Regiment Gwardii Pieszej Wielkiego Księstwa Litewskiego

Regiment Gwardii Pieszej
	Historia
Państwo	I Rzeczpospolita
	Dowódcy
Pierwszy	Gultz
	Działania zbrojne
	VII wojna polsko-rosyjska
	Organizacja
Dyslokacja	Warszawa
Rodzaj wojsk	Wojska lądowe

Regiment Gwardii Pieszej Wielkiego Księstwa Litewskiego – oddział piechoty armii Wielkiego Księstwa Litewskiego wojska I Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Regiment Gwardii Pieszej Wielkiego Księstwa Litewskiego stacjonował w Warszawie^[1]. W 1776 roku liczyła etatowo 609 żołnierzy. Stan faktyczny według „raty marcowej” z 1777 roku wynosił 609 żołnierzy^[2]. Reformy sejmu czteroletniego przewidywały w 1789 przyrost liczebności wojsk do armii 100 tysięcznej. Nieco później zmniejszono jej etat do 65 tysięcy. Nie przewidywano zwiększenia gwardii^[3]. Stan oddziału w 1792 roku, do czasu przejęcia wojska litewskiego przez konfederację targowicką, wynosił etatowo 568 żołnierzy, a praktycznie 550^[4]. Można przyjąć, że w kwietniu 1794 roku stan regimentu wynosił etatowo 567 żołnierzy, a faktyczny 527^[5].

Regiment posiadał jeden batalion złożony z 8 kompanii^[6]. Jej stan liczebny na dzień 1 sierpnia 1793 wynosił 527 ludzi, a 16 kwietnia 1794 roku około 490^[6].

Żołnierze regimentu[edytuj | edytuj kod]

Stanowisko szefa regimentu, związane z wielkimi poborami, było najczęściej uważane za synekurę. Szefowie posiadali prawo fortragowania (przedstawiania do awansu) oficerów. Regimentem dowodził zazwyczaj pułkownik^[7].

Szefowie regimentu^[1]:

Gultz (1717],
Jakub Henryk Flemming (generał podskarbi W.Ks.Lit. 1759),
książę Adam Kazimierz Czartoryski (gen. ziem podolskich) (1775),
książę Stanisław Paweł Jabłonowski (gen. mjr 1784),
Ignacy Tyzenhauz (1793, wywieziony do Rosji 15 kwietnia 1794)

Pułkownicy^[1]:

Franciszek Szyldebach (Schielbach) (22 stycznia 1770),
Jan Jerzy Deskur (20 lipca 1774).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Gembarzewski 1925 ↓, s. 23.
↑ Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXI.
↑ Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXII.
↑ Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXIV.
↑ Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXVI.
↑ ^a ^b Ratajczyk i Teodorczyk 1987 ↓, s. 101.
↑ Machynia i Srzednicki 1998 ↓, s. XI.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki: Oficerowie Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1717–1794. T.1: Oficerowie wojska koronnego, cz.1: Piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 1998. ISBN 83-7188-186-X.
Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki: Oficerowie wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego. Sztab, kawaleria, artyleria, wojska inżynieryjne i piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 1999. ISBN 83-7188-239-4.
Leonard Ratajczyk, Jerzy Teodorczyk: Wojsko powstania kościuszkowskiego w oczach współczesnych malarzy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07090-3.

[CITEREFGembarzewski192523-1] Gembarzewski 1925 ↓, s. 23.

[CITEREFMachyniaRakutisSrzednicki1999XXI-2] Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXI.

[CITEREFMachyniaRakutisSrzednicki1999XXII-3] Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXII.

[CITEREFMachyniaRakutisSrzednicki1999XXIV-4] Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXIV.

[CITEREFMachyniaRakutisSrzednicki1999XXVI-5] Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXVI.

[CITEREFRatajczykTeodorczyk1987101-6] Ratajczyk i Teodorczyk 1987 ↓, s. 101.

[CITEREFMachyniaSrzednicki1998XI-7] Machynia i Srzednicki 1998 ↓, s. XI.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]