Rabka-Zdrój (przystanek kolejowy)

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rabka-Zdrój
Obiekt zabytkowy nr rej. A-712 z 17 grudnia 1993[1]
Ilustracja
Budynek dworca, widok od strony ulicy Zakopiańskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Rabka-Zdrój

Zarządca

PKP (dworzec)
PKP PLK (przystanek kolejowy)

Data otwarcia

1884

Poprzednie nazwy

Rabka (1884–1926)[2]
Rabka Zdrój (1927–1939)[2]
Rabka Zdroj (1939–1945)[2]

Rodzaj

przystanek osobowy

Dane techniczne
Liczba peronów

1

Liczba krawędzi
peronowych

1

Kasy

N

Linie kolejowe
Położenie na mapie Rabki-Zdroju
Mapa konturowa Rabki-Zdroju, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rabka-Zdrój”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Rabka-Zdrój”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Rabka-Zdrój”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Rabka-Zdrój”
Położenie na mapie gminy Rabka-Zdrój
Mapa konturowa gminy Rabka-Zdrój, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rabka-Zdrój”
Ziemia49°36′37″N 19°57′08″E/49,610278 19,952222
Multimedia w Wikimedia Commons

Rabka-Zdrój – przystanek kolejowy w Rabce-Zdroju, w województwie małopolskim, w Polsce. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca turystycznego[3].

Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]

Rok Wymiana pasażerska na dobę
2017[4] 100-149
2022[5] 150-199

Przystanek został otwarty w 1884 roku w ramach budowy Galicyjskiej Kolei Transwersalnej. W 1993 zabudowa zespołu dworcowego została wpisana do rejestru zabytków. W latach 1927–1939 oraz 1945–1952 przystanek ten figurował w spisach jako stacja kolejowa[6].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Dworzec kolejowy w Rabce-Zdroju znajduje się w zachodniej części miejscowości przy ulicy Orkana 27[7][8]. W pobliżu dworca znajdują się 2 przystanki autobusowe: Rabka-Zdrój pl. św. Mikołaja i Rabka-Zdrój ul. Orkana oraz parking[8][9][10].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dworzec kolejowy około 1931

W latach 50. XIX w. Galicja miała tylko jedno połączenie kolejowe z Austrią – Kolej Północną (łączącą Wiedeń z Krakowem) i Kolej Karola Ludwika (kolej na wschód od Krakowa). Rząd wiedeński nie był zainteresowany dalszym rozwojem sieci kolejowej. W 1866 roku podczas wojny prusko-austriackiej na krótko została zajęta stacja w Oświęcimiu oraz wysadzonych zostało kilka mostów, co poskutkowało przerwaniem połączenia kolejowego cesarstwa z Galicją. Już 2 lata później przedstawiono rozmaite projekty nowych połączeń kolejowych, jednak ich realizacja postępowała bardzo wolno[11].

5 kwietnia 1881 przedłożono projekt ustawy o budowie kolei transwersalnej (poprzecznej), a dokładniej mówiąc odcinków uzupełniających już wybudowane szlaki i układające się w jednolity ciąg komunikacyjny od Żywca do Husiatyna nad granicą rosyjską. Później projekt ten rozszerzono o odcinek od Żywca do granicy węgierskiej pod Zwardoniem, z Podgórza do Oświęcimia i Skawiny do Suchej. Uroczyste rozpoczęcie prac na odcinku Żywiec – Nowy Sącz nastąpiło 17 października 1882. Pod koniec 1884 otwarto wszystkie linie wchodzące w skład Galicyjskiej Kolei Transwersalnej o łącznej długości 555 km wraz ze przystankiem w Rabce[6].

W 1925 roku przy przystanku[6] wybudowano dworzec kolejowy[12]. 17 grudnia 1993 zabudowa zespołu dworcowego (dworzec, dom mieszkalny i budka dróżnika) została wpisana do rejestru zabytków[1].

22 marca 2004 zawieszono ruch pasażerski w kierunku Nowego Sącza[13].

We wrześniu 2010 zostały zamknięte kasa biletowa i poczekalnia[14].

W maju 2013 przedsiębiorstwo Profes rozpoczęło remont dworca. W ramach inwestycji budynek został gruntownie odnowiony na zewnątrz i wewnątrz. Na parterze wydzielono przestrzeń dla podróżnych: poczekalnię, kasy oraz toalety. Dawna poczekalnia wraz z kasami, część pomieszczeń na parterze oraz cała powierzchnia na piętrze została przygotowana dla biblioteki publicznej[12][15]. 11 grudnia 2014 wyremontowany dworzec został ponownie otwarty, a w marcu 2015 do obiektu przeniosła się Miejska Biblioteka Publiczna[16], a w maju Punkt Informacji Turystycznej[17].

