

W latach 90. związana z Unią Demokratyczną i następnie z Unią Wolności (była członkiem rady krajowej tej partii). W latach 1998–2000 sprawowała mandat radnej Gminy Warszawa-Centrum. Wchodziła w skład Narodowej Rady Integracji Europejskiej funkcjonującej przy premierze oraz Grupy Refleksyjnej dla Przyszłości Unii Europejskiej przy prezydencie. Organizowała Forum Świętego Wojciecha oraz zjazd „Dokąd idziesz Europo?” (w 2002 w Gnieźnie). W latach 2002–2003 należała do grupy ekspertów przy przedstawicielu Rady Ministrów do Konwentu Europejskiego, minister Danucie Hübner. W okresie przedreferendalnym w 2003 była inicjatorką i współorganizatorką licznych spotkań publicznych. Wspierała powstawanie szkolnych klubów europejskich oraz szkół noszących imię Roberta Schumana, a także organizowała Inicjatywę Obywatelskiej „TAK w Referendum”. W 2005 objęła stanowisko dyrektora Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce[3], które zajmowała do 2009.

W wyborach w 2009 została wybrana na posłankę do Parlamentu Europejskiego z listy Platformy Obywatelskiej w okręgu obejmującym województwa małopolskie i świętokrzyskie[4]. W lipcu tego samego roku wstąpiła do PO[5]. Po rozwiązaniu przez władze krajowe PO małopolskich struktur była komisarzem krakowskiej PO. Pełniła tę funkcję do marca 2010, gdy nowym przewodniczącym został Łukasz Gibała. W maju tego samego roku bez powodzenia ubiegała się o stanowisko przewodniczącej regionu. W 2014 z powodzeniem ubiegała się o reelekcję w wyborach europejskich, uzyskując mandat deputowanej do PE VIII kadencji[6]. Objęła funkcję przewodniczącej grupy roboczej ds. jednolitego rynku cyfrowego[7]. W Parlamencie Europejskim weszła w skład Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów. Dołączyła również do Spinelli Group, inicjatywy działającej na rzecz federalizacji Unii Europejskiej[8]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 kandydowała z listy komitetu wyborczego Koalicja Europejska ponownie w okręgu wyborczym nr 10 (Kraków), uzyskując po raz kolejny mandat poselski[9]. W lipcu tego samego roku została wybrana na wiceprzewodniczącą Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów[10]. W maju 2021 Róża Thun wystąpiła z Platformy Obywatelskiej[11][12]. W listopadzie 2021 przystąpiła do ugrupowania Polska 2050 oraz do frakcji Odnówmy Europę w PE[13].

W styczniu 2018 eurodeputowany PiS Ryszard Czarnecki porównał ją do szmalcowników[14]. Róża Thun wytoczyła mu powództwo o naruszenie dóbr osobistych. Proces zakończył się we wrześniu 2020, kiedy to Sąd Apelacyjny w Warszawie prawomocnie nakazał Ryszardowi Czarneckiemu przeproszenie eurodeputowanej oraz zapłatę na cel społeczny[15]. Wcześniej w związku z tymi słowami polityk PiS został odwołany ze stanowiska wiceprzewodniczącego Parlamentu Europejskiego[16].

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia
Nagrody i wyróżnienia

Wyróżniona Medalem Europejskim (przyznawanym przez Business Center Club i Urząd Komitetu Integracji Europejskiej), a także Nagrodą „Elle” oraz Nagrodą „Zwierciadła”. W 2008 otrzymała Laur Umiejętności i Kompetencji przyznawany przez Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach. W 2011 i w 2013[21] zdobyła nagrodę MEP Awards dla najbardziej pracowitych posłów Parlamentu Europejskiego w kategorii rynek wewnętrzny i ochrona konsumentów, a w 2014 otrzymała tę nagrodę w kategorii polityka internetowa[22]. W 2014 otrzymała nagrodę „Polonicus”[23]. W 2022 została wyróżniona Nagrodą Viadriny, przyznaną przez fundację z Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą[24].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Córka historyka sztuki Jacka Woźniakowskiego, założyciela wydawnictwa „Znak” i prezydenta Krakowa w latach 1990–1991, oraz Marii Karoliny z domu Plater-Zyberk[25]. Siostra wydawcy Henryka Woźniakowskiego. Prawnuczka ekonomisty Jana Gwalberta Pawlikowskiego, praprawnuczka malarza Henryka Rodakowskiego oraz hrabiego Emeryka Hutten-Czapskiego. Jej babka Róża od strony matki była siostrą Józefa Czapskiego i Marii Czapskiej.

Od 1981 żona Franza Grafa von Thun und Hohenstein (ur. 1948), hrabiego, a następnie księcia w tym rodzie[26]. Matka trzech córek i syna[25].

