Równanie Fishera

Równanie Fishera (równanie wymiany, równanie ilościowe) – ilościowa teoria pieniądza sformułowana przez amerykańskiego ekonomistę Irvinga Fishera przyjmująca postać:

$M\cdot V=P\cdot Y,$

gdzie:

$M$ – podaż pieniądza w gospodarce,

$V$ – prędkość obrotu pieniądza,

$P$ – poziom cen,

$Y$ – realny produkt, czyli PKB.

Z równania wynika, że iloczyn ilości pieniądza w gospodarce $(M),$ i prędkości obiegu pieniądza w tej gospodarce $(V),$ równa się iloczynowi poziomu cen $(P),$ i wielkości produkcji $(Y),$ czyli w równaniu przyrównuje się ilość pieniądza do wartości produkcji. Jeśli więc zwiększyłaby się podaż pieniądza, to przy niezmieniającej się szybko prędkości jego obrotu i wielkości produkcji, zareaguje poziom cen i w gospodarce pojawi się inflacja.

Ponadto Fisher zajął się analizą dotyczącą zachowania się stóp procentowych w reakcji na zmiany poziomu cen. Podkreślał znaczenie rozróżniania nominalnej, oraz realnej stopy procentowej $(r).$ Dla gospodarek z wysoką inflacją w okresie $t$ określił zależność między obu stopami za pomocą wzoru:

$1+r_{t}={\frac {1+i_{t}}{1+\pi _{t}}},$

gdzie:

$r_{t}$ – realna stopa zwrotu z okresu $t$ do okresu $t+1,$

$i_{t}$ – nominalna stopa zwrotu,

$\pi _{t}$ – inflacja pomiędzy okresami $t$ oraz $t+1.$

Równanie to nosi nazwę pełnego równania Fishera. Na ogół wielkości te są małymi ułamkami i dlatego dobrym przybliżeniem tej relacji jest tzw. uproszczone równanie Fishera przyjmujące postać (dla krajów z niską inflacją):

$r_{t}\approx i_{t}-\pi _{t}.$

Zależność między obu stopami procentowymi jest ważna, gdyż ludzie ulegają iluzji pieniądza i nie zawsze znają zmieniającą się w czasie wartość pieniądza.

Zobacz też

• podaż pieniądza
• popyt na pieniądz

Bibliografia

• Mankiw Gregory, Mark P. Taylor, Makroekonomia, PWE, Warszawa 2009.