Rdestowiec ostrokończysty

Rdestowiec ostrokończysty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	rdestowate
Rodzaj	rdestowiec
Gatunek	rdestowiec ostrokończysty
	Nazwa systematyczna
	Reynoutria japonica Houtt.; Handl. Pl.-Kruidk. viii. 639. t. 640 (1777)
Synonimy
	Polygonum cuspidatum Siebold & Zucc.; Fallopia japonica (Houtt.) Ronse Decr.;
	Polygonum cuspidatum Siebold & Zucc.; Fallopia japonica (Houtt.) Ronse Decr.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rdestowiec ostrokończysty (Reynoutria japonica Houtt.) – gatunek rośliny z rodziny rdestowatych.

Pochodzenie i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Pochodzi z południowej Azji. Pierwotny jego zasięg obejmował Japonię, Koreę i Tajwan, jak również północne Chiny. Rósł w górach, na wzgórzach, na brzegach rowów i poboczach dróg. Wyrastał na zróżnicowanych glebach, w tym na wulkanicznych^[3]. W Europie pojawił się w 1825 r. i samorzutnie rozprzestrzenił się w środowisku. Jest gatunkiem inwazyjnym, bardzo ekspansywnym. Obecnie występuje dość pospolicie w całej Polsce i coraz bardziej rozprzestrzenia się. Status gatunku we florze Polski: kenofit, agriofit. Uważany jest za gatunek niepożądany w środowisku naturalnym, gdyż wypiera rodzime gatunki. Zalecane jest usuwanie go przed okresem kwitnienia i późniejsze niszczenie mechaniczne (łatwo odrasta), najlepiej metodą siatkowania, bez przekopywania, które mogłoby rozprzestrzenić kłącza^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Roślina wieloletnia zielna bylina, silnie rozgałęziająca się. Swoim wyglądem bardzo przypomina krzew. Może osiągać wysokość do 3 m.

Łodyga: Wzniesione i łukowato wygięte, puste wewnątrz. Swoim wyglądem przypominają pędy bambusa.

Liście: Są jasnozielone, mają długość 5–15 cm, szerokoeliptyczny kształt, prosto uciętą nasadę, zaostrzony koniec, są nagie i całobrzegie.

Kwiaty: Drobne, zebrane w wiechowaty kwiatostan. Występują po 2-4 na gałązce wiechy, mają zielonkawobiały kolor. W okresie owocowania zewnętrzne listki okwiatu posiadają na grzbiecie skrzydełko. Słupek z 3 frędzelkowatymi znamionami, wyrastającymi na szczycie trzech dość długich rozgałęzień szyjki. Pręciki mieszczą się wewnątrz okwiatu.
Owoc: Nasiona bardzo drobne, zwykle roznoszone przez wodę (hydrochoria).
Korzeń: Posiada kłącze i często tworzy rozłogi, za pomocą których rozmnaża się wegetatywnie, tworząc gęste, praktycznie jednogatunkowe łany.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina o drewniejących pędach, geofit ryzomowy. Siedlisko: zarośla nadrzeczne, łęgi, przydroża, nasypy kolejowe i inne siedliska ruderalne. Roślina ruderalna. Kwitnie późno – od sierpnia do września. Jest rośliną miododajną.

W warunkach Polski roślina nie wytwarza nasion^[5].

Systematyka i zmienność[edytuj | edytuj kod]

Tworzy mieszańca z rdestowcem sachalińskim (występującego również w Polsce) noszącego nazwę rdestowiec czeski (Reynoutria × bohemica Chrtek & Chrtkova).

Stan prawny[edytuj | edytuj kod]

