Republika Rodańska
| 1803–1810 1813–1815 | |||||
| |||||
| |||||
| Język urzędowy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
| Zależne od | |||||
| Powierzchnia • całkowita |
| ||||
| Utworzenie | |||||
| Aneksja / Przyłączenie | |||||
| Religia dominująca | |||||
| |||||
.svg)
Republika Rodańska – marionetkowe państewko stworzone na przełomie 1802 i 1803 przez Napoleona I w celu uzyskania bezpiecznej przeprawy przez Alpy. Formalnie niepodległa, Republika była uzależniona od I Cesarstwa.
Powstanie[edytuj | edytuj kod]
Utworzona w 1798 Republika Helwecka była ciągle targana poważnymi kryzysami. W tej sytuacji, Napoleon – który potrzebował zabezpieczenia górskich szlaków komunikacyjnych pomiędzy Francją a Półwyspem Apenińskim – zdecydował się oderwać od Republiki Helweckiej cały kanton Valais i utworzył faktycznie uzależnioną od Francji, Republikę Rodańską.
Podział administracyjny i ustrój[edytuj | edytuj kod]
Republika została podzielona na tzw. dziesiątki[1], do których należały: Hérémence, Martigny i Entremont.
Organem prawodawczym był Sejm, do którego wchodzili przedstawiciele każdej dziesiątki. Delegatów do Sejmu (1 delegat na każde 2 tys. obywateli) mianowały Rady Dziesiątek spośród obywateli, którzy mieli doświadczenie w polityce, prawie lub byli oficerami (bez względu na to czy wywodzili się z chłopstwa, mieszczaństwa czy szlachty). Uchwały Sejmu mogły być jednak odrzucane przez dziesiątki.
Władza wykonawcza spoczywała na Radzie Państwa, która składała się z trzech członków, powoływanych przez Sejm. Przewodniczący Rady Państwa nosił tytuł Wielkiego Rządcy (w oryginale: Grand Bailli).
Aneksja i dalsze losy[edytuj | edytuj kod]
W 1810 Napoleon postanowił wcielić Republikę do Francji jako tzw. departament Simplon. Anektowana Republika Rodańska pozostawała w granicach francuskich do 1813. Niebawem po klęsce wojsk francuskich pod Lipskiem z departamentu wycofała się francuska administracja i 26 grudnia ogłoszono ponownie niepodległość[2]. Decyzję mieszkańców Republiki zaakceptowano ostatecznie pokojem paryskim. Jednak już 4 marca 1815 – po długich międzynarodowych negocjacjach i przyjęciu nowej konstytucji – Republika połączyła się ze Szwajcarią.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Współczesnym odpowiednikiem tego terminu może być gmina, choć w czasach napoleońskich dziesiątki odpowiadały raczej dystryktom. Sam podział na dziesiątki (fr. 'dizain) był stosowany w Valais od czasów średniowiecznych;
- ↑ W tym czasie w Valais stacjonowała część armii austriackiej, za której zgodą proklamowano niezależność.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dictionnaire historique de la Suisse, Hauterive 2002;
- Jean-Luc Rouiller, Le Valais par les dates: une chronologie des origines à nos jours, Sion 1999.
