Region Północno-Wschodni (Ghana)

Region Północno-Wschodni
Upper East
	Region
	; Formacja skalna w pobliżu Gorogo.
Państwo	Ghana
Siedziba	Bolgatanga
Kod ISO 3166-2	GH-UE
Powierzchnia	8842 km²
Populacja (2021); • liczba ludności	; 1 301 226
• gęstość	147,2 os./km²
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba dystryktów	15
	Położenie na mapie;
	10°45′N 0°45′W/10,750000 -0,750000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Region Północno-Wschodni^[1] (ang. Upper East Region) – region Ghany zlokalizowany w północno-wschodnim rogu kraju i graniczy od północy z Burkina Faso i Togo od wschodu. Stolicą regionu jest Bolgatanga, czasami nazwa skracana jest do Bolga. Inne większe miasta to Bawku i Navrongo. Głównymi grupami etnicznymi są Bimoba, Bissa, Buli, Frafra, Kantosi, Kasem i Kusaal. Region głównie pokryty jest łąkami sawanny i sahel. Klimat jest bardzo suchy.

Region Północno-Wschodni jest częścią byłego regionu Upper.

W latach 1902–1960 Terytorium Północne było pod protektoratem brytyjskim, a 1 lipca 1960 roku zostało rozdzielone na Region Północny i Upper Region, który później, podczas reformy administracyjnej w roku 1983, został podzielony na Region Północno-Wschodni i Region Północno-Zachodni.

W jego skład wchodzi 15 dystryktów^[2]:

Ekonomia i turystyka[edytuj | edytuj kod]

Ekonomia regionu oparta jest na rolnictwie, głównie na hodowli bydła i uprawie zbóż (proso, sorgo i ryż). Region jest też znany ze swoich rękodzieł i lokalnie warzonego piwa znanego jako Pito. Rynek w Bolga ma długą historię. Starożytny transsaharyjski szlak handlowy z Mali, który przechodził przez Burkina Faso łączył się w Bolga z drugim szlakiem z północnej Nigerii, i razem ciągnęły się dalej do Tamale i południowej Ghany. Na rynku w Bolga turyści mogą kupić słomkowe kapelusze, kosze, artykuły skórzane, metalowe i tradycyjną odzież.

Tak jak w innych częściach Ghany, kolonializm i handel niewolnikami są częścią historii Górnego Regionu Wschodniego. Obszar oferuje wgląd w tę historię organizując wycieczki z przewodnikiem do dawnych obozów niewolniczych. W Widnaba zwiedzający mogą wejść do pustego baobabu, w którym niewolnicy byli przetrzymywani w niewoli. W Paga Nania, 3 km na zachód od Paga, znajduje się niewolniczy obóz przejściowy z relikwiami handlu niewolnikami. Od XVI stulecia, kiedy niewolnicy stali się dominującym artykułem handlowym, Nania bywał pierwszą przerwą w podróży i rynkiem aukcji niewolników pojmanych w Mossi i okolicach. Targ usytuowany był w skalistej okolicy nazywanej Pinkworo (Skały Strachu). Do dziś istnieje skała, która była używana jak punkt obserwacyjny przez uczestników obławy, rynny formowane w skałach, z których niewolnicy pili wodę, kamienie szlifierskie i nacięcia w skałach, gdzie niewolnicy rozgniatali ziarno na mąkę. Unikalnym miejscem w regionie są Gwiżdżące Skały (ang. Tongo Whistling Rocks) położone 10 km od Bolgatanga, skały granitowe wystają dramatycznie z terenu i powodują dziwne gwiżdżące dźwięki w listopadzie i grudniu, kiedy wiatr Harmattan przelatuje z Sahary przez Region Północny .

Region też zabawia gości podczas wielu festynów w ciągu całego roku. Większość festynów organizowanych jest w celu sprowadzenia urodzaju albo świętowania żniw, wśród nich Gologo Festival obchodzony w marcu przez Talensis of Tong-Zug, tuż przed sianiem ziarna. Podczas trzydniowego święta, składa się ofiary bogom za obfity deszcz i dobry urodzaj. Kolejny to Fao Festival organizowany między listopadem i marcem w tradycyjnych rejonach Page/Chiana i Kayoro, traktowany jako ofiara dziękczynna za dobre żniwa.

Spis 2021[edytuj | edytuj kod]

Według spisu z 2021 roku region liczy 1,3 mln mieszkańców, w tym: 72,6% to plemiona Mole-Dagbani, 14,8% Grusi, 6,5% Mande i 3,5% to Gurma^[3]. Pod względem religijnym 29,7% wyznaje islam, 24,6% protestantyzm, 17,9% katolicyzm, 17,5% tradycyjne religie afrykańskie, 6,9% inne chrześcijańskie, 2,4% inne religie i 1% nie wyznawał żadnej religii^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Polski egzonim uchwalony na 118. posiedzeniu KSNG.
↑ Ghana Districts: A repository of all Local Assemblies in Ghana [online], ghanadistricts.gov.gh [dostęp 2022-05-29] .
↑ Table 5.5: Ghanaians by major ethnic group, sex and region, [w:] 2021 Population and Housing Census, str. 50 [dostęp 2022-05-29] (ang.).
↑ Table 5.7: Population by religious affiliation, sex and region, [w:] 2021 Population and Housing Census, str. 58 [dostęp 2022-05-29] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

GhanaDistricts.com
Natural tourist attractions. ghanaembassy.or.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-09)].

[1] Polski egzonim uchwalony na 118. posiedzeniu KSNG.

[2] Ghana Districts: A repository of all Local Assemblies in Ghana [online], ghanadistricts.gov.gh [dostęp 2022-05-29] .

[:02-3] Table 5.5: Ghanaians by major ethnic group, sex and region, [w:] 2021 Population and Housing Census, str. 50 [dostęp 2022-05-29] (ang.).

[:0-4] Table 5.7: Population by religious affiliation, sex and region, [w:] 2021 Population and Housing Census, str. 58 [dostęp 2022-05-29] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]