Linie kolejowe[edytuj | edytuj kod]

Przystanek znajduje się przy jednotorowej linii kolejowej nr 104 Chabówka – Nowy Sącz. Linia ta na odcinku Chabówka – Rabka-Zdrój jest zelektryfikowana[18].

Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Na przystanku znajduje się jeden jednokrawędziowy peron o długości 200 m i wysokości 24 cm nad poziomem główki szyny. Peron jest zadaszony oraz znajdują się na nim ławki i głośniki służące do zapowiadania pociągów[19].

Ruch pociągów[edytuj | edytuj kod]

Na przystanku zatrzymują się pociągi Regio spółki Przewozy Regionalne kursujące pomiędzy Krakowem Głównym a Zakopanem. Składy te w Rabce zmieniają kierunek jazdy – przyjeżdżają i wracają ze strony stacji Chabówka. Jest to spowodowane układem stacji kolejowej w Chabówce, który wymusza zmianę kierunku jazdy pociągów. Zmiana kierunku jazdy w Rabce jest możliwa tylko przez składy posiadające kabiny sterownicze na obu końcach. Z uwagi na układ torowy nie jest możliwa zmiana kierunku lokomotywy z wagonami. Czas przejazdu związany z przyjazdem i powrotem z Chabówki wynosi około 6 minut[20].

Do 21 marca 2004 z Rabki-Zdroju kursowały również pociągi pasażerskie w kierunku Nowego Sącza[13].

Poza ogólnodostępnymi pociągami pasażerskimi, w Rabce-Zdroju zatrzymują się również okazjonalne pociągi retro obsługiwane przez skansen w Chabówce[21].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Pomnik św. Mikołaja
    Pomnik św. Mikołaja
  • EN57 przy peronie
    EN57 przy peronie
  • Nieczynna kasa
    Nieczynna kasa
  • Wnętrze dworca
    Wnętrze dworca
  • Biblioteka
    Biblioteka

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 47 [dostęp 2015-12-02].
  2. ↑ a b c Indeks stacji, przystanków osobowych, posterunków kolejowych z nazwami aktualnymi i wcześniejszymi. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas Linii Kolejowych Polski 2011. Wyd. pierwsze. Rybnik: Eurosprinter, 2011. ISBN 978-83-931006-4-4.
  3. ↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 362.
  4. ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  5. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  6. ↑ a b c Dworzec kolejowy, Rabka-Zdrój. [dostęp 2018-09-14].
  7. ↑ Dworce czynne na 2018-08-31. 2018-08-31. [dostęp 2018-09-13].
  8. ↑ a b Rabczańskie Szlaki Turystyczne. [dostęp 2017-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-19)].
  9. ↑ RABKA ZDR, PL ŚW MIKOŁAJA. [dostęp 2017-03-19].
  10. ↑ RABKA ZDR, UL ORKANA. [dostęp 2017-03-19].
  11. ↑ Paweł Terczyński. 110 lat kolei transwersalnej. „Parowozik”. 4/1994, s. 4–7. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  12. ↑ a b Rabka: remont zabytkowego dworca kolejowego. radiokrakow.pl, 2013-05-04. [dostęp 2015-12-12].
  13. ↑ a b Mapy ogólne. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas Linii Kolejowych Polski 2014. Wyd. pierwsze. Rybnik: Eurosprinter, 2014, s. H8. ISBN 978-83-63652-12-8. (pol.).
  14. ↑ Dworzec kolejowy w Rabce-Zdroju: remont i monitoring. krakow.wyborcza.pl, 2013-02-25. [dostęp 2015-12-12].
  15. ↑ Dworzec w Rabce-Zdroju otwarty dla podróżnych. rynek-kolejowy.pl, 2014-12-11. [dostęp 2015-12-12].
  16. ↑ Biblioteka przenosi się na dworzec PKP. dziennikpolski24.pl, 2015-03-04. [dostęp 2015-12-12].
  17. ↑ Nowy Punkt Informacji Turystycznej w Rabce-Zdroju. gorce24.pl, 2015-05-30. [dostęp 2015-12-12].
  18. ↑ Id-12 (D-29). 2016-06-23. [dostęp 2016-09-14].
  19. ↑ Wykaz peronów. plk-sa.pl, 2015-12-02. [dostęp 2015-12-12].
  20. ↑ Jacek Zemła: Drugie życie Rabki-Zdrój. 2015-04-04. [dostęp 2015-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-22)].
  21. ↑ Wakacyjne pociągi retro (Chabówka-Kasina Wielka). [dostęp 2017-03-22].
Rabka-Zdrój
Linia 104 Chabówka – Nowy Sącz (1,865 km)
Chabówka
odległość: 1,94 km
odległość: 3,691 km
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rabka-Zdrój_(przystanek_kolejowy)&oldid=71408724”