Rdestowiec ostrokończysty uznawany jest w Polsce za gatunek inwazyjny stwarzający zagrożenie, rozprzestrzeniony na szeroką skalę^[6].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Początkowo, po sprowadzeniu go do Europy był uprawiany w ogrodach botanicznych i parkach dworskich. Ponieważ dla pszczelarzy był cenną rośliną miododajną, ze względu na swój późny okres kwitnienia, był też w tym celu uprawiany na ogródkach działkowych i wysiewany na nieużytkach^{[potrzebny przypis]}.
Jest rośliną energetyczną, charakteryzującą się dużym przyrostem biomasy i dużą jej wartością energetyczna (17,2 MJ/kg). 1 ha uprawy może dać 580 GJ energii. Szybki przyrost i łatwe odnawianie się ścinanych pędów, które to cechy tak utrudniają jego wyeliminowanie ze środowiska naturalnego, na uprawach energetycznych roślin są wielką zaletą^{[potrzebny przypis]}.
Stanowi źródło resweratrolu^[7]. Obecnie większość dostępnych suplementów zawierających resweratrol jest uzyskiwanych z tej rośliny^[8].
Kłącza rdestowców są źródłem substratów cyklu peroksydacji laktoperoksydazy. W związku tym zwiększają one działanie przeciwdrobnoustrojowe tego enzymu^[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
↑ Damian Chmura, Paweł Nejfeld, Marta Borowska, Magdalena Mazur, Dominika Sroka, Anna Waligóra, Aleksandra Sikora, Penetracja siedlisk Kotliny Oświęcimskiej i jej otoczenia przez inwazyjne gatunki z rodzaju Reynoutria, w: Nauka Przyroda Technologie, Tom 5, zeszyt 4, 2011, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, ISSN 1897-7820.
↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Podstępni Intruzi. Inwazja Obcych Gatunków - ROŚLINY, https://www.youtube.com/watch?v=aPMCeMnGdls?t=720
↑ LeokadiaL. Witkowska-Żuk LeokadiaL., Rośliny leśne, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013, ISBN 978-83-7073-359-9, OCLC 863117039 .
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów Dz.U. z 2022 r. poz. 2649.
↑ Yan-ZhenY.Z. Mei Yan-ZhenY.Z. i inni, Biocatalysis and biotransformation of resveratrol in microorganisms, „Biotechnology Letters”, 1, 2014, s. 9–18, DOI: 10.1007/s10529-014-1651-x, ISSN 0141-5492 [dostęp 2016-05-26] (ang.).
↑ MingjiM. Li MingjiM. i inni, De novo production of resveratrol from glucose or ethanol by engineered Saccharomyces cerevisiae, „Metabolic Engineering”, 32, 2015, s. 1–11, DOI: 10.1016/j.ymben.2015.08.007 [dostęp 2016-05-26] .
↑ MarcinM. Magacz MarcinM. i inni, Phenolic Compounds of Reynoutria sp. as Modulators of Oral Cavity Lactoperoxidase System, „Antioxidants”, 10 (5), 2021, s. 676, DOI: 10.3390/antiox10050676, ISSN 2076-3921, PMID: 33926051, PMCID: PMC8146912 [dostęp 2022-11-23] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Kompendium. Metody zwalczania rdestowców. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 2022

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).

[3] Damian Chmura, Paweł Nejfeld, Marta Borowska, Magdalena Mazur, Dominika Sroka, Anna Waligóra, Aleksandra Sikora, Penetracja siedlisk Kotliny Oświęcimskiej i jej otoczenia przez inwazyjne gatunki z rodzaju Reynoutria, w: Nauka Przyroda Technologie, Tom 5, zeszyt 4, 2011, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, ISSN 1897-7820.

[4] Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Podstępni Intruzi. Inwazja Obcych Gatunków - ROŚLINY, https://www.youtube.com/watch?v=aPMCeMnGdls?t=720

[5] LeokadiaL. Witkowska-Żuk LeokadiaL., Rośliny leśne, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013, ISBN 978-83-7073-359-9, OCLC 863117039 .

[rozp_obce-6] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów Dz.U. z 2022 r. poz. 2649.

[7] Yan-ZhenY.Z. Mei Yan-ZhenY.Z. i inni, Biocatalysis and biotransformation of resveratrol in microorganisms, „Biotechnology Letters”, 1, 2014, s. 9–18, DOI: 10.1007/s10529-014-1651-x, ISSN 0141-5492 [dostęp 2016-05-26] (ang.).

[8] MingjiM. Li MingjiM. i inni, De novo production of resveratrol from glucose or ethanol by engineered Saccharomyces cerevisiae, „Metabolic Engineering”, 32, 2015, s. 1–11, DOI: 10.1016/j.ymben.2015.08.007 [dostęp 2016-05-26] .

[9] MarcinM. Magacz MarcinM. i inni, Phenolic Compounds of Reynoutria sp. as Modulators of Oral Cavity Lactoperoxidase System, „Antioxidants”, 10 (5), 2021, s. 676, DOI: 10.3390/antiox10050676, ISSN 2076-3921, PMID: 33926051, PMCID: PMC8146912 [dostęp 2022-11-23] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]