Zna języki angielski, francuski, niemiecki i włoski[27].

Wyniki w wyborach ogólnopolskich[edytuj | edytuj kod]

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
2009 Platforma Obywatelska Parlament Europejski VII kadencji nr 10 153 966 (16,53%)T[4]
2014 Parlament Europejski VIII kadencji 125 738 (13,74%)T[6]
2019 Koalicja Europejska Parlament Europejski IX kadencji 219 734 (12,71%)T[9]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Na stronach internetowych Instytutu Pamięci Narodowej i Parlamentu Europejskiego dane Róży Thun zostały podane z trzema imionami jako Róża Maria Barbara Gräfin von Thun und Hohenstein (zob. Dane osoby z wykazu osób publicznych. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2014-05-19]. i Skład komisji parlamentarnych. europarl.europa.eu, 2009-07-15. [dostęp 2014-05-19].).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Ewa Zając: Róża Woźniakowska-Thun. encysol.pl. [dostęp 2017-07-15].
  2. M.in. Wspólny dramat i szansa, [w:] Pamięć wypędzonych. Grass, Beneš i środkowoeuropejskie rozrachunki, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2003, ISBN 83-88032-59-3.
  3. Róża Thun została szefową Reprezentacji Komisji Europejskiej w Polsce. ngo.pl, 2005-07-29. [dostęp 2009-06-09].
  4. a b Serwis PKW – Wybory 2009. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  5. Magdalena Kursa: Róża Thun wstąpiła do PO. gazeta.pl, 2009-07-17. [dostęp 2010-05-01].
  6. a b Serwis PKW – Wybory 2014. pkw.gov.pl. [dostęp 2021-05-24].
  7. Róża Thun na czele zmian na rynku cyfrowym w Europie!. rozathun.pl, 2015-03-02. [dostęp 2015-03-02].
  8. MEP Spinelli Group. spinelligroup.eu. [dostęp 2017-11-12]. (ang.).
  9. a b Serwis PKW – Wybory 2019. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  10. Sukces! Róża Thun od dziś wiceprzewodniczącą komisji IMCO PE!. rozathun.pl, 2019-07-20. [dostęp 2019-07-20].
  11. Róża Thun odchodzi z Platformy Obywatelskiej. onet.pl, 2021-05-17. [dostęp 2021-05-17].
  12. Róża Thun komentuje odejście z PO. „Moja partia nie miała strategii”. onet.pl, 2021-05-17. [dostęp 2021-05-17].
  13. Róża Thun dołącza do ugrupowania Szymona Hołowni. onet.pl, 2021-11-10. [dostęp 2021-11-10].
  14. „Podczas wojny mieliśmy szmalcowników, dziś mamy Różę Thun”. Wiceprzewodniczący PE o antypolskim filmie. niezalezna.pl, 2018-01-03. [dostęp 2021-05-24].
  15. Mariusz Jałoszewski: Ryszard Czarnecki z PiS przegrał proces z Różą Thun. Ma ją przeprosić za porównanie do szmalcowników. oko.press, 2020-09-29. [dostęp 2021-05-24].
  16. Monika Prończuk: Czarnecki odwołany za porównanie Róży Thun do szmalcowników. „Walczyłem o wolność słowa” – tłumaczy. oko.press, 2018-02-07. [dostęp 2021-05-24].
  17. M.P. z 2004 r. nr 12, poz. 188.
  18. Ufficiale Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it, 2005-12-27. [dostęp 2017-08-17]. (wł.).
  19. Legia Honorowa dla Róży Thun. rozathun.pl, 2015-05-15. [dostęp 2015-03-02].
  20. Róża Thun i Karol Modzelewski odznaczeni Orderem Legii Honorowej. interia.pl, 2016-06-21. [dostęp 2016-06-21].
  21. MEP Awards 2013 Winners. mepawards.eu. [dostęp 2013-07-25]. (ang.).
  22. 2014 winners. mepawards.eu. [dostęp 2014-07-15]. (ang.).
  23. Polonicus dla Andżeliki Borys!. znadniemna.pl, 2014-05-15. [dostęp 2022-02-05].
  24. O ciężkiej broni, szybkich decyzjach i obowiązkach studentów Viadriny – laureatka Nagrody Viadriny Róża Thun wygłosiła porywające przemówienie na temat Europy. europa-uni.de, 2022. [dostęp 2023-02-16].
  25. a b Marek Minakowski: Róża Maria Woźniakowska h. Prawdzic. sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-01-12].
  26. Marcin Antosiewicz: Księżna Thun: PiS wprowadza dyktaturę. W Europie apeluję: Nie skreślajcie nas!. newsweek.pl, 2018-07-28. [dostęp 2018-07-31].
  27. Podsumowanie 2014–2019. rozathun.pl, 2019. [dostęp 2019-07-20].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]